Υπερηχογράφημα ισχίων στα νεογνά. Μια απλή και ανώδυνη εξέταση με μεγάλη σημασία για το μωρό σας
Στο παρελθόν η καθυστερημένη διάγνωση της αναπτυξιακής δυσπλασίας του ισχίου (παλαιότερα γνωστή ως συγγενές εξάρθρημα ισχίου) οδήγησε πολλά παιδιά στην αναπηρία. Σήμερα η κλινική εξέταση του βρέφους συνοδεύεται με απεικόνιση την οποία προσφέρουν οι υπέρηχοι. Οι σύγχρονες συσκευές υπερήχων έχουν άριστη διακριτική ικανότητα και δίνουν διαγνωστικές εικόνες χωρίς να θέτουν το βρέφος σε κίνδυνο έκθεσης σε ακτινοβολία. Παράλληλα η εξέταση αυτή έχει μικρή διάρκεια, χαμηλό κόστος και είναι ένα πολύ καλό εργαλείο στα χέρια ενός έμπειρου Ορθοπαιδικού παίδων.
Πόσο όμως πρέπει να τρομάζουμε όταν ακούμε από τον Παιδίατρο ότι το παιδί έχει «σφικτά» ή «χαλαρά ισχία», ακούει κάποιο «κλικ» ή παρουσιάζει μια ασυμμετρία στις δερματικές πτυχές;
Ο Ορθοπαιδικός κ. Εμμανουήλ Μπριλάκης μας εξηγεί:
«Αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να μας πανικοβάλλει. Πολύ σωστά το επισημαίνουν οι Παιδίατροι και φυσικά δεν πρέπει να το αγνοήσουμε. Τα νεογνά κατά την γέννησή τους μπορεί να παρουσιάζουν κάποια διαταραχή στην άρθρωση του ισχίου και γι αυτό χρειάζεται η συμβουλή κάποιου Ορθοπαιδικού με εμπειρία στα παιδιά οποίος πρέπει να εξετάσει το παιδί κλινικά και υπερηχογραφικά και να αποκλείσει ότι υπάρχει θέμα αναπτυξιακής δυσπλασίας του ισχίου. Με τον όρο αυτό περιγράφεται ένα φάσμα διαταραχών της άρθρωσης του ισχίου του νεογνού, με διαφορετική βαρύτητα. Έτσι, μπορεί να υπάρχει ανωριμότητα στη διαμόρφωση και το βάθος της κοτύλης (της αρθρικής επιφάνειας στη λεκάνη) ή δυσπλασία όπως συνήθως λέμε, αλλά μπορεί να υπάρχει εξάρθρημα του ισχίου, που είναι μια πιο σοβαρή κατάσταση και θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο παιδί αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Όπως και να έχει οι καταστάσεις αυτές είναι αντιμετωπίσιμες και δεν αφήνουν προβλήματα όταν ανακαλυφθούν γρήγορα, μέσα στο πρώτο 6μηνο της ζωής του παιδιού. Τα προβλήματα δημιουργούνται και η πρόγνωση χειροτερεύει όταν η διάγνωση γίνει καθυστερημένα».
-Πόσο συχνά παρουσιάζονται αυτές οι διαταραχές και σε ποια βρέφη;
«Η αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου είναι η πιο κοινή διαταραχή του ισχίου στα νεογνά και όπως ήδη είπαμε είναι διαφορετικής βαρύτητας. Έτσι 1 παιδί στα 100 γεννιέται με δυσπλασία του ισχίου (αυτό σημαίνει πιθανότητα 1%), αλλά μόλις 1 παιδί στα 1.000 με εξάρθρημα του ισχίου (δηλαδή πιθανότητα 0,1%). Υπάρχει διαφορά στα δύο φύλα, με το πρόβλημα να παρουσιάζεται κυρίως στα κορίτσια. Σύμφωνα με την διεθνή αλλά και την ελληνική σύγχρονη αρθρογραφία το 80% των παιδιών που πάσχουν είναι κορίτσια. Η στατιστικές μας λένε επίσης ότι οι πιθανότητες είναι περισσότερες στα πρωτότοκα βρέφη και σε αυτά που βρίσκονται σε ισχιακή προβολή. Επίσης, προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση αυτών των προβλημάτων είναι το θετικό οικογενειακό ιστορικό και το ολιγοϋδράμνιο κατά την κύηση».
-Όλα τα παιδιά χρειάζονται υπερηχογράφημα; Δηλαδή, οι υπέρηχοι πώς βοηθούν στη διάγνωση;
«Πιστεύω ότι κάθε έμπειρος Ορθοπαιδικός Παίδων μπορεί να καταλάβει ένα εξαρθρωμένο ισχίο με πολύ μεγάλο ποσοστό αξιοπιστίας. Η υπερηχογραφική εξέταση με την εικόνα που δίνει έρχεται να συμπληρώσει την κλινική εξέταση και να βοηθήσει το ποσοστό αυτό να φτάσει στο 100%. Επιπλέον αναδεικνύει όλες εκείνες τις καταστάσεις με δυσπλασία ή με καθυστέρηση της ανάπτυξης οι οποίες τελικά είναι και πιο συχνές. Επίσης, ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα των υπερήχων είναι ότι αναδεικνύουν την κοτύλη και τη σχέση της με το μηριαίο οστούν του βρέφους πολύ νωρίτερα (η ακτινογραφία είναι αξιόπιστη μετά τους πρώτους 4 μήνες ζωής) χωρίς τον κίνδυνο της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Τέλος, οι υπέρηχοι αποτελούν ένα πολύτιμο εργαλείο για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας του παιδιού που χρειάζεται να αντιμετωπιστεί με χρήση κηδεμόνα. Είναι μια εξέταση που διαρκεί 10-15 λεπτά περίπου, δεν είναι επεμβατική, δίνει άμεσο αποτέλεσμα και δεν προκαλεί πόνο στο παιδί, ενώ μπορεί να επαναληφθεί όσες φορές χρειάζεται».
-Πότε πρέπει να γίνεται το υπερηχογράφημα;
«Όσο πιο γρήγορα πραγματοποιηθεί η εξέταση, τόσο πιο άμεση θα είναι η διάγνωση και η αντιμετώπιση του προβλήματος που τυχόν υπάρχει. Το υπερηχογράφημα μπορεί να γίνει αμέσως μετά τη γέννηση του νεογνού μέχρι και την ηλικία των τεσσάρων μηνών. Μετά από αυτή την ηλικία το παιδί αξιολογείται με ακτινογραφία. Συνήθως γίνεται μέσα στον πρώτο μήνα της ζωής. Γενικά, οι πρώτες 6 εβδομάδες είναι σημαντικές για την ανάπτυξη της άρθρωσης του ισχίου. Τόσο η ηπιότερη μορφή της αναπτυξιακής δυσπλασίας, όσο και η βαρύτερη μορφή της, που είναι το εξάρθρημα εάν διαγνωστούν εγκαίρως είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά ή χειρουργικά, ανάλογα με την βαρύτητα του προβλήματος και να υπάρχει θεραπεία του προβλήματος και φυσιολογική ανάπτυξη της άρθρωσης».
