Παραδοσιακή μουσική: Η σημασία του μαθήματος μουσικής στα σχολεία

Οι στόχοι αυτοί μπορούν να επιτευχθούν μέσα από δραστηριότητες που επιτρέπουν την επαφή των παιδιών με την παραδοσιακή μουσική και τα μουσικά όργανα του τόπου τους.

Τέτοιες δραστηριότητες μπορούν να βασιστούν στη μουσική ακρόαση, στην αναγνώριση παραδοσιακών οργάνων καθώς και στη ζωντανή παρουσίαση από λαϊκούς οργανοπαίχτες, όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν.

Η Ελλάδα διαθέτει μια μουσική ιστορία 5000 χρόνων, που ξεκινά με τους αρχαίους ελληνικούς ρυθμούς, συνεχίζεται με το βυζαντινό μέλος και το δημοτικό τραγούδι και φτάνει μέχρι το πιο πρόσφατο λαϊκό και ρεμπέτικο τραγούδι. Η ελληνική μουσική παράδοση χαρακτηρίζεται από ποικιλία μελωδιών και ρυθμών, τραγουδιστικών τεχνικών και οργάνων. Σημαντικό χαρακτηριστικό της παραδοσιακής μουσικής αποτελεί το τρίπτυχο ποίηση-μουσική-χορός.

Η παραδοσιακή μουσική διαφοροποιείται στα διάφορα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας, μπορούμε όμως να διακρίνουμε δύο βασικές κατηγορίες (Λιάβας, 2000):

• Στεριανή Ελλάδα (Ήπειρος, Θεσσαλία, Μακεδονία, Ρούμελη, Πελοπόννησος). Στις περιοχές αυτές χρησιμοποιούνται κλίμακες χωρίς ημιτόνια, στίχοι ανομοιοκατάληκτοι, ρυθμοί τρίσημοι (3/4) και επτάσημοι (7/8) και δίσημοι συρτοί (2/4), πιο αργοί από τους νησιώτικους. Η παραδοσιακή ζυγιά στη στεριανή Ελλάδα περιλαμβάνει ζουρνά ή νταούλι και γκάιντα-νταχαρέ (ντέφι). Η σημερινή κομπανία απαρτίζεται από το κλαρίνο, το βιολί, το λαγούτο, το σαντούρι και το ντέφι ή το τουμπελέκι.

• Νησιώτικη Ελλάδα (νησιά και παράλια). Στα νησιά και στα παράλια της Μικράς Ασίας χρησιμοποιούνται κλίμακες με ημιτόνια, χρήση ρίμας (π.χ. μαντινάδες), δίσημοι ρυθμοί (2/4), καρσιλαμάδες και ζεϊμπέκικα (Μ. Ασία, Ανατ. Αιγαίο, Δωδεκάνησα, Κύπρος). Η παραδοσιακή ζυγιά περιλαμβάνει λύρα και νταουλάκι ή τσαμπούνα και τουμπάκι, ενώ στις μέρες μας περιορίζεται στο βιολί (ή λύρα) και το λαγούτο.

Το περιεχόμενο της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής διαφοροποιείται ανάλογα με το εθνικό, θρησκευτικό ή κοινωνικό γεγονός στο οποίο αναφέρεται, δηλαδή τον κύκλο της ζωής και τον κύκλο του χρόνου.

Οι κύκλοι της ζωής και του χρόνου δίνουν και στις μέρες μας αφορμές για τη διοργάνωση γιορτών και εκδηλώσεων.

Στο σχολικό περιβάλλον, ειδικότερα, τα παιδιά καλούνται να εκφραστούν μουσικά, εικαστικά, θεατρικά, κτλ. στο πλαίσιο εθνικών επετείων, θρησκευτικών εορτών, ειδικών εορτών (π.χ. γιορτή της μητέρας), παγκόσμιων ημερών (π.χ. παγκόσμια ημέρα των δικαιωμάτων του παιδιού, ισότητας, κτλ.), ή προσωπικών γεγονότων (π.χ. ονομαστικές εορτές, γενέθλια).

Πολλές από τις πιο πάνω δραστηριότητες μπορούν να συνδυαστούν με τη μουσικοκινητική αγωγή, ενώ οι κύκλοι της ζωής και του χρόνου έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν πολλές αφορμές για το σχεδιασμό και τη διεξαγωγή μικτών ή αμιγώς μουσικοκινητικών δραστηριοτήτων.

Γιάνναρη Μαρία
Καθηγήτρια Πιάνου-Μουσικοθεραπεύτρια
Facebook account
Ιnstagram account

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr