Εμβολιασμός έναντι του HPV στους εφήβους: Πότε και γιατί αφορά σε κορίτσια και αγόρια

Ο HPV συσχετίζεται με πολλές μορφές καρκίνου και στα δύο φύλα, πέραν του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλά και μεγάλα βήματα προόδου στην προσπάθεια εξάλειψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ο οποίος σύμφωνα με τα στοιχεία προκαλείται σε περισσότερο από το 95% των περιπτώσεων από τον Ιό των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (HPV)[1]. Χαρακτηριστικά, έχουν περάσει 2 χρόνια και μερικές ημέρες από την 17η Νοεμβρίου του 2020, την ημέρα που ο ΠΟΥ ανακοίνωσε την παγκόσμια στρατηγική του για την επιτάχυνση της εξάλειψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας έως το 2030.

Το Mothersblog.gr συνομίλησε για το θέμα αυτό με τον κύριο Γιώργο Τρίμη, Παιδίατρο, Διδάκτορα Πανεπιστημίου Αθηνών, Επικεφαλής Ιατρικού Τμήματος Εμβολίων και Λοιμωδών Νοσημάτων, MSD Ελλάδας, ο οποίος εξηγεί για ποιους λόγους είναι σημαντικό τα παιδιά να εμβολιάζονται στην ηλικία των 9 έως 11 ετών, γιατί πρέπει να εμβολιάζονται και τα αγόρια, αλλά και γιατί είναι καλό να εμβολιαστούν άμεσα και όλοι οι έφηβοι έως 18 ετών.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη με του κ. Τρίμη στο Mothersbolg.gr:

Σύμφωνα με το ανανεωμένο πρόγραμμα εμβολιασμού παιδιών και εφήβων, το εμβόλιο κατά του HPV στην Ελλάδα συστήνεται σε κορίτσια και αγόρια από την ηλικία των 9 ετών. Ποιο είναι το όφελος όταν γίνεται σε μικρότερες ηλικίες;

Ο εμβολιασμός έναντι του HPV είναι απαραίτητος για όλους τους εφήβους, κατά προτίμηση στην ηλικία των 9-11 ετών, όπου υπάρχει ακόμη συστηματική παρακολούθηση από τον Παιδίατρο, η ανοσολογική απάντηση είναι η μέγιστη, οι πάντα ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι λιγότερες, ενώ η πρόληψη παρέχεται εγκαίρως πριν την πιθανότητα έκθεσης στον ιό. Η ηλικία αυτή είναι η περίοδος όπου ολοκληρώνεται όλη η σειρά των εμβολίων του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών στους εφήβους, καθώς τόσο η ανταπόκριση του οργανισμού στους εμβολιασμούς όσο και η συμμόρφωση των εφήβων στις ιατρικές οδηγίες είναι υψηλή. Είναι λάθος να θεωρείται από τους γονείς ότι το εμβόλιο αποτελεί διαβατήριο για έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας. Το εμβόλιο είναι ένα ακόμη εμβόλιο της εφηβικής ηλικίας που πρέπει να χορηγείται πριν τα υπόλοιπα εφηβικά εμβόλια. Μάλιστα το δοσολογικό σχήμα 2 δόσεων (αντί 3) για τους εφήβους ως 15 ετών με μεσοδιάστημα 6 μηνών, διευκολύνει τη συμμόρφωση, καθώς απλουστεύεται ο εμβολιασμός (λιγότερες ιατρικές επισκέψεις και ενέσεις).

Πολλοί γονείς αναρωτιούνται «Για ποιο λόγο να εμβολιάσω το αγόρι μου για τον HPV εφόσον δεν διατρέχει κίνδυνο, γιατί να το υποβάλλω σε ένα ακόμη εμβόλιο;». Τι θα τους απαντούσατε;

Ο ιός HPV είναι πολύ συχνός, καθώς υπολογίζεται ότι ένας στους τέσσερις ανθρώπους μολύνεται από αυτόν. Eίναι λαθεμένη η αντίληψη ότι ο ιός προσβάλλει μόνο τις γυναίκες. Ο ιός HPV ευθύνεται για 5% όλων των καρκίνων παγκοσμίως, που προσβάλλουν και τα δύο φύλα. Ένα άτομο που έχει προσβληθεί από τον ιό HPV μπορεί να μην έχει κανένα σύμπτωμα, μεταδίδοντας τον ιό στους συντρόφους του, χωρίς να το γνωρίζει. Ο ιός HPV μεταδίδεται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή ή πιο σπάνια από την επαφή των γεννητικών περιοχών ή την επαφή των χεριών. Για τους λόγους αυτούς ακόμη και η συστηματική χρήση προφυλακτικού, αν και μειώνει τον κίνδυνο της λοίμωξης από τον HPV, δεν προστατεύει απόλυτα. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος προστασίας από τον ιό HPV είναι ο εμβολιασμός. Το εμβόλιο μπορεί να προλάβει πάνω από τους 8 στους 10 καρκίνους που σχετίζονται με τον ιό και 9 στα 10 περιστατικά γεννητικών κονδυλωμάτων.

Ο ιός HPV είναι υπεύθυνος για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, που είναι ο 2^ος σε συχνότητα καρκίνος στην Ευρώπη σε νεαρές γυναίκες 15-44 ετών. Θεωρείται επίσης αιτιολογικός παράγοντας για μεγάλο ποσοστό άλλων μορφών καρκίνου, όπως καρκίνο του κόλπου και του αιδοίου στις γυναίκες, καρκίνο του πρωκτού και του πίσω μέρους του λαιμού, συμπεριλαμβανομένης της βάσης της γλώσσας και των αμυγδαλών (στοματοφάρυγγα), τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες, καθώς και καρκίνο του πέους. Να σημειωθεί ότι ο καρκίνος στο στοματοφάρυγγα και στις γύρω περιοχές κεφαλής και τραχήλου είναι 4 φορές πιο συχνός στους άντρες και η συχνότητα του στις αναπτυγμένες χώρες τείνει να ξεπεράσει αυτήν του καρκίνου τραχήλου μήτρας. Ο ιός HPV προκαλεί επίσης το συχνότερο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα και στα δύο φύλα, τα γεννητικά κονδυλώματα, που είναι μία καλοήθης μεν πάθηση, αλλά προβληματική για την ποιότητα ζωής των ασθενών και δύσκολη στην αντιμετώπιση (συχνές υποτροπές).

Γνωρίζουμε ότι η αποζημίωση για τον εμβολιασμό παιδιών ηλικίας 15-18 θα ισχύσει έως τις 31/12/2023. Ποια είναι τα οφέλη του εμβολιασμού για την συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα;

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, το εμβόλιο προσφέρει μεγάλο όφελος και στους μεγαλύτερες εφήβους ως 18 ετών, οι οποίες δεν έχουν προλάβει να εμβολιαστούν στην ηλικία ως 15 ετών. Στους μεγαλύτερους εφήβους, ανεξάρτητα από το αν έχουν εκτεθεί στον ιό ή όχι, ο εμβολιασμός θα τους προστατεύσει από μελλοντικές λοιμώξεις. Όταν φτάσουν στην κατάλληλη ηλικία, οι εμβολιασμένες γυναίκες πρέπει να ξεκινήσουν τη χρήση του τεστ Παπανικολάου ή/και HPV DNA τεστ, σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες. Να σημειωθεί ότι στους εφήβους 15-18 ετών απαιτούνται 3 δόσεις εντός 6μήνου. Όλοι οι ανεμβολίαστοι έφηβοι αυτής της ηλικίας θα πρέπει, με την καθοδήγηση του ιατρού τους, να σπεύσουν να εμβολιαστούν εντός του προσδιορισμένου χρονικού διαστήματος ώστε να μη στερηθούν το αγαθό της πρωτογενούς πρόληψης των σοβαρών νοσημάτων που συνδέονται με τον ιό HPV.

[1] Cervical cancer (who.int)