Πώς να ξεπεράσετε μία «αποτυχία»: Οδηγός προς ναυτιλομένους, δηλαδή εφήβους!

Τόσες απαιτήσεις είναι αρκετά πιεστικό για την ψυχολογία του εφήβου μας εάν συνυπολογίσουμε και το πάρτι των ορμονών!
Κάθε μέρα είναι και μια καινούρια προσπάθεια, κάθε μέρα ένας αγώνας για μια πληθώρα στόχων και...δυστυχώς μπορεί να υπάρξουν και κάποιες αναποδιές ή αποτυχίες. Όλα είναι στο πρόγραμμα και όλα ξεπερνιούνται! Σήμερα θα δείξουμε τρόπους για να μάθουμε τον έφηβό μας στο σπίτι πώς να διαχειρίζεται τις «αποτυχίες» του και τις απογοητεύσεις του.

Ας πάρουμε ως παράδειγμα ότι ο έφηβος μας απέτυχε σε ένα τεστ, δεν έγραψε όσο ήθελε ή όσο περίμενε και έχει απογοητευτεί γιατί διάβαζε πάρα πολύ. Το μόνο πράγμα, το μοναδικό πράγμα που μπορεί να κάνει είναι αυτό που λέμε «έξυπνη δράση». Τι είναι αυτό; Αν πάρουμε το παράδειγμά μας, οι πρώτες σκέψεις που κάνει κάποιος (στην περίπτωσή μας ο έφηβος μας) όταν αποτυγχάνει είναι να νιώθει θυμό και να σκέφτεται «Εγώ φταίω», «Δεν διάβασα σωστά» «Όταν θέλω κάτι, ποτέ δεν γίνεται» και πολλές άλλες σκέψεις αυτοτιμωρίας και πολύ σκληρής κριτικής...αντί, λοιπόν, να κολυμπάμε στην αυτολύπησή μας μπορούμε να σκεφτούμε ποια είναι η έξυπνη δράση, τι μπορώ να ΚΑΝΩ για να μην ξανασυμβεί αυτό στο μέλλον;

Βγάζουμε, λοιπόν, χαρτί και μολύβι και σκεφτόμαστε και σημειώνουμε ΔΡΑΣΕΙΣ, κινήσεις που μπορούμε να κάνουμε για να αποτρέψουμε αυτό που έγινε να ξαναγίνει. Στο παράδειγμά μας, έξυπνες δράσεις θα μπορούσαν να είναι, επί παραδείγματι:
• να δω τα λάθη μου στο διαγώνισμα
• να μάθω να διαβάζω πιο αποτελεσματικά
• να κρατάω σημειώσεις και να τις βλέπω το πρωί πριν το τεστ
• να κάνω ασκήσεις χαλάρωσης εάν νιώθω το άγχος να με κατακλύζει
• να μην μαθαίνω τόσο «παπαγαλία» και να το λέω με δικά μου λόγια για να δω εάν το κατανοώ
• να μιλήσω με την καθηγήτρια μου για τα λάθη μου
• να ζητήσω βοήθεια από μια δασκάλα στο σπίτι ή σε κάποιο φροντιστήριο εάν θεωρώ ότι είναι επειδή έχω κενά.

Τα παραπάνω είναι δράσεις, είναι πράγματα που με κουνούν από τη θέση μιζέριας και μου δίνουν πάλι τον έλεγχο. Κάτι ακόμη που μπορούμε να μάθουμε τον έφηβό μας να κάνει είναι σε κάθε αποτυχία του να λέει «Αυτό είναι καλό»! Ακούγεται παράλογο, έτσι δεν είναι; Κι όμως, εάν μάθουμε όλοι μας να λέμε «Αυτό είναι καλό» θα μάθουμε να ψάχνουμε τους λόγους γιατί αυτή η αποτυχία ήταν ένα απαραίτητο βήμα για κάτι και πως θα μας ωφελήσει στο μέλλον. Πράγματι, εάν σκεφτούμε ότι αυτό που έγινε ήταν για καλό και εάν με την έξυπνη δράση κάνουμε τις παραπάνω ενέργειες (στο παράδειγμά μας), δεν είναι δεδομένο ότι στο επόμενο test θα είμαστε πολύ καλύτεροι; Έτσι, θα μάθουμε να μετατρέπουμε μια αποτυχία σε επιτυχία.

Γονείς εφήβων για να είναι αποτελεσματικά τα παραπάνω, είναι απαραίτητο να έχετε αποκλείσει κάποιο άλλο λόγο (ιατρικό, ψυχολογικό κ.τ.λ.) και το βασικότερο είναι να έχετε φροντίσει να τα ΔΙΔΑΞΕΤΕ στο παιδί σας σε μικρότερη ηλικία. Για όσους δεν προλαβαίνετε γιατί τώρα το παιδί είναι στην εφηβεία και δεν είχε διδαχτεί πώς να διαχειρίζεται μια αποτυχία όταν ήταν μικρούλι, δεν πειράζει γιατί αυτά είναι εύκολο να απορροφηθούν από τον έφηβό μας και να γίνουν τρόπος ζωής μέσα από την επανάληψη και την σωστή χρήση τους. Προτείνετέ τα στο παιδί σας, αλλά εάν δείτε ότι δεν του αρέσουν σαν τρόποι διαχείρισης και δεν θέλει να τα εφαρμόσει, μην επιμένετε και μην του τα επιβάλλετε! Υπάρχουν και άλλοι τρόποι διαχείρισης που ίσως του ταιριάξουν καλύτερα! Το βασικότερο είναι να προσπαθείτε να είστε σε εγρήγορση για τις ανάγκες του εφήβου σας (ψυχολογικές) και να ενημερώνεστε. Ο γονέας που ενημερώνεται και έχει ανοιχτό μυαλό, είναι ο καλύτερος γονέας.

Παπακυργιάκη Χρύσα
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια Ενηλίκων & Εφήβων
Email: chrysapapakirgiaki@yahoo.gr
Blog: Psyxis-logos@blogspot.gr
Δήμητρος 6, Μαρούσι Αττικής