Το bullying από την πλευρά του… θύτη

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Bullying, στις 6 Μαρτίου, αξίζει να εξετάσουμε το θέμα από μια πλευρά, την οποία συχνά αφήνουμε στην άκρη: Εκείνη του θύτη.

Πολλοί γονείς δυσκολεύονται να πιστέψουν και κυρίως να αποδεχτούν το γεγονός ότι τα δικά τους παιδιά κάνουν bullying σε άλλα. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι τα ποσοστά της ενδοσχολικής βίας έχουν αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια, σε παγκόσμιο επίπεδο. Μάλιστα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας που είχε πραγματοποιηθεί πέρσι από το υπουργείο Παιδείας, τρεις στους δέκα μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου στην Ελλάδα, έχουν υπάρξει θύματα σχολικής βίας ή/και εκφοβισμού!

Πόσο ευθύνονται οι γονείς;
Η αλήθεια είναι ότι οι γονείς φέρουν μεγάλη ευθύνη όσον αφορά στο κρίσιμο ζήτημα της ενδοσχολικής βίας. Στην περίπτωση που ένα παιδί αποκτά βίαιη συμπεριφορά, οι γονείς δεν πρέπει να κλείνουν τα αυτιά και τα μάτια τους, αλλά να δίνουν όλη την προσοχή που χρειάζεται ώστε να εντοπίσουν την πηγή του προβλήματος και να βοηθήσουν το παιδί τους και μαζί με αυτό και τα άλλα παιδιά που πέφτουν θύματα λεκτικής ή ακόμη και σωματικής βίας από εκείνο.
Πώς, όμως, ένα παιδί γίνεται θύτης; Γιατί τα παιδιά κάνουν bullying; Ας εξετάσουμε αναλυτικά όλες τις πιθανές παραμέτρους.

Το παιδί θα φερθεί, όπως του φέρεσαι
Είναι γεγονός ότι τα παιδιά «αντιγράφουν» όσα βλέπουν και ακούν. Αν, λοιπόν, ένας γονιός ή κάποιος συγγενής ασκεί σε αυτά κάποια μορφής βία, τότε είναι πολύ πιθανό να μιμηθούν τη συγκεκριμένη συμπεριφορά και εκτός σπιτιού διότι μαθαίνουν από τους μεγάλους ότι είναι αποδεκτό να φέρονται με αυτόν τον τρόπο. Επίσης, προτροπές όπως «πρέπει να γίνεις άνδρας» ή «η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση», μόνο άσχημο αντίκτυπο θα έχουν σε ένα παιδί αφού το πιο πιθανό είναι να του δημιουργήσουν στερεοτυπικές αντιλήψεις αναφορικά με διαφορές καταστάσεις.

Το παιδί που αισθάνεται αδύναμο
Σε κάποιες περιπτώσεις το παιδί που γίνεται θύτης στο σχολείο, είναι εκείνο που αισθάνεται αδύναμο ή φοβισμένο στο σπίτι του. Πρόκειται για το παιδί που δέχεται βία στο σπίτι του ή βλέπει έναν γονιό να πέφτει θύμα σωματικής, ψυχολογικής ή λεκτικής βίας. Το παιδί αυτό, λοιπόν, ασκεί με τη σειρά του βία σε άλλα παιδιά διότι με τον συγκεκριμένο τρόπο, αισθάνεται ότι ανακτά τις «δυνάμεις» του.

Το παραμελημένο παιδί
Όταν ένα παιδί αισθάνεται «αόρατο» στο σπίτι του ή στο σχολείο, τότε μπορεί να στραφεί στη βία για να τραβήξει την προσοχή των γύρω του. Το παραμελημένο παιδί γεμίζει με θυμό και οργή, αισθήματα αρνητικά που συσσωρεύονται μέσα του και βγαίνουν προς τα έξω με τη μορφή μιας βίαιης συμπεριφοράς.

Το παιδί που τα έχει όλα
Ένα παιδί μπορεί να κάνει, όμως, bullying ακόμη κι αν έχει όλη την προσοχή και την αγάπη που χρειάζεται στο σπίτι. Ένα παιδί που έχει μάθει να παίρνει πάντα ό,τι ζητά, μπορεί να γίνει θύτης διότι πολύ απλά αισθάνεται ότι έχει τη δύναμη και το δικαίωμα να παίρνει πάντα αυτό που θέλει. Στην περίπτωση αυτή αξίζει να τονισθεί η σημασία των κανόνων στη ζωή ενός παιδιού. Υπάρχουν όρια τα οποία οι γονείς πρέπει να θέσουν από νωρίς, προκείμενου να δείξουν στο παιδί τους ότι δεν μπορεί να κάνει πάντα αυτό που θέλει.

Τα σημάδια που πρέπει να σας ανησυχήσουν
Υπάρχουν και τα παιδιά εκείνα που παρά το γεγονός ότι έχουν μεγαλώσει σε υπέροχες οικογένειες, στρέφονται στη βία. Στις περιπτώσεις αυτές εντοπίζονται ορισμένα ανησυχητικά σημάδια που μπορούν να «δείξουν» ότι ένα παιδί ασκεί ενδοσχολική βία ή ενδέχεται να το κάνει.
Αν το παιδί σας είναι ιδιαίτερα κτητικό και θέλει να κυριαρχεί πάντα η γνώμη του, αν συμπεριφέρεται με επιθετικό τρόπο στα αδερφάκια του ή σε άλλα μικρότερα παιδιά, αν προσπαθεί να επιβάλλει την παρουσία του στους γύρω του με άσχημο τρόπο και αν δεν αισθάνεται ποτέ την ανάγκη να ζητά «συγγνώμη» για τις λάθος πράξεις του, τότε καλό θα ήταν να κάνατε μια κουβέντα μαζί του για να δείτε αν κάτι το απασχολεί και να του εξηγήσετε πώς πρέπει να φέρεται και κυρίως, για να ξεκαθαρίσετε τι είναι αποδεκτό και τι όχι.

Να θυμάστε: Το παιδί που κάνει bullying, είναι απλά ένα παιδί!
Όποια κι αν είναι η σοβαρότητα του προβλήματος, πρέπει πάντα να θυμάστε ότι το παιδί που κάνει bullying, παραμένει ένα μικρό παιδί και με αυτόν τον τρόπο οφείλετε να το αντιμετωπίσετε και να το βοηθήσετε! Μην στραφείτε στη βία για να τιμωρήσετε ή να νουθετήσετε το παιδί που έγινε θύτης, διότι το πιο πιθανό είναι ότι και σε αυτή την περίπτωση, η βία θα φέρει ξανά βία. Στην περίπτωση που αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να διαχειριστείτε την κατάσταση ή να βοηθήσετε το παιδί σας να βελτιώσει τη συμπεριφορά του, τότε καλό θα ήταν να επισκεφτείτε έναν ειδικό. Ένας παιδοψυχολόγος μπορεί να σας δείξει τα σωστά βήματα για την επίλυση του προβλήματος που αντιμετωπίζετε και να βοηθήσει το παιδί-θύτη.