Πότε τα παιδιά αρχίζουν να αντιλαμβάνονται την έννοια του χρόνου
«Αύριο», «σε μια εβδομάδα», «σε ένα μήνα» κ.λπ. Όλες αυτές τις έννοιες είναι δύσκολο να τις κατανοήσουν τα πολύ μικρά παιδιά.
«Θα πάμε σε είκοσι λεπτά!»: Μπορεί για εσάς η πρόταση αυτή να είναι κατανοητή και ξεκάθαρη για το 3χρονο παιδί σας, όμως, μπορεί να μοιάζει με… Κινέζικα! Στην πραγματικότητα το μόνο που καταλαβαίνει είναι η έννοια «Θα πάμε». Για τα παιδιά ο χρόνος είναι μια πολύ ομιχλώδης ιδέα. Για τα παιδιά ηλικίας 4 έως 6 ετών έννοιες όπως «αύριο», «σε μια εβδομάδα», «σε τρεις μήνες» δεν έχουν νόημα. Ξέρουν μόνο ότι αυτές οι εκφράσεις θα συμβούν στο μέλλον ή πιο συγκεκριμένα ότι θα συμβούν «μετά» και όχι «πριν». Αντίθετα φράσεις όπως «μετά το μεσημεριανό», «όταν ο μπαμπάς επιστρέψει από τη δουλειά» ή «πριν από τον ύπνο» είναι πολύ πιο κατανοητές για το παιδί σας απ’ ότι οι ημέρες της εβδομάδας και οι ημερομηνίες.
Μόνο μετά την ηλικία των 4 ή 5 τα παιδιά αρχίζουν να ενδιαφέρονται και να κατανοούν τις έννοιες του χρόνου, των ωρών και της διάρκειας. Τα παιδιά θα αρχίσουν να προσπαθούν να κατανοήσουν αυτές τις έννοιες με τον δικό τους τρόπο, αλλά θα αρχίσουν πραγματικά «να πιάνουν το νόημα» στην πρώτη τάξη (περίπου 6 ετών).
Σημεία αναφοράς αντί για ώρες
Ακόμα κι αν η έννοια του χρόνου παραμένει ασαφής για τα παιδιά μπορείτε να τα βοηθήσετε να κατανοήσουν την έννοια του χρόνου με κάποιες συμβουλές προσαρμοσμένες στην ηλικία τους. Κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ετών τα παιδιά καταλαβαίνουν τη ζωή τους και τον κόσμο τους, συσχετίζοντάς τα με σημεία αναφοράς όπως γεύματα, ύπνο, μπάνιο, κ.λπ.
Το κοντινό μέλλον και παρελθόν γίνονται σαφέστερα για παιδιά άνω των 3 ετών. Μπορούν να αντιληφθούν τη διαφορά μεταξύ του «πριν» και του «μετά» αν τους δίνετε σαφείς οδηγίες όπως «Βάλε τις κάλτσες σου πριν τα παπούτσια» ή «Θα πάμε στο πάρκο και μετά θα πάμε στο σούπερ μάρκετ».
Μέχρι την ηλικία των 4 ετών, χρησιμοποιούν λέξεις όπως «πριν», «μετά», «ημέρα», «νύχτα», «πρωί», «χθες», «τώρα», «αργότερα», «σε μια στιγμή» κ.ά. αλλά η διάρκεια παραμένει ασαφής αν δεν την βασίσουμε σε μια πραγματικότητα που καταλαβαίνουν. Το να λέτε «Θα φάμε το δείπνο όταν ο μπαμπάς επιστρέψει από τη δουλειά» είναι πολύ πιο σαφές και εύκολο να το καταλάβουν από το «Θα φάμε στις 5:00».
Είναι συχνά γύρω στην ηλικία των 4 ετών που τα παιδιά ζητούν ρολόι, πιθανώς επειδή είδαν τους γονείς τους ή άλλους ενήλικες να χρησιμοποιούν ένα. Ξέρουν ή αισθάνονται ότι ο χρόνος επηρεάζει και διαμορφώνει τη ζωή μας.
Όταν ξεκινούν το σχολείο, μαθαίνουν γρηγορότερα. Μπορούν να λένε τις εποχές, τις ημέρες της εβδομάδας, τη διάρκεια μιας ώρας ή ενός λεπτού, τους μήνες του έτους και ακόμη ημερομηνίες. Μεταξύ 6 και 8 ετών, τα παιδιά μαθαίνουν να διαβάζουν την ώρα σε ρολόγια με μικρό και μεγάλο δείκτη. Τα ψηφιακά ρολόγια τα ενημερώνουν για τον χρόνο ενώ τα κλασικά ρολόγια τους επιτρέπουν να τον διαβάζουν και να τον αποκωδικοποιούν.
Tips
- Προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε σημεία αναφοράς και να τα συσχετίσετε με μια ενέργεια που το παιδί σας γνωρίζει όπως «Το πρωί τρώμε πρωινό», «Τρώμε μεσημεριανό το μεσημέρι».
- Πολλά βιβλία και παιχνίδια μπορούν να σας βοηθήσουν να διδάξετε το χρόνο στα παιδιά σας. Υπάρχουν επίσης πολλά τραγούδια για να μάθουν ημέρες της εβδομάδας και τους μήνες.
- Κατασκευάσετε ένα δικό σας ρολόι – από χαρτόνι- και ζωγραφίστε, για παράδειγμα, ένα μπολ δημητριακών στις 8:00 το πρωί ή ένα μαξιλάρι στις 9:00 το βράδυ.
