Αντανακλαστικά: Τα καταπληκτικά πράγματα που το μωρό σας μπορεί να κάνει αυτόματα

Φανταστείτε ότι προσπαθείτε να διδάξετε στο μωρό σας πώς να θηλάζει ή πώς να κάνει τα κακάκια του. Ευτυχώς δεν χρειάζεται να το κάνετε, επειδή τα νεογέννητα διαθέτουν γύρω στις εβδομήντα αυτόματες συμπεριφορές-αντανακλαστικά- μέσα στον τόσο γεμάτο εγκέφαλό τους. Το σπουδαίο με τα αντανακλαστικά είναι ότι δεν χρειάζεται να τα μάθει η να τα εξασκήσει κανείς. Όπως το βλεφάρισμα και ο βήχας, τα αντανακλαστικά είναι έμφυτα. Πολλά είναι τόσο σημαντικά ώστε είναι παρόντα από την πρώτη μέρα της ζωής... και πριν από αυτήν!

Όλα τα αντανακλαστικά είναι:

Αξιόπιστα

Κάθε φορά που ο γιατρός χτυπάει το γόνατό σας για να ελέγξει τα αντανακλαστικά σας, το πόδι σας τινάζεται. Μπορεί να γίνει εκατό φορές στη σειρά και δουλεύει σχεδόν πάντα.

Αυτόματα

Τα αντανακλαστικά μπορούν να πυροδοτηθούν χωρίς εσείς να το σκεφτείτε καν. Μερικά δουλεύουν ακόμη και ενώ κοιμόσαστε.

Πυροδοτούνται από συγκεκριμένους παράγοντες και όρια

Αυτό ακούγεται πολύ τεχνικό, αλλά σημαίνει απλώς ότι τα αντανακλαστικά πυροδοτούνται από συγκεκριμένες μόνο πράξεις και μόνο όταν το έναυσμα είναι αρκετά δυνατό. Με άλλα λόγια, αν χτυπήσετε με τον ακριβώς σωστό τρόπο το γόνατο, το αντανακλαστικό θα πυροδοτηθεί με 100 % επιτυχία. Αλλά αν το χτυπήσετε ένα εκατοστό πιο πάνω ή λίγο πιο ελαφριά (κάτω από το όριο), θα έχετε 100 % αποτυχία.

Τα περισσότερα από τα αντανακλαστικά του μωρού σας υπάρχουν για να το κρατάνε ασφαλές και καλοταϊσμένο στη διάρκεια των πρώτων μηνών. Τα υπόλοιπα είναι είτε εμβρυϊκά αντανακλαστικά (σημαντικά μόνο πριν από τη γέννηση) ή υπολειμματικά αντανακλαστικά (νευρολογικές εκδοχές της σκλωληκοειδίτιδας, προφανώς πολύ χρήσιμα για τους προγόνους μας αλλά χωρίς καμία αξία σήμερα).

Θα διασκεδάσετε παρακολουθώντας το μωρό σας να επιδεικνύει κάποια από τα καταπληκτικά αυτά κόλπα. Ορίστε κάποια που αξίζει να προσέξετε.

Αντανακλαστικά ασφαλείας

Προλαβαίνουν τους τραυματισμούς, μερικές φορές για ολόκληρη τη διάρκεια της ζωής μας.

Κλάμα: Πρόκειται για τη μητέρα όλων των αντανακλαστικών ασφαλείας. Πυροδοτείται από οποιαδήποτε ξαφνική δυσφορία και είναι τέλεια προσαρμοσμένο ώστε να ενεργοποιήσει το δικό σας νευρικό σύστημα και να κάνει την καρδιά σας - και τα πόδια σας- να τρέξουν για βοήθεια.

Φτέρνισμα: Συνήθως το θεωρούμε σημάδι κρυολογήματος, αλλά το φτέρνισμα των μωρών οφείλεται συχνά στην προσπάθεια της μυτούλας τους να απαλλαγεί από τη σκόνη και τη βλέννα.

Αντανακλαστικά Σίτισης

Από τη στιγμή που γεννιέται, τα αντανακλαστικά αυτά βοηθούν το μωρό σας να καταναλώνει το γάλα που το κρατάει στη ζωή.

Αναζήτηση θηλής: Αγγίστε το μάγουλο του μωρού σας κοντά στα χείλη και το στόμα του θα στραφεί προς το σημείο που το αγγίξατε, θα ανοίξει και θα κλείσει. Το αντανακλαστικό αυτό βοηθάει το μωρό σας να εντοπίζει και να αρπάζει τη θηλή σας.. ακόμα και στο σκοτάδι.

Πιπίλισμα και κατάποση: Έχετε υπερήχους με το μωράκι σας να πιπιλάει τον αντίχειρά του πριν γεννηθεί; Όταν το μωρό σας εντοπίσει και αρπάξει τη θηλή, αρχίζει να πιπιλάει και να καταπίνει, και έτσι το γάλα κατεβαίνει στο στομαχάκι του.

Εμβρυϊκά και υπολειμματικά αντανακλαστικά

Τα αντανακλαστικά αυτά είτε βοηθούν πριν από τη γέννηση ή είναι ασήμαντα αρχέγονα υπολείμματα.

Περπάτημα: Κρατήστε το μωρό σας κάτω από τη μασχάλη σας (με ελαφρά κλίση προς τα εμπρός) και αφήστε τις πατούσες του να αγγίξουν το πάτωμα. Δύο ή τρεις φορές στις δέκα θα δείτε ότι το ένα πόδι ξαφνικά θα τεντωθεί και το άλλο θα λυγίσει.

Άδραγμα: Πιέστε το δάχτυλό σας στην παλάμη του μωρού σας ή στην πατούσα του και συνήθως θα το σφίξει με τα δάχτυλα του χεριού ή του ποδιού του. Αυτό μπορεί να μοιάζει πολύ απλό, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ σημαντικό... για τα μωρά των πιθήκων. Τα νεογέννητα χιμπατζάκια πρέπει να είναι σε θέση να κρατηθούν από το τρίχωμα της μητέρας τους ενώ εκείνη πηδάει από δέντρο σε δέντρο μέσα στη ζούγκλα. (Προσέξτε: η σιδερένια λαβή του μωρού σας μπορεί να σας βγάλει τα γυαλιά ή να τραβήξει μερικές τρίχες από το στέρνο του μπαμπά).

Μόρο: αυτό είναι το περίφημο αντανακλαστικό του ξαφνιάσματος ή της αγκαλιάς. Πυροδοτείται όταν ένα μωρό ξαφνιάζεται (από ένα κούνημα, έναν δυνατό ήχο ή γιατί το κεφάλι του πέφτει ξαφνικά προς τα πίσω). Το αντανακλαστικό Μόρο κάνει τα χέρια του μωρού σας να ανοίξουν διάπλατα και μετά να κλείσουν σαν να προσπαθεί να σας πάρει στην αγκαλιά του. Αυτό προφανώς έχει σώσει αναρίθμητα μαϊμουδάκια των οποίων οι μαμάδες κατάφεραν να αρπάξουν τα απλωμένα χέρια τους καθώς άρχιζαν να πέφτουν.

Καθώς το μωρό σας ωριμάζει, τα αρχέγονα αυτά αντανακλαστικά θα εξαλειφθούν σιγά σιγά και θα ξεχαστούν, σαν την παλιά κουβερτούλα ενός νηπίου. Αλλά στην αρχή της ζωής του, οι αντιδράσεις αυτές είναι κυριολεκτικά σωτήριες.

Απόσπασμα από το βιβλίο Το πιο Χαρούμενο μωρό στον κόσμο, του Harvey Karp από τις εκδόσεις διόπτρα.