Βρεφικός εγκέφαλος: Ένα όργανο που περιμένει από τους γονείς να το ενεργοποιήσουν

Πώς ωριμάζει ο βρεφικός εγκέφαλος;

Ο βρεφικός εγκέφαλος είναι γενετικά προγραμματισμένος να εξελιχθεί και να εκδηλώσει κάποιες συγκεκριμένες ικανότητες καθώς αναπτύσσεται . Αυτές ονομάζονται αναπτυξιακά ορόσημα. Ο βαθμός ωρίμανσης αυτών των γενετικά προκαθορισμένων ικανοτήτων εξαρτάται από εμάς τους γονείς και το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα μεγαλώσουμε το παιδί μας.

Μελέτες δείχνουν ότι παιδιά που μεγάλωσαν σε ένα φτωχό και στερημένο σε ερεθίσματα περιβάλλον, την περίοδο 0- 6 ετών και παράλληλα στερήθηκαν τη συναισθηματική φροντίδα, έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν φτωχό νοητικό δυναμικό, αναπτυξιακές ή μαθησιακές διαταραχές.

Πώς τροφοδοτείται ο βρεφικός εγκέφαλος;

Τροφή του βρεφικού εγκεφάλου για την τέλεια ωρίμανση είναι τα πρώιμα ερεθίσματα, μέσα από παιχνίδια και δραστηριότητες κατάλληλες για την ηλικία του παιδιού. Η δομημένη πρώιμη εκπαίδευση ( βήμα - βήμα ) των βρεφών τα βοηθά να εξελίσσουν το αναπτυξιακό δυναμικό τους με τον καλύτερο τρόπο, δηλαδή να μετατρέπουν τις δεξιότητες τους σε ικανότητες. Προϋπόθεση είναι να τα ενθαρρύνουμε να εξασκήσουν έγκαιρα τις δεξιότητες τους.

Μια επιπλέον σημαντική προϋπόθεση, για να εξελιχτούν σωστά οι δεξιότητες των παιδιών είναι όλα τα βρέφη να κατακτούν τα αναπτυξιακά ορόσημα στην αναμενόμενη αναπτυξιακή ηλικία και σε όλους τους τομείς της ανάπτυξης (κίνηση, ομιλία). Αυτός είναι και ο λόγος που οι γονείς αλλά και ο παιδίατρος καταγράφει τα αναπτυξιακά επιτεύγματα του μωρού στο βιβλιάριο υγείας μήνα με μήνα.

Για παράδειγμα ένα παιδί που θα καθυστερήσει να μιλήσει, αν δεν πάρει έγκαιρα τη βοήθεια που χρειάζεται οι δυσκολίες στην έκφραση του λόγου πιθανόν να το συνοδεύουν σε όλη του την ζωή επηρεάζοντας σε σημαντικό βαθμό και άλλους τομείς της ζωής του.

Πώς λειτουργεί ο βρεφικός εγκέφαλος;

Ο βρεφικός εγκέφαλος είναι σαν ένα νέο υπολογιστή που έχει ένα καλό σκληρό δίσκο (μνήμη, επεξεργασία) και περιμένει από τον κάτοχο του να το γεμίσει με νέα προγράμματα. Τα προγράμματα είναι οι νέες δεξιότητες π.χ. κολύμβηση, χορός, μουσικές δεξιότητες. Έτσι λοιπόν ο εγκέφαλος είναι ένα όργανο που περιμένει από τους γονείς να τον ενεργοποιήσουν.

Πότε αρχίζει το βρέφος να μαθαίνει;

Επιστημονικές έρευνες αποδεικνύουν ότι η μάθηση πρέπει να αρχίζει από την πρώτη μέρα της γέννησης του βρέφους. Το βρέφος έρχεται εξοπλισμένο με έναν εγκέφαλο που περιμένει από εμάς να τον ενεργοποιήσουμε. Η καλή υγεία του παιδιού, τα γονίδια DNA και η ενίσχυση από το περιβάλλον είναι παράγοντες που ενθαρρύνουν τη μάθηση.

Πώς αρχίζει να μαθαίνει ο βρεφικός εγκέφαλος;

Ο βρεφικός εγκέφαλος μαθαίνει μέσα από την αλληλεπίδραση και από την έκθεση του βρέφους σε πολύ-αισθητηριακά ερεθίσματα. Υπάρχουν πολλά προγράμματα εμπλουτισμένης εκπαίδευσης, όπως είναι το πρόγραμμα Happy learning, που περιλαμβάνει ασκήσεις και δραστηριότητες ανάλογα με την ηλικία του παιδιού για εξάσκηση. Η συχνή καθημερινή εξάσκηση με την επανάληψη μονιμοποιεί τις συνάψεις δηλαδή τα νοητικά δίκτυα του βρεφικού εγκέφαλου.

Ο ειδικός εξηγεί ότι:

• 0-3 μηνών εξασκείται η ολόπλευρη νευρολογική και αισθητηριακή ωρίμανση του βρέφους.
• 3-6 μήνες αρχίζει να κάνει τις πρώτες εκούσιες κινήσεις, να παρατηρεί περισσότερο, να εστιάζει την προσοχή του, να μιμείται μετά από εμάς .
• 7 μήνες και άνω καθώς μεγαλώνει αρχίζει να κατανοεί τις πρώτες έννοιες . Μαθαίνει τα αντίθετα ,τα όμοια κάνει συσχετισμούς, κατηγοριοποιήσεις, ομαδοποιήσεις κ.α.

Πρώιμες εμπειρίες και ο ρόλος τους στην ανάπτυξη εγκέφαλου

Είναι κοινή διαπίστωση ότι τα παιδιά της νέας γενιάς είναι πιο έξυπνα από τα παιδιά της παλαιότερης γενιάς. Αυτό συμβαίνει γιατί τα βρέφη σήμερα εκτίθενται σε πολλαπλά βρεφικά ερεθίσματα που τους δημιουργούν πρώιμες εμπειρίες

Τι είναι οι πρώιμες εμπειρίες;

Κάθε φορά που είμαστε μαζί με το παιδί μας και ασχολούμαστε με αγάπη του δίνουμε ερεθίσματα (νοητικά, συναισθηματικά, κοινωνικά).Κάθε αλληλεπίδραση με το παιδί μας έχει ως αποτέλεσμα να διεγείρεται ο εγκέφαλος.

Η περίοδος της ανάπτυξης από την γέννηση μέχρι και τα 6 χρόνια θεωρείται πολύ σημαντική. Επιτελείται η διαδικασία της συνάψω γένεσης που θα καθορίσει και θα διαμορφώσει τη δομή του εγκέφαλου σχεδόν για όλη μας την μετέπειτα ζωή καθώς και το μαθησιακό δυναμικό. Χαρακτηριστικά λένε ότι οι γνώσεις που αποκτά ένα παιδί μέχρι το νήπιο είναι το 70% όλης της υπόλοιπης ζωής του παρά το επίπεδο των σπουδών του.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς στα παιδιά τους;

Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχτεί και στην Ελλάδα παιδαγωγικά προγράμματα δομημένης μάθησης όπου οι γονείς μπορούν να παίρνουν παιδαγωγικό υλικό, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Έτσι θα συμβάλουν στις μελλοντικές μαθησιακές ικανότητες των παιδιών τους. Συγκεκριμένα υπάρχει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Happy Learning το οποίο απευθύνεται σε παιδιά 0-3 ετών. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο λαμβάνει ως γνώμονα την πλαστικότητα του εγκεφάλου των παιδιών καθώς και την πολλαπλή νοημοσύνη. Έτσι τα παιδιά μέσα από ένα δομημένο πρόγραμμα μαθαίνουν ενώ παράλληλα διασκεδάζουν.

Διαβάστε επίσης

5 απλές συνήθειες που θα ενεργοποιήσουν τον εγκέφαλο του παιδιού σας
Τα ερεθίσματα που πρέπει να δεχθεί ο εγκέφαλος των παιδιών έως την ηλικία των 3 ετών