Πότε λέμε έναν γονιό χειριστικό;
Σίγουρα έχουμε σχεδόν όλοι ακούσει ότι «αυτός είναι χειριστικός!» και μάλιστα το θεωρούμε και εμπόδιο στις ανθρώπινες σχέσεις και στην επαφή. Έχετε σκεφτεί πόσο δύσκολο είναι για το παιδί να έχει έναν τέτοιο γονιό; Πόσο μπορεί ο χειριστικός γονιός να βλάψει το παιδί του; Όσοι μεγαλώσατε με ένα τέτοιου είδους γονιό, γνωρίζετε πολύ καλά τι εννοώ...
Χαρακτηριστικά χειριστικού γονιού
Ας δούμε όμως ποιος θεωρείται χειριστικός γονιός και γενικότερα χειριστικός άνθρωπος. Είναι εκείνος που χειρίζεται – γι αυτό άλλωστε λέγεται και χειριστικός – τις καταστάσεις με τέτοιο τρόπο, που εξαναγκάζει το παιδί ή τον άλλον να κάνει αυτό που ο ίδιος θέλει, χωρίς να τον απειλήσει ή να τον φοβερίσει αλλά χρησιμοποιώντας πλάγιους τρόπους και μέσα και το χειρότερο όλων να νομίζει το παιδί ή ο άλλος πως ήταν δική του σκέψη, αντίδραση, συμπεριφορά, πως δεν μπορεί να κάνει αλλιώς, πως δεν υπάρχει άλλος δρόμος, ακόμα και αν το ίδιο το παιδί νιώθει πως είναι ενάντια στη θέλησή του και στην επιθυμία του... Στόχος του χειριστικού γονέα δεν είναι άλλος πέρα από το δικό του όφελος!
Μπορεί να καταλάβει ότι βλάπτει το παιδί του;
Η απάντηση είναι όχι, εφόσον πιστεύει πως ότι κάνει, το κάνει για καλό, απλά δεν είναι ξεκάθαρο ποιανού καλό. Συνήθως, ο χειριστικός γονιός νιώθει ότι γίνεται θυσία για τους άλλους, έτσι γίνεται και για το ίδιο του το παιδί, που όπως είναι λογικό μέσα στο δικό του μυαλό «πρέπει» να του ανταποδώσει αυτή τη θυσία. Έχουμε πολλά παραδείγματα γονιών που χρησιμοποιούν τη γνωστή φράση: «Εγώ που θυσιάστηκα για σένα και εσύ τώρα που ...» Στο «χειριστικό μυαλό» λοιπόν υπάρχει η αίσθηση της «δίκαιης ανταπόδοσης» μέσα από το «χρέος και την υποχρέωση» του παιδιού στο να φερθεί έτσι όπως ο γονιός του θέλει. Διαφορετικά, σημαίνει πως το παιδί του δεν νοιάζεται για αυτόν που «θυσιάστηκε» και δεν τον αγαπάει.
Κλασσικό παράδειγμα, τουλάχιστον πριν την οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας, ήταν: «Τι σου έχω κάνει και θέλεις να πας να ζήσεις μόνος σου, δεν με σκέφτεσαι καθόλου, εγώ που θυσιάστηκα για σένα και ...». Δεν μπορεί δηλαδή να καταλάβει ο γονιός στο συγκεκριμένο παράδειγμα, πως το παιδί του δεν είναι πια παιδί, έχει πλέον μεγαλώσει και χρειάζεται να ανοίξει τα δικά του φτερά, να δοκιμάσει να πετάξει, ακόμα και αν δεν τα καταφέρει. Αντίθετα, θεωρεί πως θέλει να φύγει μακριά του και πως είναι αχάριστο!
Μάλιστα, σε περίπτωση που το παιδί θυμώσει, παίρνει ένα περίλυπο ύφος λέγοντας: «Δεν πειράζει, εσύ να είσαι καλά, εγώ τώρα δεν έχω χώρο στη ζωή σου...» γεμίζοντάς το ενοχές και τύψεις που «εγκαταλείπει» τον γονιό του...
Μαρίνα Μόσχα
Ψυχοθεραπεύτρια, Συνεργάτης του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας του Θάνου Ασκητή
