Είναι επώδυνο για ένα παιδί να μεγαλώνει μέσα σε ένα δυστυχισμένο γάμο

Σαφώς και υπάρχουν περιπτώσεις που δεν συνέβη κάτι τέτοιο αλλά όσο πιο έντονες είναι οι συγκρούσεις μεταξύ των γονιών τους και όσο περισσότερες προσδοκίες καλλιεργούνται για να αναλάβουν ρόλους ενηλίκων τα παιδιά, τόσο πιο αρνητικές θα είναι οι επιπτώσεις στην ανάπτυξη των παιδιών μακροπρόθεσμα.

Πολλοί γονείς μας ρωτούν για το πόσο τραυματικό μπορεί να είναι ένα διαζύγιο για τα παιδιά τους. Είναι τόσο τραυματικό όσο και το να μεγαλώνουν μέσα σε μια σχέση συζύγων στην οποία δεν υπάρχει αγάπη. Η διατήρηση ενός γάμου ενώ οι συνθήκες είναι αρνητικές, μπορεί επί της ουσίας να κάνει μεγαλύτερο κακό παρά καλό στα παιδιά. Καθώς τα παιδιά μαθαίνουν από τους γονείς τους και παραδειγματίζονται από τις συμπεριφορές τους, αποτυπώνουν ως πρότυπο σχέσης αλλά και τρόπους λύσης – ή μη – των συγκρούσεων και των προβλημάτων, αυτό που βλέπουν να κάνουν οι γονείς τους. Και φυσικά, τα επαναλαμβάνουν με εξαιρετική ακρίβεια.

Τα προβλήματα που συναντάμε σε παιδιά των οποίων οι γονείς έχουν πάρει διαζύγιο, τις περισσότερες φορές προϋπήρχαν πριν το διαζύγιο των γονέων τους. Αυτά τα θέματα αφορούν συνήθως τάση για εχθρικότητα, μνησικακία, απομόνωση, κατάθλιψη, φυγή που μπορεί να χαρακτήριζε την σχέση των συζύγων. Οι γονείς που αγωνίζονταν να κρατήσουν τον γάμο τους παρά τα προβλήματα τους, είναι πιο πιθανό να έχουν μεγαλώσει τα παιδιά τους σε ασταθή βάση, κάτι που δίνει διπλά μηνύματα και μπορεί να αποβεί πολύ επιζήμιο για την ανάπτυξη του παιδιού.

Το πιο επώδυνο για ένα παιδί που μεγαλώνει σε δυστυχισμένο γάμο είναι να βρεθεί εγκλωβισμένο μεταξύ δύο γονέων ή να μεγαλώνει με γονείς που είναι χειριστικοί ή σωματικά βίαιοι. Όταν οι γονείς τσακώνονται μεταξύ τους, στερούν από τα παιδιά τους την συναισθηματική στήριξη και φροντίδα που έχουν ανάγκη ενώ ταυτόχρονα αποσύρονται από τον σημαντικότερο ρόλο τους, τον γονεικό. Έτσι ωθούν το παιδί να χάσει τον ρόλο του ατόμου για το οποίο θα έπρεπε οι ενήλικες να νοιάζονται και το φορτώνουν με αρκετά επιβαρυντικά συναισθηματικά και ψυχολογικά προβλήματα.

Το αποτέλεσμα των δυστυχισμένων γάμων είναι δυστυχισμένα παιδιά. Γι' αυτό καλό θα ήταν οι σύζυγοι να προσπαθήσουν να διαχειριστούν τα θέματα της σχέσης τους κι αν δεν τα καταφέρνουν, το διαζύγιο συχνά συμβάλλει στην καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία όλων όσων ζουν σε αυτή την οικογένεια. Βέβαια, αν ένας γάμος χωρίς αγάπη μεταξύ των γονέων καταφέρνει να παρέχει ένα υποστηρικτικό και φροντιστικό περιβάλλον για τα παιδιά, πάντα υπάρχουν πιθανότητες να μεγαλώσουν καλά προσαρμοσμένα παιδιά που θα κάνουν καλές και ικανοποιητικές σχέσεις στην ενήλικη ζωή τους.

Το καλύτερο σενάριο για τα παιδιά είναι ένα περιβάλλον με όσο το δυνατό λιγότερες συγκρούσεις οι οποίες οδηγούνται σε λύση. Καθώς πάνω από όλα, πρέπει να θυμάστε ότι είναι αδύνατον να κρατήσετε μυστικό τα προβλήματα που έχει ένας συμβατικός και χωρίς αγάπη γάμος – εφόσον τα παιδιά καθημερινά βλέπουν κάποιες συμπεριφορές και ακόμα και τα πιο μικρά σε ηλικία έχουν την ικανότητα να διαβάζουν πίσω από όσα βλέπουν και μάλιστα συνήθως τα συμπεράσματά τους είναι πολύ χειρότερα από τις καταστάσεις που προσπαθείτε να τους κρύψετε.

Ιωάννα Θεοδωρακόπουλου, PsyD, MSc
Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος υπογονιμότητας
Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com
e-mail: ioanna.thps@gmail.com / itheodorakopoulou@feelwelltoday.com