Η αξία της φιλίας στην εφηβεία

Οι πρώιμες εφηβικές φιλίες συχνά υποτίθεται ότι είναι πιο ιδανικές σχέσεις, που χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη προσομοίωση και αμοιβαία ανταπόκριση, σε σχέση με τις φιλίες κατά τη διάρκεια άλλων χρονικών στιγμών της ζωής.

Τα χαρακτηριστικά της φιλίας είναι η αμοιβαιότητα, η ισότητα και η δέσμευση και οι βασικές λειτουργίες της φιλίας είναι η οικειότητα και η αυτονομία.

^{Photo by Matheus Ferrero on Unsplash}

Οι φίλοι έρχονται και μένουν μαζί κυρίως μέσω κοινών ενδιαφερόντων, μιας αίσθησης συμμαχίας και συναισθηματικής σχέσης. Φιλία, σύμφωνα με τον Rawlins, «υπονοεί συναισθηματικούς δεσμούς». Στους φίλους, επιδιώκουμε εμπιστοσύνη, ειλικρίνεια, σεβασμό, δέσμευση, ασφάλεια, υποστήριξη, γενναιοδωρία, πίστη, αμοιβαιότητα, σταθερότητα, κατανόηση και αποδοχή. Εκτός από τους συναισθηματικούς πόρους, οι φιλίες παρέχουν πόρους ταυτότητας. Οι αντιλήψεις του εαυτού και των άλλων σχηματίζονται, ενισχύονται και τροποποιούνται στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων σχέσεων.

Θετική επίδραση της φιλίας μεταξύ εφήβων σε ενδοατομικό επίπεδο

Η φιλία ασκεί μεγάλη επίδραση στη φιλοκοινωνική συμπεριφορά και την ενσυναίσθηση του εφήβου. Φιλοκοινωνική συμπεριφορά, ονομάζεται οποιαδήποτε συμπεριφορά προσφέρει θετικές συνέπειες στην ζωή ενός ή περισσότερων ατόμων. Η αυξημένη φιλοικοινωνική συμπεριφορά των εφήβων τους βοηθά να σχετιστούν με τους συνομήλικούς τους και έτσι να κάνουν πιο εύκολα φίλους.

Η ενσυναίσθηση ορίζεται συνήθως ως η ικανότητα κατανόησης και κοινής χρήσης των συναισθημάτων των άλλων. Υπάρχουν άφθονα στοιχεία ότι η έλλειψη ενσυναίσθησης είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για αντικοινωνική συμπεριφορά. Δεν είναι μόνο ένας παράγοντας κινδύνου για αντικοινωνική συμπεριφορά που βλάπτει τους άλλους, αλλά και που βλάπτει τον ίδιο τον έφηβο, όπως η κατανάλωση παράνομων ναρκωτικών, μπορεί να είναι πιο πιθανή σε άτομα με χαμηλή ενσυναίσθηση.

^{Photo by Helena Lopes on Unsplash}

Θετική επίδραση της φιλίας μεταξύ εφήβων σε διαπροσωπικό επίπεδο

Καθώς ο μαθητής περνά από την πρωτοβάθμια στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, οι φίλοι διαδραματίζουν σπουδαίο ρόλο στην ομαλή προσαρμογή αυτής της αλλαγής. Οι έφηβοι, καθώς είναι συνομήλικοι αντιμετωπίζουν τα ίδια άγχη και ίδιες ανησυχίες. Όταν ένας έφηβος έχει ασταθείς φιλικές σχέσεις, είναι λογικό αυτό να έχει αρνητικές επιδράσεις και στην ψυχοσύνθεσή του και κατ’ επέκταση στην σχολική του απόδοση. Ο έφηβος έχει ανάγκη να νιώθει το αίσθημα της αποδοχής από τους φίλους του για να μπορέσει να είναι παραγωγικός στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Κατά την πρώιμη εφηβεία, οι μαθητές συχνά εμφανίζουν αυξημένη ψυχολογική επένδυση στην ομάδα των ομοτίμων και εξάρτηση από τους φίλους για υποστήριξη. Είναι λογικό, επομένως, να υποτεθεί ότι η κατοχή φίλων είναι πιθανό να έχει σημαντική επίδραση στην προσαρμογή των νέων εφήβων στο σχολείο. Υποθέτοντας ότι η κατοχή ενός φίλου επηρεάζει την προσαρμογή, ένα σημαντικό εναπομένον ερώτημα είναι γιατί. Μια εξήγηση που προέρχεται από τη θεωρία της προσκόλλησης (Connell & Wellborn, 1991) επικεντρώνεται στην πιθανότητα ότι οι θετικές συναισθηματικές προσκολλήσεις σε σημαντικούς άλλους προωθούν την υγιή κοινωνική, συναισθηματική και πνευματική λειτουργία.

Στην περίπτωση των συνομηλίκων, πιστεύεται ότι τα συναισθήματα συγγένειας συμβάλλουν άμεσα σε θετικά συναισθήματα αυτοεκτίμησης. Με τη σειρά τους, τα επίπεδα συναισθηματικής ευεξίας πιστεύεται ότι συμβάλλουν στην προσαρμοστική λειτουργία τόσο σε κοινωνικούς όσο και σε ακαδημαϊκούς τομείς. Τα εμπειρικά στοιχεία υποστηρίζουν αυτήν την εξήγηση στο ότι οι νέοι έφηβοι που έχουν φίλους τείνουν επίσης να αναφέρουν υψηλά επίπεδα συναισθηματικής ευεξίας, και χαμηλά επίπεδα συναισθηματικής δυσφορίας.