Ο ρόλος των θεατών στον σχολικό εκφοβισμό

Κάθε περιστατικό εκφοβισμού χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη τριών διακριτών –ίσως και εναλλασσόμενων– ρόλων. Το παιδί που ασκεί τη βία, το παιδί το οποίο δέχεται τη βία και όλα τα υπόλοιπα «μάτια» μέσα στο σχολείο τα οποία παρακολουθούν την εξέλιξη του συμβάντος, σχηματίζουν ένα νοητό τρίγωνο, το τρίγωνο της βίας.

Καταλυτικότερος όλων για την έκβαση του περιστατικού είναι ο ρόλος των θεατών-παρατηρητών. Είναι η αντίδραση αυτών των παιδιών η οποία θα κάνει τη βία να φουντώσει και να εξαπλωθεί μέσα στο σχολείο ή να εξαλειφθεί σταδιακά, όπως και ήρθε άλλωστε.

Επομένως, υπάρχουν αντιδράσεις οι οποίες θα ενδυναμώσουν το παιδί εκείνο που χτυπάει, δυσκολεύοντας ακόμη περισσότερο εκείνο το παιδί που πονά. Πιο συγκεκριμένα, αντιδράσεις όπως το γέλιο, η αμέτοχη στάση ή η χρήση βίας από την πλευρά των θεατών ενδυναμώνουν τη βία μέσα στο σχολείο, εφόσον δε βοηθούν το παιδί το οποίο ασκεί τη βία να αντιληφθεί τη μη λειτουργική συμπεριφορά του, ενώ ταυτόχρονα το πονεμένο παιδί αδυνατεί να ανακουφιστεί.

Στόχος είναι το σχολείο να απαρτίζεται από παιδιά-θεατές με ξεκάθαρες θέσεις κατά της βίας. Παιδιά τα οποία μόλις αντιληφθούν το περιστατικό θα αντιδράσουν προς όφελος της μεγάλης ομάδας του σχολείου με τρόπο που να ταιριάζει στην προσωπικότητά τους. Το να μιλήσω σε έναν εκπαιδευτικό που εμπιστεύομαι, σε συμμαθητές μου, στους γονείς, στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά-SOS 1056 ή ακόμα και να στείλω ένα μήνυμα στην εφαρμογή CHAT 1056, αποτελούν ξεκάθαρες θέσεις των θεατών ενάντια στον εκφοβισμό. Άλλωστε, στο ρόλο των παιδιών που χτυπούν και πονούν μπορούμε να βρεθούμε όλοι και όλες. Το ζητούμενο είναι να έχουμε γύρω μας εκείνα τα «μάτια» που θα μας φροντίσουν σταματώντας το φαύλο κύκλο της βίας.

Ιωάννα Γκίκα
Ψυχολόγος (MSc)
Εθνικό Κέντρο για τα Εξαφανισμένα Παιδιά και τα Παιδιά Θύματα Εκμετάλλευσης

Αν ψάχνετε περισσότερες πληροφορίες για το bullying μπορείτε να επισκεφθείτε το hamogelo.gr