Αγχώδεις διαταραχές στην παιδική ηλικία - Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς

Τα παιδιά συχνά παρουσιάζουν φοβίες και άγχη με αιτιολογία που ποικίλλει. Δεν είναι πάντα πρόβλημα αυτό, εκτός και αν το παιδί λόγω αυτών δυσλειτουργεί. Όπως άλλωστε για να αρχίσουμε να μιλάμε για την οποιαδήποτε ψυχική διαταραχή, η δυσλειτουργία στην καθημερινότητα είναι ένα από τα βασικά κριτήρια.

Από τις πιο συνηθισμένες παιδικές αγχώδεις διαταραχές είναι το γνωστό άγχος αποχωρισμού, η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, πανικός, φοβίες. Αν επίσης το παιδί έχει βιώσει σοβαρές καταστάσεις πιθανά να εμφανίσει και μετατραυματικό στρες. Υπολογίζεται ότι οι παιδικές αγχώδεις διαταραχές κυμαίνονται από 5-10%, καθόλου μικρό ποσοστό για το μικρό σας.

Τι χρειάζεται να γνωρίζει ο γονιός;

Πρώτα από όλα την συμπτωματολογία με την οποία εμφανίζονται. Για παράδειγμα, αν το παιδί του παραπονιέται συχνά για διάφορους πόνους (κοιλίτσα, κεφάλι, στομάχι), αν είναι ευερέθιστο ή εκνευρίζεται εύκολα, αν κλαίει επίσης εύκολα, αν αποφεύγει να κάνει πράγματα που του άρεσαν στο παρελθόν, δεν θέλει να πάει σχολείο, να δει τους φίλους του, να βγει από το σπίτι, να μην φύγει ο γονιός από το σπίτι. Αν έχει παρουσιάσει αλλαγές στην όρεξή του για φαγητό ή και στον ύπνο του, πχ. εφιάλτες. Αν ξαφνικά εμφανίσει φοβίες που δεν του αλλάζουν την καθημερινότητα και την ηρεμία. Αν επιμένει να κάνει πράγματα με συγκεκριμένο τρόπο, αν ιδρώνει, έχει ταχυκαρδία. Αν εκφράζει φόβο μην πεθάνει κάποιος από τους γονείς, συγγενείς, κλπ. Αν ξαφνικά εμφανίσει τικς που δεν υποχωρούν. Αν στις ζωγραφιές του ή στα παιχνίδια του παρουσιάζει εικόνες ή σενάρια διαφορετικά από ότι πριν και «μπερδεμένα», κλπ. Αν έχει υπέρμετρο άγχος για την σχολική του απόδοση.

Πιο απλά, θα έλεγα ο γονιός να έχει το νου του αν το παιδί του παρουσιάσει μία διαφορετική συμπεριφορά από ότι τον προηγούμενο καιρό. Μην θεωρήσει ότι απλά είναι «κακομαθημένο» ή ότι «δεν ακούει». Ας του δώσει λίγη προσοχή ώστε να αντιληφθεί αν κάτι δεν πάει καλά.

Πολύ σημαντικό είναι να μην υποτιμήσει τα σημάδια που το παιδί του δείχνει.

Να προσέξει αν και ο ίδιος είναι αρκετά αγχώδης και μεταδίδει στο παιδί του το άγχος ή αν προσπαθεί να τον μιμηθεί.

Σχεδόν όλα τα παιδιά παρουσιάζουν κατά την ανάπτυξή τους διάφορες φοβίες χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει και πρόβλημα. Αν όμως οι φοβίες και γενικότερα οι παραπάνω συμπεριφορές δεν υποχωρούν, αντιθέτως είναι επίμονες ή αν το παιδί βιώνει ένα ψυχοτραυματικό γεγονός όπως το διαζύγιο των γονιών, θάνατο παππούδων ή άλλων αγαπημένων ατόμων, ακόμη και του κατοικίδιου του, αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος, μία ασθένεια, αν στην οικογένεια υπάρχουν εντάσεις και γενικότερα ένα ασταθές περιβάλλον, κλπ. η βοήθεια ειδικού είναι χρήσιμη στην αντιμετώπιση.

Μαρίνα Μόσχα

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας