Η φιλία στην εφηβική ηλικία: Γιατί είναι τόσο σημαντική;

Σε όλη αυτή την περίοδο ο έφηβος απομακρύνεται από τους γονείς και προσκολλάται στις ομάδες συνομηλίκων. Η τάση για ανεξαρτησία είναι πιο έντονη από ποτέ και αυτό είναι κάτι που μπορεί να φοβίζει τους γονείς. Είναι σημαντικό όμως να κατανοήσουμε πόσο σημαντικοί είναι οι φίλοι στην εφηβεία.

Ο έφηβος ενώ δείχνει να μην τον ενδιαφέρει η γνώμη των άλλων, στην ουσία δίνει μεγάλη σημασία σε αυτή. Όταν απορρίπτεται από τον γονιό , για θέματα εμφάνισης, συνέπειας, και συμπεριφοράς γενικότερα, ανατρέχει στην ομάδα των φίλων για να έχει την αποδοχή τους. Είναι πολύ σημαντικό για έναν έφηβο να είναι αποδεκτός από μια ομάδα συνομηλίκων. Για αυτό το λόγο, ακολουθεί τις συνήθειες της ομάδας. Είναι ανάγκη του εφήβου να έχει φίλους, με τους οποίους μοιράζεται τους ίδιους προβληματισμούς , τις ίδιες πεποιθήσεις και αναπτύσσει τις ίδιες συμπεριφορές. Η επιδοκιμασία από τους φίλους είναι πολύ σημαντική για τους έφηβους και επηρεάζει την αυτοεκτίμηση τους.

Επίσης, ο έφηβος θέλει να τολμήσει νέα πράγματα αλλά φοβάται να το κάνει μόνος του. Για αυτό το λόγο έχει την ανάγκη της παρέας. Επομένως, έρχεται και ο ίδιος σε σύγκρουση με τον εαυτό του καθώς από τη μία, νομίζει ότι μπορεί να κάνει τα πάντα μόνος του αλλά από την άλλη δεν μπορεί και χρειάζεται την υποστήριξη της ομάδας.

Έτσι η παρέα δίνει την ευκαιρία στον έφηβο να λύσει τα δεσμά που τον κρατούν δεμένο με την οικογένεια. Δεν πρέπει όμως να νομίζουν οι γονείς ότι η επιθυμία του είναι να δραπετεύσει από το σπίτι, αλλά να γνωρίσει τον έξω κόσμο παρέα με φίλους για να αποφύγει τις κακοτοπιές και να αντιμετωπίσει τους κινδύνους.

Η πραγματική ευτυχία για τον έφηβο ξεκινά και τελειώνει με τους φίλους.

Οι γονείς βλέποντας το παιδί τους να έχει την τάση «φυγής» από την οικογενειακή φροντίδα νιώθουν φόβο και άγχος για όλους του κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει ο έφηβος. Υπάρχει επίσης φόβος μην χάσουν τον έλεγχο του παιδιού. Αυτός ο φόβος οδηγεί συχνά σε συγκρούσεις και σε έλλειψη εμπιστοσύνης.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς σχετικά με τους φίλους και την παρέα ώστε να μειώσουν τον φόβο που νιώθουν και να εμπιστευτούν ξανά το παιδί τους;

Ένα πρώτο βήμα είναι να γνωρίζουν ατομικά τους φίλους του παιδιού. Να μιλήσουν μαζί τους, να μάθουν για τα ενδιαφέροντά τους , να τους συγχαρούν για τις επιτυχίες τους. Όλα αυτά πρέπει να γίνονται με διακριτικό τρόπο και όχι με τη μορφή της ανάκρισης. Ο έφηβος που νιώθει ότι οι γονείς του ανακρίνουν το φίλο θα νιώσει ντροπή και θυμό.

Καλό είναι να προτρέπουν τον έφηβο να κάνει παρέα με τους φίλους του το Σαββατοκύριακο. Πλέον δεν μπορούν να τον πιέσουν να παρευρεθεί σε οικογενειακές στιγμές αν ο ίδιος δεν θέλει. Η παρέα με τους φίλους είναι κάτι πιο χαλαρό και βοηθά την αποσυμπίεση της εβδομάδας.

Οι γονείς πρέπει να ξέρουν ότι το παιδί διαλέγει την παρέα που θα μπει και όχι η παρέα. Έτσι αν διαπιστώσουν ότι το παιδί είναι μέλος μιας ομάδας που κάνει βίαια πράγματα ή καταχρήσεις καλό είναι να αναρωτηθούν για ποιο λόγο το παιδί θέλησε να μπει σε αυτή την ομάδα.

Τέλος, είναι καλό να θυμούνται οι γονείς ότι άλλο είναι ο έφηβος να μοιράζεται τα μυστικά με τους φίλους του και άλλο είναι να κρατάει τους φίλους κρυφούς. Αν ο έφηβος δεν μιλάει ποτέ για τους φίλους του, δεν λέει με ποιον μιλάει στο τηλέφωνο, αποφεύγει να γνωρίσουν οι γονείς τους φίλους του, τότε ο ίδιος γνωρίζει πολύ καλά ότι οι γονείς του δεν θα ενέκριναν την συγκεκριμένη παρέα. Σε αυτή την περίπτωση οι γονείς πρέπει να διερευνήσουν τι ακριβώς συμβαίνει με τη συγκεκριμένη παρέα και με τον ίδιο τον έφηβο.

Οι φίλιες στην εφηβική ηλικία είναι απαραίτητες για την κοινωνικοποίηση του εφήβου και τον δρόμο προς την ενηλικίωση. Οι παρέες μας δίνουν την ευκαιρία να αξιολογούμε τις καταστάσεις σωστά και να διαλέγουμε τι μας ταιριάζει και τι όχι. Ο ρόλος των γονέων είναι υποστηρικτικός σε αυτή την προσπάθεια του εφήβου. Και ας μην ξεχνάμε ότι μπορεί από την περίοδο της εφηβείας, ο νέος να αποκτήσει γερές φιλίες που θα τον ακολουθούν μια ζωή.

Βασιλική Τσούτσου
Ψυχολόγος, M.Sc. Παιδαγωγική Ψυχολογία
Περικλέους 11, Μαρούσι
website: www.psychology4kids.gr