Διαχείριση θυμού στην εφηβεία με το πρόγραμμα προσωπικής ανάπτυξης life skills
Η συναισθηματική ρύθμιση ξεκινά από την πρώτη βρεφική ηλικία. Το νήπιο, προτού κλείσει τα τρία χρόνια, έχει ήδη αποκτήσει την ικανότητα να «κρύβει» τα συναισθήματα του και να τα εκφράζει λεκτικά όπως και τις επιθυμίες του, με τέτοιο τρόπο ώστε να φαίνεται λιγότερο αναστατωμένο.
Ακόμα και από την πρώτη παιδική ηλικία, τα παιδιά όχι μόνο βιώνουν πολλά από τα συναισθήματα με τρόπο ανάλογο με αυτόν των ενηλίκων, αλλά είναι και σε θέση να κατανοούν τις αιτίες που τα προκαλούν, την υποκειμενικότητα και την πολυπλοκότητα των συναισθημάτων και των παραγόντων που μπορεί να επηρεάσουν την εκδήλωση των συναισθημάτων (π.χ. την κοινωνική θέση του άλλου).
Οι αυξανόμενες γλωσσικές δεξιότητες, κατά τη προσχολική και σχολική ηλικία, βοηθούν το παιδί να χρησιμοποιεί τη γλώσσα προκειμένου να ρυθμίσει τα συναισθήματα του και να έχει καλύτερο αυτοέλεγχο. Μπορεί να μιλά στον εαυτό του, να τραγουδά, να έχει στόχους και αργότερα (γύρω στα οκτώ χρόνια) καταφέρνει να διασπά τη σκέψη του από πράγματα που μπορεί να του προκαλούν δυσφορία.
Τα παιδιά στην προσχολική ηλικία μπορούν να κατανοήσουν τα συναισθήματα των άλλων. Τα παιδιά που παρουσιάζουν συναισθηματική ανωριμότητα δεν έχουν αναπτύξει επαρκώς την ρύθμιση της συμπεριφοράς τους και τον αυτοέλεγχο.
Η καθυστέρηση λόγου πολλές φορές συνυπάρχει με την συναισθηματική ανωριμότητα. Συγκεκριμένα, παιδιά ηλικίας 16-18 μηνων που δυσκολεύονται να μιμηθούν ή να επικοινωνήσουν με νεύματα ή χειρονομίες, παρουσιάζουν συχνά διαταραχές συμπεριφοράς και συναισθηματική ανωριμότητα. Ένα από τα βασικά συμπτώματα του αυτισμού και των διαταραχών του αυτιστικού φάσματος ΔΑΔ είναι η αδυναμία του παιδιού να κατανοήσει και να διακρίνει τα συναισθήματα των άλλων σε συνδυασμό με την καθυστέρηση λόγου.
Είναι σημαντικό να παρακολουθούμε την συναισθηματική ανάπτυξη των βρεφών σε ηλικίες κλειδιά, μέσα από τα αναπτυξιακά ερωτηματολόγια που συμπληρώνονται από τους γονείς και αξιολογούνται από τον παιδίατρο.
Ο ρόλος της συναισθηματική ρύθμισης στην εφηβεία
Οι έφηβοι διαθέτουν ένα σημαντικά πλουσιότερο λεξιλόγιο για τα συναισθήματα, από αυτό που διαθέτουν τα παιδιά της σχολικής ηλικίας και γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο τρόπος διαχείρισης των συναισθημάτων τους, επηρεάζει τον τρόπο που το περιβάλλον τους ανταποκρίνεται στα αιτήματα και στις προσδοκίες τους.
Στην εφηβεία, οι συγκρούσεις με τους γονείς γίνονται όλο και πιο έντονες και έχουν ως αποτέλεσμα οι έφηβοι να βιώνουν περισσότερα αρνητικά συναισθήματα.
Η συμβουλή του Ειδικού
Η συναισθηματική ρύθμιση, είναι ο τρόπος που επιλεγεί ένας έφηβος να αντιδράσει σε μια κατάσταση, ένα γεγονός ή μια συζήτηση. Η καλή συναισθηματική ρύθμιση θα τον οδηγήσει να συλλογιστεί ήρεμα, να εξετάσει τα επιχειρήματα που έχει, να υπολογίσει τα δεδομένα και να φτιάξει ένα πλάνο δράσης. Αντίθετα, η κακή αυτορρύθμιση θα τον αναστατώσει, θα τον κάνει να αντιδράσει βίαια- απότομα με ξεσπάσματα θύμου στους άλλους ή στον εαυτό του.
