Γιατί αυξάνονται τα περιστατικά βίας μεταξύ των ανηλίκων;

Ανησυχητικές διαστάσεις έχουν πάρει το τελευταίο διάστημα τα περιστατικά βίας μεταξύ των ανηλίκων.

Δεν είναι μόνο ο σχολικός εκφοβισμός εντός και εκτός σχολείου αλλά και οι επιθέσεις συμμοριών ανηλίκων σε συνομηλίκους τους, οι ξυλοδαρμοί, οι τραυματισμοί για ασήμαντες αφορμές.

Αυτό που σοκάρει είναι ότι οι ανήλικοι δείχνουν μια εξοικείωση με τη βία με αποτέλεσμα ακόμα κι αν είναι μάρτυρες ενός ξυλοδαρμού δεν παρεμβαίνουν, απεναντίας, κοιτάζουν αμέτοχοι ή καταγράφουν με το κινητό τους το περιστατικό.

Γιατί τόση βία;

Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η βία πάντα υπήρχε και δυστυχώς θα υπάρχει.
«Απλά σήμερα μαθαίνουμε πολύ πιο εύκολα για τα περιστατικά της μέσα από τα ΜΜΕ και τα social media που εν μέρει γίνεται «μόδα» από τη μία αλλά και ενισχύοντας βίαιες πράξεις κυνηγώντας τα …likes. Επιπλέον, η πανδημία έχει βοηθήσει στη πιο μικρή ανοχή σε καταστάσεις που σε άλλες περιπτώσεις ενδεχομένως θα περνούσαν απαρατήρητες», εξηγεί η Μαρίνα Μόσχα, MA Κλινικής Ψυχολογίας, MSc Θετικής Ψυχοθεραπείας.

Ο εγκλεισμός, λόγω πανδημίας όπως αποδεικνύεται κι από έρευνες, αύξησε τη βία εντός σπιτιού. Η ψυχική κατάσταση των οικογενειών επιφορτίστηκε σημαντικά με αποτέλεσμα να έχει συσσωρευτεί πολύ θυμός και ένταση. Αποτέλεσμα, όταν τα παιδιά και οι έφηβοι επανήλθαν στην καθημερινότητά τους στη μετά covid εποχή, να παρατηρείται μια αύξηση των περιστατικών θυμών, επιθετικότητας και βίας σε όλες τις εκφάνσεις της.

Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, βίαια περιστατικά καταγράφονται και σε παιδιά πολύ μικρής ηλικίας που φοιτούν στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού.

Εφηβεία και επιθετικότητα

Η εφηβεία είναι μία περίοδος που χαρακτηρίζεται από έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις, παρορμητικότητα, εναλλαγές στη διάθεση, αντιδραστικότητα. Στοιχεία και συναισθηματικές καταστάσεις δηλαδή που επηρεάζουν τον έφηβο ο οποίος δεν μπορεί πάντα να τις διαχειριστεί. Όπως αναφέρει η Μαρίνα Μόσχα, «όταν φτάνει στο σημείο να γίνει βίαιος και να συντηρεί αυτή την βιαιότητα στη συμπεριφορά του, ασφαλώς συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες που πυροδοτούν αυτή την πιο βίαιη έκφραση».

Ο ρόλος της οικογένειας

Πολύ συχνά η έκφραση βίας και η εκδήλωση της παραβατικής συμπεριφοράς από παιδιά και εφήβους προέρχεται από τη συναισθηματική παραμέληση των γονέων, από την έλλειψη ορίων, από τη έλλειψη σεβασμού σε βασικούς θεσμούς της κοινωνίας.

Η βίαιη συμπεριφορά μέσα στην οικογένεια (και λεκτική και όχι μόνο σωματική βία), η παραμέληση, η αδιαφορία, η έλλειψη επικοινωνίας, μπορούν να ωθήσουν τον ανήλικο να γίνει επιθετικός και βίαιος. Επίσης, η έντονη ανάγκη του έφηβου να ανήκει σε μια ομάδα συχνά μπορεί να τον οδηγήσει σε παραβατικές συμπεριφορές ακόμα κι αν διαφωνεί με τις συγκεκριμένες πρακτικές.

Ο ρόλος του διαδικτύου

Εξίσου σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν τα διαδικτυακά παιχνίδια με τα οποία ασχολούνται τα παιδιά από πολύ μικρές ηλικίες. Εξοικειώνονται με τη βία των παιχνιδιών και πολλές φορές δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι ένα αντίστοιχο χτύπημα σε συνομήλικό τους μπορεί να επιφέρει βαρύ τραυματισμό.

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η βία;

Ο ρόλος των γονιών είναι καθοριστικός. Πρέπει να είναι δίπλα στο παιδί τους και να αναπτύξουν μια καλή σχέση μαζί του. Πρέπει να σέβονται το παιδί τους ώστε κι αυτό με τη σειρά του να σέβεται τον εαυτό του και τους συνομηλίκους του.

Επίσης, καλό είναι να αποκτήσουν τα παιδιά ενδιαφέροντα (μουσική, σπορ) ώστε να περνούν όσο το δυνατόν λιγότερο χρόνο μπροστά στην οθόνη.

Η προσπάθεια, ωστόσο, πρέπει να είναι συνολική – οικογένεια, σχολείο, υποστηρικτικές δομές – προκειμένου να μπορέσει να μπει ένα φρένο στη βία μεταξύ των ανηλίκων.