Διεθνής Ημέρα Μη Βίας: Βγάλτε κάθε μορφή βίας από τη ζωή των παιδιών σας

Η Διεθνής Ημέρα Μη Βίας καθιερώθηκε στις 15 Ιουνίου 2007 με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Οκτωβρίου, ημερομηνία γέννησης του Μαχάτμα Γκάντι (1869). Στόχος της είναι να περάσει το μήνυμα της μη χρήσης βίας σε όλες τις ανθρώπινες εκδηλώσεις μέσα από την εκπαίδευση και την ενημέρωση της κοινής γνώμης.

Ο Μαχάτμα Γκάντι (1869-1949) υπήρξε σημαίνουσα μορφή του εθνικού κινήματος για την ανεξαρτησία της Ινδίας από την Μεγάλη Βρετανία και εμπνευστής της παθητικής αντίστασης (πολιτικής ανυπακοής) και της μη χρήσης βίας έναντι των καταπιεστών.

Κάθε παιδί οπουδήποτε και να ζει έχει το δικαίωμα να προστατεύεται από κάθε μορφή βίας. Η βία, η εκμετάλλευση και η κακοποίηση μπορεί να επηρεάσει τη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, αλλοιώνοντας την ικανότητά τους για μάθηση και κοινωνικοποίηση, με αρνητικές συνέπειες αργότερα στη ενήλικη ζωή τους.

Πέρυσι τα στοιχεία που δημοσίευσε η Unicef, στην Έκθεσή της για την εξάπλωση της βίας κατά των παιδιών, ήταν συγκλονιστικά: Κάθε πέντε λεπτά ένα παιδί πεθαίνει εξαιτίας της βίας.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, υπολογίζεται ότι 230 εκατομμύρια παιδιά ζουν σήμερα σε χώρες και περιοχές που πλήττονται από ένοπλες συγκρούσεις.
Περίπου 120 εκατομμύρια κορίτσια κάτω των 20 ετών σε όλο τον κόσμο (περίπου το 1 στα 10) έχουν υποστεί βιασμό ή έχουν βιώσει την εμπειρία άλλων εξαναγκαστικών σεξουαλικών πράξεων.
Σχεδόν το ένα τέταρτο των κοριτσιών ηλικίας 15 έως 19 ετών σε όλο τον κόσμο (σχεδόν 70 εκατομμύρια) μαρτυρούν πως έχουν εκτεθεί σε κάποιας μορφής σωματική βία από την ηλικία των 15 ετών.
Ένα στα τρία κορίτσια στην εφηβεία ηλικίας 15 έως 19 ετών σε όλο τον κόσμο (84 εκατομμύρια) υπήρξαν θύματα κάποιας μορφής συναισθηματικής, σωματικής ή σεξουαλικής βίας από τους συζύγους ή τους συντρόφους τους σε κάποια στιγμή της ζωής τους.
Περίπου 6 στα 10 παιδιά ηλικίας μεταξύ 2 και 14 ετών σε όλο τον κόσμο (σχεδόν ένα δισεκατομμύριο) υποβάλλονται σε σωματική τιμωρία από τους κηδεμόνες τους σε τακτική βάση.

Στοιχεία για την Ελλάδα που περιλαμβάνονται στην έκθεση της UNICEF (2014) επισημαίνουν ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των 39 χωρών που απαγορεύουν τη σωματική τιμωρία των παιδιών σε κάθε περιβάλλον καθώς και στο σπίτι (2006). Όμως επισημαίνουν επίσης την εξάπλωση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού (bullying) που παρουσιάζει οξεία άνοδο στη χώρα μας με το ποσοστό των παιδιών που παραδέχονται ότι άσκησαν εκφοβισμό σε άλλα παιδιά στο σχολείο τουλάχιστον μια φορά στους προηγούμενους 2 μήνες να ανέρχεται σε 27% μεταξύ των 11χρονων και να φθάνει στο 51% μεταξύ 15χρονων.

Επιπλέον, η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των Ευρωπαϊκών χωρών με τα υψηλότερα ποσοστά σωματικών συμπλοκών μεταξύ αγοριών-κοριτσιών στην εφηβεία (51%).

Δευτερεύουσα σημασία έχει η μορφή της βίας... Κάθε είδος της είναι κατακριτέο και οι γονείς δεν πρέπει να επιτρέπουν σε καμία μορφή της να έχει θέση στη ζωή των παιδιών τους.
Είτε πρόκειται για σπρωξιές και χειροδικίες, είτε για βρισιές και απειλές, οι γονείς πρέπει να είναι εκεί για το παιδί τους και να κάνουν τα πάντα για να το προστατέψουν.

Οι επιπτώσεις της ενδοσχολικής βίας είναι ιδιαίτερα βλαβερές για την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού – θύματος, το οποίο μπορεί να εμφανίσει διαταραχές συμπεριφοράς, ψυχολογικά και ψυχοσωματικά προβλήματα (πονοκέφαλοι, πόνοι στο στομάχι, ενούρηση, διαταραχές ύπνου, φοβίες, σχολική άρνηση, άγχος και ανασφάλεια, χαμηλή αυτοπεποίθηση, κλπ.).

Παράλληλα, τα παιδιά – θύτες είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουν και αυτά μία σειρά από αρνητικές συνέπειες, όπως: διακοπή του σχολείου ή να εξελιχθούν σε παραβατικούς ενήλικες.

Φροντίστε λοιπόν να επικοινωνείτε με το παιδί σας και να αναπτύξετε μία ζεστή σχέση εμπιστοσύνης μαζί του.
Παρατηρήστε τη συμπεριφορά του παιδιού σας. Οποιαδήποτε ξαφνική και χωρίς εμφανή αιτία αλλαγή στη συμπεριφορά τους ας μας προβληματίσει
Κουβεντιάστε σε πλαίσιο ασφάλειας και εμπιστοσύνης με το παιδί σας για την εμπειρία του.
Σε περίπτωση που υπάρξει υποψία θυματοποίησης επικοινωνήστε αμέσως με το σχολείο και ζητείστε ενημέρωση και των γονέων του παιδιού - θύτη
Διαβεβαιώστε το παιδί σας πως δεν είναι το ίδιο υπεύθυνο για τη βίαιη συμπεριφορά εις βάρος του
Μην το ενθαρρύνετε να εκδικηθεί ή να χτυπήσει το παιδί – θύτη. Παροτρύνετέ το να απευθυνθεί αμέσως στον δάσκαλο και να φωνάξει δυνατά: «Άσε με ήσυχο!» ή «Κοίτα τη δουλειά σου!»
Τονίστε στο παιδί σας πως έκανε καλά που σας εμπιστεύτηκε το περιστατικό βίας που βίωσε και τονίστε ότι κανείς δεν έχει το δικαίωμα να του φέρεται έτσι. Εξηγήστε τη διαφορά του «μαρτυράω» από το «ζητάω» βοήθεια
Μην υποτιμάτε τις συνέπειες που μπορεί να έχει ο εκφοβισμός (π.χ. «έτσι θα σκληραγωγηθεί για να βγει στην κοινωνία»)
Ενθαρρύνετε το παιδί σας να αποκτήσει νέους φίλους, οι οποίοι θα προσέχουν ο ένας τον άλλο.
Και μπορείτε φυσικά να καλέσετε στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056, δωρεάν και ανώνυμα, για να μιλήσετε με κάποιον ψυχολόγο.