Για ποιους τελικά είναι δύσκολη η εφηβεία, για τους γονείς ή τα ίδια τα παιδιά;
Οι σχέσεις των εφήβων με τους γονείς τους
Όσοι από εσάς έχετε έφηβο ή έφηβη μάλλον θα γελάσετε στην ερώτηση. Τελικά όμως για ποιους από τους δύο είναι πιο δύσκολη η εφηβεία, για τους γονείς ή για τους εφήβους; Γιατί δύσκολη περίοδος είναι και για τους δύο.
Πρώτα από όλα, να τονίσουμε ότι στην εφηβική περίοδο οι προκλήσεις είναι πολλές και για τις δύο πλευρές, καθώς έρχονται αντιμέτωπες με καινούργιες καταστάσεις, συμπεριφορές αλλά και ερεθίσματα.
Οι γονείς θα βαριαναστενάξουν όταν σκεφτούν το έφηβο παιδί τους, άλλοι πιο βαριά και άλλοι πιο ελαφριά-αυτή θα είναι μόνο η διαφορά. Ο λόγος φυσικά είναι ότι βλέπουν το μικρό τους αγγελούδι από τη μία να μεγαλώνει, όχι πάντα όμως με τον τρόπο που εκείνοι θέλουν. Μπορεί για παράδειγμα ενώ ήταν ένα παιδί πρόθυμο να υπακούσει το γονιό, τώρα είναι πιθανό να «βγάζει γλώσσα», να θέλει να γίνεται το δικό του, να τον αμφισβητεί, να είναι αντιδραστικό. Ναι, μιλάμε για την εφηβεία!
Μαμά με παιδί στην εφηβεία - Τι περίμενα
Ο έφηβος αυτό που αναζητά η ανεξαρτησία του ενώ παράλληλα «διαπραγματεύεται τα όρια» μη συνειδητά αρκετές φορές. Κάτι που τον οδηγεί σε καταστάσεις που ενδεχομένως ο γονιός να αντιδρά – ναι, αντιδρά και ο γονιός στην εφηβική αντιδραστικότητα, άλλωστε η δράση φέρνει αντίδραση όπως γνωρίζουμε από τη φυσική. Αρχίζει λοιπόν και απομυθοποιεί σταδιακά το γονιό, θα έχετε ακούσει φράσεις από το έφηβο παιδί σας: «εσύ δεν ξέρεις…, τι περιμένω από εσένα; Ο φίλος μου ξέρει που μου είπε ότι…». Όλοι οι άλλοι φαίνεται στο μυαλό του να είναι «πιο σοφοί» από τον γονιό του, ο οποίος προσπαθεί να καταλάβει τι συμβαίνει. Μην ανησυχείτε, είναι ένα υγιές στάδιο, όπου χρειάζεται να σας απομυθοποιήσει για να καταφέρει να δημιουργήσει το «δικό του» τρόπο, συμπεριφορά, τις δικές του αξίες, ακόμα και «να τεντώσει το σκοινί για να δει μέχρι που τον παίρνει μέχρι να σπάσει». Μπορεί να σας βρίσκει λάθος σε πολλά σημεία και να μην χάνει στιγμή να σας κριτικάρει, αν μάλιστα ασκούσατε εσείς κριτική τα προηγούμενα χρόνια, το πιο πιθανό να είναι αμείλικτος μαζί σας. Ναι, λοιπόν, έχει ξεκινήσει η εφηβική επανάσταση μέσα από την αντιδραστικότητα, στην προσπάθειά του να ορίσει «ποιος είναι, τι θέλει πραγματικά, ποιος θα γίνει». Σκεφτείτε λίγο πώς νιώθει και εκείνος: το σώμα του αλλάζει, μεγαλώνει, τα όργανά του αναπτύσσονται, αναρωτιέται αν αναπτύσσονται καλά, έχουν ξυπνήσει ήδη οι ορμόνες, οι οποίες ευθύνονται και στο μεγαλύτερο βαθμό για όλα αυτά εφηβικά ξεσπάσματα αλλά και τις σεξουαλικές του ανησυχίες καθώς ο αυνανισμός υπάρχει πλέον στη ζωή του. Δεν θα λέγαμε ότι είναι μία εύκολη φάση στη ζωή του. Θυμηθείτε για λίγο τη δική σας εφηβεία…
Και δεν σταματάει εδώ. Αρχίζει και ερωτεύεται, αναζητά τρυφερότητα αλλά όχι από εσάς πλέον. Στρέφεται περισσότερο στους φίλους και στην ομάδα στην προσπάθειά του να ορίσει το «ποιος είναι» και να βρει την ταυτότητά του. Ταυτόχρονα, φορτωμένος με τις σχολικές αλλά και εξωσχολικές του υποχρεώσεις ψάχνει να βρει χρόνο να ονειροπολήσει (εφηβικό χαρακτηριστικό) αλλά μάταια, καθώς τρέχει από το σχολείο στο φροντιστήριο, στις αθλητικές δραστηριότητες, στις ξένες γλώσσες και μετά έχει και να διαβάσει και … Δυστυχώς, δεν υπάρχει ανεμελιά πλέον για τα παιδιά γενικότερα σήμερα και αναρωτιέμαι που θα βγει αυτό μετά από λίγες δεκαετίες… Εμπόδιο στην ανεμελιά όμως θεωρεί τους γονείς που τον πιέζουν να διαβάσει ή απαγορεύουν να δει τους φίλους του-και τη σχέση του επίσης, με αποτέλεσμα την ύπαρξη «ομηρικών καυγάδων». Αν βάλουμε στο παιχνίδι και την κριτική προς τους φίλους του όπου ο γονιός θεωρεί ότι εκείνοι «ξεμυαλίζουν» το παιδί του, καταλαβαίνουμε πόσο σοβαρεύει η κατάσταση. Προσθέτοντας και τον εφηβικό ναρκισσισμό όπου «θέλει να αρέσει», την εφηβική μελαγχολία μαζί με όλα τα άλλα εφηβικά χαρακτηριστικά, το παιχνίδι σοβαρεύει ακόμα περισσότερο…
Η απάντηση λοιπόν στην παραπάνω ερώτηση, είναι ότι είναι το ίδιο δύσκολο και για τους δύο αλλά για διαφορετικούς λόγους. Μην ξεχνάμε επίσης ότι τώρα άλλωστε θερίζετε ότι σπείρατε τα προηγούμενα χρόνια και αν βλέπετε τον έφηβό σας να παίρνει λάθος δρόμο, είναι πιθανό ότι έχετε συμβάλλει σε αυτό…
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
