Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή στην εφηβεία: Τι είναι και που οφείλεται

Εμφανίζεται συχνά στα μέλη της ίδιας οικογένειας και θεωρείται μια από τις ψυχικές διαταραχές με την μεγαλύτερη κληρονομικότητα, όμως μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί κάποιο «ένοχο» γονίδιο. Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή που συχνά εμφανίζεται στην εφηβεία ή λίγο μετά, μπορεί να έχει τις ρίζες της στις συνθήκες της γέννησης, ακόμη και πιο πριν κατά την ανάπτυξη του εμβρύου στην κοιλιά της μητέρας του, σύμφωνα με μια νέα σουηδική επιστημονική έρευνα.

Η νέα μελέτη, που υποδεικνύει τους περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου, δείχνει ότι το κάπνισμα της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη, η γέννηση του παιδιού με καισαρική, ο πρόωρος τοκετός, το πολύ μικρό βάρος του μωρού κατά τη γέννα κ.α. σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής αργότερα στη ζωή του νέου.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Γκούσταφ Μπράντερ του Τμήματος Κλινικής Νευροεπιστήμης του ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό περιοδικό ψυχιατρικής "JAMA Psychiatry", σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, μελέτησαν στοιχεία για 2,4 εκατομμύρια παιδιά, από τα οποία περίπου 17.000 διαγνώσθηκαν με την εν λόγω διαταραχή σε μέση ηλικία 23 ετών. Έμφαση δόθηκε στην μελέτη οικογενειών όπου το ένα παιδί είχε ΙΨΔ και το άλλο όχι.

Σχεδόν οι μισοί άνθρωποι που είχαν διάγνωση ΙΨΔ, είχαν επίσης τουλάχιστον ένα παράγοντα κινδύνου σχετικό με τη γέννησή τους, ενώ πολλοί είχαν περισσότερους από έναν. Όσο πιο επιβαρημένες ήσαν οι συνθήκες γέννησης κάποιου, τόσο μεγαλύτερη ήταν η πιθανότητα για διάγνωση ΙΨΔ αργότερα.

Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκε ότι όταν η έγκυος μητέρα κάπνιζε τουλάχιστον δέκα τσιγάρα τη μέρα, ο κίνδυνος εμφάνισης ΙΨΔ στο παιδί μεγάλωνε κατά 27% κατά μέσο όρο. Ο τοκετός με καισαρική σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ΙΨΔ κατά 17%, ενώ αν το παιδί βρίσκεται ανάποδα στη μήτρα (με τα πόδια προς τα κάτω αντί για το κεφάλι) ο κίνδυνος ΙΨΔ είναι αυξημένος κατά 35%.

«Τα παιδιά που γεννήθηκαν πρόωρα και από μητέρες που είχαν σοβαρά προβλήματα κατά τη γέννα, έχουν αυξημένο κίνδυνο ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής μετά από πολλά-πολλά χρόνια», δήλωσε ο ψυχίατρος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γιέηλ δρ Τζέημς Λέκμαν.

Οι ερευνητές παραδέχονται ότι, προς το παρόν, είναι άγνωστοί οι μηχανισμοί που συνδέουν την ΙΨΔ με τις συνθήκες κύησης και τοκετού. Πιθανώς σχετίζονται με προβλήματα στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου ή του βρέφους, όπως εκτιμάται ότι συμβαίνει στην περίπτωση του αυτισμού ή της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας.