Ψηφιακός εκφοβισμός στους εφήβους: Τι είναι και πώς να τον αντιμετωπίσετε!
Ένα μόνο «κλικ» χρειάζεται στο κινητό τηλέφωνο για να τραβηχτεί μια φωτογραφία ή ένα βίντεο. Ένα δεύτερο «κλικ» για να σταλεί η φωτογραφία ή το βίντεο αυτό σε άλλα άτομα ή να δημοσιευθεί στο Διαδίκτυο.
Για τις νεώτερες γενιές, τα παραπάνω αποτελούν αυτόματες κινήσεις, που όμως μπορεί να μεταμορφώσουν τα παιδιά σας σε θύτες ή θύματα ψηφιακού εκφοβισμού. Το περιεχόμενο μιας φωτογραφίας ή ενός βίντεο ενδέχεται να καταπατά την ιδιωτικότητα κάποιου τρίτου, να καταστρέφει την εικόνα του, ή να απεικονίζει ευαίσθητες καταστάσεις, που μπορεί να ενοχλήσουν και να αναστατώσουν τον αποδέκτη του μηνύματος πόσο δε μάλλον τον ίδιο τον εικονιζόμενο.
Εάν υπάρχει συνειδητή πρόθεση βλάβης τρίτου ατόμου, ο ψηφιακός εκφοβισμός (μέσω του κινητού τηλεφώνου ή μέσω του Διαδικτύου) δεν είναι τίποτα άλλο από μια ακόμη μορφή παρενόχλησης. Δεν είναι νέο φαινόμενο. Απλώς, το κινητό τηλέφωνο και ο υπολογιστής παρέχουν νέες δυνατότητες, όμως οι ψυχολογικοί μηχανισμοί στο επίκεντρο του φαινομένου παραμένουν οι ίδιοι.
Πολλές φορές, οι έφηβοι δε σκέφτονται τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν κάποιες ενέργειές τους. Γι' αυτούς είναι πολύ ευχάριστο να μοιράζονται μια φωτογραφία, όμως, καθώς η λήψη μιας φωτογραφίας ή ενός βίντεο τους βοηθάει να τοποθετήσουν ένα είδος «φίλτρου» μεταξύ αυτών και της πραγματικότητας, δεν είναι συχνά σε θέση να αντιμετωπίσουν συναισθηματικά δυσάρεστες καταστάσεις που απορρέουν από τη λήψη ή το διαμοίρασμα οπτικο-ακουστικού υλικού, όπως ακούσιες ή εκούσιες προσβλητικές ενέργειες.
Πώς μπορείτε να προσεγγίσετε ένα τέτοιο περιστατικό
Ως γονέας, προκειμένου να αντιμετωπίσετε μια κατάσταση ψηφιακού εκφοβισμού, πρέπει να μπείτε σε διαδικασία άμεσου διαλόγου και συζήτησης με τα παιδιά σας, βοηθώντας τα να κατανοήσουν τι αισθάνονται και εξηγώντας τους τι σημαίνει να έχουμε σεβασμό στον εαυτό μας και στους άλλους. Ο σκοπός είναι να ενθαρρύνετε την κριτική σκέψη και το αίσθημα ευθύνης τους. Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουν τα παιδιά σας ότι φέρουν ευθύνη για τις επιπτώσεις των πράξεών τους. Το μείζον αυτό ζήτημα είναι ιδιαίτερα βασικό όταν χρησιμοποιούν τεχνολογικά προηγμένα δίκτυα, όπου οι ενέργειές τους μπορεί να έχουν απρόβλεπτες συνέπειες.
Επίσης, είναι σημαντικό να μεταδώσετε στους ανηλίκους το αίσθημα της ευθύνης γύρω από την υπεράσπιση της προσωπικής σφαίρας, τόσο της δικής τους όσο και των άλλων. Οι νέοι θα πρέπει να κατανοήσουν ότι η δημοσίευση φωτογραφιών άλλων ατόμων (είτε στο Διαδίκτυο είτε αλλού) δεν καταπατά μόνο το δικαίωμα της ιδιωτικότητας, αλλά είναι παράνομη στις περισσότερες χώρες.
Τέλος, να θυμάστε ότι, σε περίπτωση ψηφιακού εκφοβισμού, ο ρόλος των φίλων είναι ζωτικής σημασίας: πρώτον για να καταδικάσουν την ανάρμοστη συμπεριφορά και δεύτερον για να υποστηρίξουν το θύμα. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, οι οδηγίες και η βοήθεια από τους φίλους υπερισχύει συχνά των οδηγιών των γονέων και γενικώς των ενηλίκων.
