Εννέα φαινομενικά αθώες φράσεις που δεν πρέπει να λέτε στο παιδί σας
Πολλές φορές οι γονείς είτε γιατί είναι κουρασμένοι, απασχολημένοι ή αγχωμένοι, δεν σκέφτονται ότι ξεστομίζοντας κάποιες φράσεις , που ίσως ακούγονται αθώες, μπορεί να προκαλέσουν δυσαρέσκεια, να ρίξουν την αυτοεκτίμηση ή να δημιουργήσουν άλλα, λιγότερο ή περισσότερο, επιθυμητά συναισθήματα στα παιδιά.
Δείτε μερικά από τα πιο συνηθισμένα λεκτικά λάθη που κάνουν οι μαμάδες και μπαμπάδες, και προσπαθήστε να τα αποφύγετε αναζητώντας εναλλακτικές λύσεις.
"Άσε με ήσυχο!"
Συχνά -πυκνά οι γονείς λόγω κούρασης ή λόγω φόρτου εργασίας αποκτούν μια επιθετική λεκτική συμπεριφορά απέναντι στα παιδιά. Φράσεις όπως "Μην με ενοχλείς» ή «Είμαι απασχολημένος," είναι από τις πλέον συνηθισμένες αντιδράσεις στα επίμονα ερωτήματα των παιδιών. Σύμφωνα όμως με την Suzette Haden Elgin, Ph.D., επικεφαλής του Κέντρου Γλωσσικών Σπουδών στο Huntsville στο Αρκάνσας, οι λέξεις αυτές καταγράφονται από τα παιδιά αρνητικά και λαμβάνουν το μήνυμα ότι δεν υπάρχει νόημα να μιλάνε με τους γονείς τους αφού πάντα είναι απασχολημένοι.
Όπως η ίδια επισημαίνει, από την παιδική ηλικία, τα παιδιά θα πρέπει να αποκτήσουν τη συνήθεια να βλέπουν τους γονείς τους και να περνούν χρόνο μαζί τους γιατί τους δημιουργεί ασφάλεια.
"Είσαι τόσο ..."
Οι χαρακτηρισμοί που δίνουν οι γονείς στα παιδιά τους ενδεχομένως να τα στιγματίσουν για ένα μεγάλο μέρος της ζωής τους. « Ένας είναι ο ντροπαλός μου», «Είσαι τόσο απελπιστική» (ή «τεμπέλης» ή «ηλίθιο»), είναι αρνητικές ετικέτες που μπορούν να λειτουργήσουν ανασταλτικά.
Τα μικρά παιδιά άλλωστε πιστεύουν ό,τι ακούνε χωρίς να το αμφισβητούν γι ' αυτό και οι ειδικοί προτείνουν να αποφεύγονται οι χαρακτηρισμοί και τα επίθετα για την προσωπικότητα του παιδιού.
"Μην κλαίς... Μην είσαι λυπημένος "
«Είναι φυσικό να θέλουν να προστατεύσουν οι γονείς το παιδί από τέτοια συναισθήματα," λέει η Debbie Glasser, Ph.D., διευθύντρια των Υποστηρικτικών Υπηρεσιών Οικογένειας του Πανεπιστημίου Nova Southeastern. «Αλλά λέγοντας "μη κλαις" για παράδειγμα, δεν κάνει το παιδί να αισθάνεται καλύτερα, και επίσης μπορεί να στείλει το μήνυμα ότι τα συναισθήματά του δεν είναι έγκυρα, ότι δεν είναι σωστό να είναι θλιμμένο ή να φοβάται."
"Γιατί δεν μπορείς να είσαι σαν την αδελφή σου;"
Είναι φυσικό για τους γονείς να συγκρίνουν τα παιδιά τους, να ψάξουν για ένα πλαίσιο αναφοράς για τα κύρια σημεία τους ή τη συμπεριφορά τους, λένε οι ειδικοί.
Αλλά δεν πρέπει να αφήνουν το παιδί τους να τους ακούει να το λένε. Τα παιδιά έχουν τη δική τους ιδιοσυγκρασία και προσωπικότητα και συγκρίνοντας τα με κάποια άλλα σημαίνει ότι οι γονείς θα ήθελαν να ήταν διαφορετικά.
Επίσης δεν πρέπει να γίνονται συγκρίσεις με στόχο την αλλαγή συμπεριφοράς. Κάτι τέτοιο ίσως προκαλέσει σύγχυση σε ένα μικρό παιδί και να υπονομεύσει την αυτοπεποίθησή του.
" Δεν μπορώ να πιστέψω ότι το έκανες αυτό ! "
Η μάθηση είναι μια διαδικασία δοκιμής και λάθους. Ακόμα κι αν κάνει το ίδιο λάθος, η παραπάνω παρατήρηση δεν είναι ούτε παραγωγική ούτε υποστηρικτική , τονίζει η Suzette Haden Elgin και προτείνει: «Δώστε στο παιδί σας το πλεονέκτημα της αμφιβολίας λέγοντάς του παράλληλα: " Μου αρέσει καλύτερα αν το κάνεις με αυτόν τον τρόπο , σε ευχαριστώ ".»
"Σταμάτα, διαφορετικά θα ..."
Οι απειλές σπάνια είναι αποτελεσματικές. Προειδοποιήσεις όπως «Κάνε αυτό, γιατί αλλιώς θα ... " ή "Αν το ξανακάνεις θα σε δείρω" , δεν έχουν μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Οι ψυχολόγοι συμβουλεύουν τους γονείς να αναπτύξουν μια άλλη τακτική , περισσότερο εποικοδομητική.
" Περίμενε να έρθει ο μπαμπάς στο σπίτι και τα λέμε!"
Πετώντας το μπαλάκι σε κάποιο άλλο η σχέση μεταξύ του παιδιού και της μητέρας υπονομεύεται. Το παιδί αναρωτιέται γιατί να ακούσει τα μαμά του αφού δεν πρόκειται να κάνει κάτι , έτσι κι αλλιώς. Παράλληλα, ο πατέρας αναλαμβάνει , έστω και άθελά του, το ρόλο του κακού.
"Βιάσου!"
Ποιος γονιός σε αυτόν τον κόσμο δεν έχει πει την παραπάνω φράση περισσότερες από μία φορές στο παιδί του;
Υπάρχει μια τάση όταν οι γονείς είναι βιαστικοί , να φωνάζουν τα παιδιά τους να κάνουν γρήγορα , θεωρώντας τα υπεύθυνα για ότι θα ακολουθήσει μετά. Η ενοχή μπορεί να τα κάνει να αισθανθούν άσχημα, όμως δεν θα κινητοποιηθούν για να προχωρήσουν πιο γρήγορα.
"Καλή δουλειά!" ή "Καλό κορίτσι!"
Τι θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι λάθος με τον έπαινο; Άλλωστε η θετική ενίσχυση είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία του γονέα. Το πρόβλημα έρχεται όταν ο έπαινος είναι ασαφής και αδιάκριτος. Λέγοντας "Καλή δουλειά, μπράβο" για κάθε μικρό πράγμα το παιδί δεν αντιλαμβάνεται το νόημα της επιβράβευσης .
Γι' αυτό ο έπαινος θα πρέπει να αφορά μόνο σε εκείνα τα επιτεύγματα που απαιτούν πραγματική προσπάθεια.
