Μπορεί το παιδί μου να καταναλώνει ενεργειακά ποτά;
Οι έρευνες τα τελευταία χρόνια καταδεικνύουν μία ραγδαία αύξηση της κατανάλωσης των ενεργειακών ποτών (energy drinks), ιδιαίτερα στην εφηβική ηλικία, καθώς το 30% των παιδιών και το 50% των εφήβων φαίνεται να καταναλώνει σε συχνή βάση ενεργειακά ποτά.
Τα συγκεκριμένα ποτά «διαφημίζουν» ότι προσφέρουν ατελείωτη ενέργεια και ζωντάνια, ωστόσο τα πράγματα δεν είναι σίγουρα τόσο απλά όσο ακούγονται.
Αναλύοντας τη σύσταση των ενεργειακών ποτών, διαπιστώνεται καταρχάς μια μάλλον αυξημένη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες/σάκχαρα (>10%), καθώς ακόμα και τα αθλητικά ποτά που χρησιμοποιούνται από αθλητές υψηλού επιπέδου έχουν μικρότερη περιεκτικότητα (4-8%). Η αυξημένη αυτή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, αναφέρουν οι επιστημονικοί συνεργάτες του Eυζην έχει θεωρηθεί υπεύθυνη για συμπτώματα γαστρεντερικής δυσφορίας έπειτα από την κατανάλωση των ενεργειακών ποτών. Επίσης, θα πρέπει να έχει κανείς υπόψη ότι μέσω της κατανάλωσής τους μπορεί να ευνοηθεί η εύκολη και αυξημένη πρόσληψη θερμίδων, και κατ' επέκταση να ενισχυθεί ο κίνδυνος αύξησης του σωματικού βάρους.
Επιπρόσθετα, τα ενεργειακά ποτά περιέχουν και άλλα συστατικά, με κυρίαρχα την καφεΐνη, την ταυρίνη και το γκουαρανά, τα οποία σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να έχουν διάφορες παρενέργειες. Κατά μέσο όρο, τα περισσότερα εμπορικά ενεργειακά ποτά περιέχουν 100 με 150 mg καφεΐνη, ενώ ένας απλός εσπρέσο περιέχει 60 με 80 mg. Η υψηλή κατανάλωση καφεΐνης έχει συνδεθεί μεταξύ άλλων με την εμφάνιση συμπτωμάτων, όπως η ευερεθιστότητα, ο εκνευρισμός, το αυξημένο αίσθημα του άγχους, η παρατεταμένη αύξηση της καρδιακής συχνότητας, η αϋπνία, καθώς και οι στομαχικές διαταραχές. Η ταυρίνη από την πλευρά της, μόνη της αλλά και σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό όταν καταναλώνεται συνδυαστικά με την καφεΐνη, έχει θεωρηθεί υπεύθυνη για την αύξηση των καρδιακών παλμών (κατά 5 με 7 χτύπους το λεπτό), αύξηση η οποία μπορεί να διαρκέσει για διάστημα μέχρι και 4 ώρες, ενώ επίσης έχει βρεθεί ότι αυξάνει για το ίδιο περίπου χρονικό διάστημα και τη συνολική αρτηριακή πίεση του αίματος.
Άλλες ουσίες που περιέχονται στα ενεργειακά ποτά, όπως το γκουαράνα και το τζίνσενγκ, ουσιαστικά είναι φυτικά εκχυλίσματα, τα οποία μιμούνται τη δράση της καφεΐνης και μάλιστα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Συνεπώς, αν αναλογιστεί κανείς το γεγονός ότι πέρα από τις υψηλές ποσότητες καφεΐνης, που ούτως ή άλλως περιέχονται στα συγκεκριμένα ποτά, περιέχονται και ουσίες οι οποίες προσομοιάζουν στη δράση της, οι πιθανότητες πρόκλησης παρενεργειών αυξάνονται σημαντικά.
Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί ότι η χρήση των ενεργειακών ποτών δεν φαίνεται να προσφέρει κανένα επιπρόσθετο όφελος, ακόμα και σε περιπτώσεις όπου η πρόσθετη ενέργεια είναι το ζητούμενο (βλ. παιδιά-αθλητές). Πληθώρα επιστημονικών ερευνών έχουν δείξει και παγκόσμιοι αθλητικοί οργανισμοί συστήνουν ότι η κατανάλωση νερού είναι ικανή να βοηθήσει στην απόδοση όταν η διάρκεια της άσκησης δεν ξεπερνάει τη 1 ώρα, ενώ σε περιπτώσεις μεγαλύτερης διάρκειας και έντασης, τα αθλητικά ποτά είναι τα ηπιότερα για το στομάχι και τα αποτελεσματικότερα για τη βελτιστοποίηση της απόδοσης.
Συνοψίζοντας, τα ενεργειακά ποτά ίσως εμφανίζουν περισσότερα μειονεκτήματα για την υγεία παρά πλεονεκτήματα, και συνεπώς η κατανάλωσή τους θα πρέπει να είναι εξαιρετικά περιορισμένη.