«Μπορεί το ταμπόν να σπάσει τον παρθενικό υμένα;»

Η εφηβεία είναι μια περίοδος της ζωής του νεαρού κοριτσιού με μεγάλο ψυχολογικό φορτίο. Η μετάβαση από το στάδιο του νεαρού κοριτσιού σε αυτό της νεαρής γυναίκας έχει συχνά τις μικρές ή μεγάλες «αναταράξεις» της. Το γεγονός, το οποίο καθορίζει την περίοδο αυτή είναι η λεγόμενη εμμηναρχή, η έναρξη δηλαδή της έμμηνου ρύσης.

Η έλευση της πρώτης έμμηνου ρύσης φέρνει μαζί της και πολλές απορίες. Μία από τις βασικές ανησυχίες της έφηβης, όταν για πρώτη φορά δει περίοδο, είναι: «Πώς η περίοδος θα ανατρέψει την καθημερινότητά μου;». Η απάντηση είναι πως η καθημερινότητα κατ' ουσίαν δεν επηρεάζεται από την περίοδο, απλά χρειάζεται να ληφθούν κάποια απλά μέτρα ανάλογα με τις καθημερινές δραστηριότητες.

Ένας «σύμμαχος» της γυναίκας, ανεξαρτήτου ηλικίας, κατά τη διάρκεια της περιόδου είναι και το ταμπόν. Η χρήση ταμπόν επιτρέπει τη συνέχιση των καθημερινών δραστηριοτήτων της γυναίκας, ακόμα και την κολύμβηση.

Οι γυναίκες φαίνεται πως χρησιμοποιούσαν ταμπόν από αρχαιοτάτων χρόνων. Μάλιστα αναφορά στη χρήση ταμπόν από πάπυρο κατά τη διάρκεια της περιόδου, γίνεται στον λεγόμενο Πάπυρο του Ebers, ένα έγγραφο, που περιέχει πληροφορίες σχετικές με τη χρήση θεραπευτικών βοτάνων και χρονολογείται στο 1550 π.Χ.!

Η νεαρή ηλικία του κοριτσιού δεν αποτελεί αντένδειξη στη χρήση ταμπόν κατά τη διάρκεια της περιόδου. Οδηγίες για την εφαρμογή του ταμπόν βρίσκονται σε κάθε συσκευασία. Γενικά, όταν μια έφηβη προσπαθεί για πρώτη φορά να τοποθετήσει ταμπόν, καλόν είναι να χρησιμοποιήσει ένα μικρό καθρέπτη, ώστε να δει πού ακριβώς βρίσκεται ο κόλπος.

Πριν αρχίσει η διαδικασία της τοποθέτησης του ταμπόν χρήσιμο είναι να πατήσει το ένα της πόδι στην άκρη της μπανιέρας ή στη καπάκι της λεκάνης. Επίσης βοηθάει και έγχυση μικρής ποσότητας υδατοδιαλυτού λιπαντικού (π.χ. Κ-Υ jelly) στην άκρη του ταμπόν. Αν μετά την τοποθέτηση του ταμπόν υπάρχει ενόχληση, τότε το πιο πιθανό είναι να μην έγινε σωστά η τοποθέτησή του. Δεν πειράζει! Το βγάζουμε το πετάμε και χρησιμοποιούμε άλλο. Όταν το ταμπόν τοποθετηθεί σωστά δεν πέφτει.

Η χρήση του ταμπόν προϋποθέτει την τήρηση κάποιων κανόνων υγιεινής. Καταρχήν είναι εξαιρετικά σημαντική η επιμελής πλύση των χεριών πριν από την τοποθέτηση του ταμπόν. Επίσης το ταμπόν δεν πρέπει να μένει για πολλές ώρες. Η αλλαγή εξαρτάται και από την ροή, αλλά σε καμία περίπτωση το ταμπόν δεν πρέπει να μένει περισσότερο από 6 με 8 ώρες.

Τέλος ίσως κατά τη διάρκεια του ύπνου να είναι καλύτερο να χρησιμοποιείται αντί για ταμπόν η κατάλληλη σερβιέτα. Οι κανόνες αυτοί αποσκοπούν στην αποφυγή λοιμώξεων της περιοχής. Η πιθανότητα λοίμωξης είναι μεν πολύ μικρή, και τα νέα υλικά, που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή ταμπόν την καθιστούν ακόμα μικρότερη, αλλά δεν είναι μηδέν. Αν, όσο η έφηβη φορά ταμπόν, εμφανιστεί αδιαθεσία ή πυρετός, τότε το ταμπόν πρέπει να βγει άμεσα και να αναζητηθεί ιατρική συμβουλή. Φυσικά αυτό το ενδεχόμενο είναι εξαιρετικά σπάνιο, ειδικά αν η υγιεινή είναι σωστή.

Το βασικό χαρακτηριστικό του ταμπόν είναι η απορροφητικότητά του. Η επιλογή του κατάλληλου ταμπόν εξαρτάται από τη ροή. Προτιμότερο είναι να χρησιμοποιείται το ταμπόν με τη μικρότερη απορροφητικότητα, το οποίο φυσικά ανταποκρίνεται στη ροή.

Η έναρξη των σεξουαλικών επαφών δεν είναι προϋπόθεση για τη χρήση ταμπόν. Μια συχνή ερώτηση είναι: «Μπορεί η χρήση ταμπόν να προκαλέσει απώλεια της παρθενίας;». Η σύντομη απάντηση στην ερώτηση αυτή είναι όχι.

Παρθένα θεωρείται μία κοπέλα πριν ξεκινήσει τις σεξουαλικές επαφές. Επομένως από «τεχνικής» άποψης η χρήση ταμπόν δεν προκαλεί απώλεια της παρθενίας.

Πολλοί συνδέουν την παρθενία με την ακεραιότητα του παρθενικού υμένα. Ο παρθενικός υμένας δεν είναι – πλην σπανίων περιπτώσεων – μία μεμβράνη, η οποία καλύπτει εξ' ολοκλήρου την είσοδο του κόλπου, αλλά ένα κομμάτι ιστού, που καλύπτει την είσοδο του κόλπου εν μέρει. Η ρήξη του παρθενικού υμένα συχνά συμβαίνει ανεξάρτητα από την έναρξη των σεξουαλικών επαφών. Ο παρθενικός υμένας μπορεί να ραγεί όταν το κορίτσι επιδίδεται σε αθλητικές δραστηριότητες, όπως το ποδήλατο.

Αντίθετα σε μερικές περιπτώσεις η ρήξη του παρθενικού υμένα δεν λαμβάνει χώρα ούτε με τη σεξουαλική επαφή. Στις περιπτώσεις αυτές ο υμένας είναι αίτιο πόνου κατά τη σεξουαλική επαφή. Κατά την εφηβεία ο υμένας αυτός είναι συνήθως αρκετά ελαστικός ώστε να μπορεί να επιτρέψει την είσοδο του ταμπόν στον κόλπο χωρίς να προκληθεί ρήξη, ειδικά αν γίνεται χρήση και λιπαντικού μέσου.

Επομένως η χρήση του ταμπόν επιτρέπεται κατά τη διάρκεια της εφηβείας, αρκεί η έφηβη να αισθάνεται άνετα με αυτή.

Θα χαρώ να απαντήσω σε οποιαδήποτε απορία σας εδώ

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
email: care@eleftheia.gr