Και οι έφηβοι ξανά «πρωτάκια»! Πώς θα τους βοηθήσετε να προσαρμοστούν!

Κάθε ηλικία έχει διαφορετικές ανάγκες και οι γονείς παίζουν σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία των παιδιών τους για την έναρξη του σχολείου είτε αφορά την πρώτη τους επαφή με αυτό, είτε την επιστροφή τους. Για τα παιδιά που αλλάζουν εκπαιδευτική βαθμίδα, τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα καθώς είναι μια περίοδος που συμπίπτει με την εφηβεία, κατά τη διάρκεια της οποίας συμβαίνουν πολλές βιολογικές και συναισθηματικές αλλαγές.

Οι έφηβοι σιγά-σιγά απομακρύνονται από το οικογενειακό πλαίσιο σε μια προσπάθεια αυτονόμησης και ανεξαρτητοποίησης, ενώ τη θέση των «σημαντικών άλλων» παίρνουν πια οι φίλοι και οι κοινωνικές ομάδες στις οποίες ανήκουν. Στις κοινωνικές αυτές ομάδες, υπάρχει ανταγωνισμός αλλά και συνεργασία μεταξύ συνομηλίκων, γίνονται συγκρίσεις αλλά και διακρίσεις, πράγματα που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους και εξελίσσονται.

Τα συναισθήματα για όλους είναι ανάμικτα. Τα παιδιά μπορεί να νιώθουν χαρά και ενθουσιασμό που θα δουν τους φίλους τους και θα ξεκινήσουν κάποιες δραστηριότητες. Ίσως όμως παράλληλα βιώνουν και άγχος, ειδικά αν πρόκειται να πάνε Γυμνάσιο/Λύκειο, καθώς δεν ξέρουν τι θα αντιμετωπίσουν στο καινούριο πλαίσιο και υποθέτουν ότι υπάρχουν μεγαλύτερες απαιτήσεις και δυσκολίες. Οι γονείς από την άλλη ανησυχούν για το εάν τα παιδιά τους προσαρμοστούν ομαλά στις καινούριες αλλαγές και ανταπεξέλθουν στις αυξημένες μαθησιακές απαιτήσεις και προκλήσεις της καινούριας πραγματικότητας.

Οι καθηγητές και το σχολείο παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο στην προσαρμογή των μαθητών στο καινούριο πλαίσιο, αφού είναι αυτοί που τους προετοιμάζουν γνωστικά αλλά και συναισθηματικά για τα επόμενα βήματα τους.

Πώς μπορούν όμως οι γονείς να υποστηρίξουν τους εφήβους;

- είναι σημαντικό -αν γίνεται- να αποφευχθούν επιπλέον αλλαγές στην οικογένεια (π.χ. μετακόμιση) και να υπάρχει μία σταθερότητα και ισορροπία στο σπίτι.
- να έχουν εμπιστοσύνη στις δυνατότητες και ικανότητες του εφήβου, πράγματα που ενισχύουν την αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμησή του.
- να του επιτρέπουν να παίρνει πρωτοβουλίες και αποφάσεις μόνος του για θέματα που τον αφορούν. Είναι σημαντικό ο έφηβος να μάθει να έχει την ευθύνη του εαυτού του στο σχολικό πλαίσιο.
- να τον επιβραβεύουν. Η επιβράβευση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, ειδικά όταν ο έφηβος κατακτά στόχους που ο ίδιος έχει θέσει, ανεξάρτητα από το αν ικανοποιούνται οι απαιτήσεις / προσδοκίες των γονέων ή όχι.

Τέλος, το κλειδί για την ομαλή μετάβαση στο Γυμνάσιο ή το Λύκειο, αποτελεί η καλή επικοινωνία μεταξύ γονιών-παιδιών. Η προσεχτική ακρόαση και ο τακτικός, γόνιμος διάλογος με σεβασμό στην ατομικότητα και διαφορετικότητα του εφήβου δημιουργούν ένα ασφαλές πλαίσιο για την ανάπτυξη και εξέλιξή του αλλά και την ελαχιστοποίηση του άγχους του.

Αλεξάνδρα Παπακώστα, Ψυχολόγος
« Μαζί για το παιδί»
Πανελλαδική Γραμμή 115 25 και Συμβουλευτικό Κέντρο για μητέρες, γονείς, παιδιά και εφήβους