Πέντε τρόποι για να μάθουν τα παιδιά σας να μη λένε ψέματα

Αυτό παραμένει κάτι εξαιρετικά αφηρημένο. Του αρέσει να ανατρέχει σε αυτήν, διότι η υπόσχεση προσλαμβάνει στα μάτια του ένα κατά κάποιο τρόπο μαγικό χαρακτήρα.

Για το παιδί, η φράση «Υπόσχομαι να είμαι ήσυχος», σημαίνει, «Θα το καταφέρω ως δια μαγείας». Δεν καταλαβαίνει τα λόγια του και επιπλέον, δεν αντιλαμβάνεται την έννοια της διάρκειας διότι ζει τη στιγμή. Να είναι ήσυχος, αλλά πότε; Και για πόσο καιρό; Δεν έχει την παραμικρή ιδέα.

Για το παιδί, το να λέει «Σου υπόσχομαι», δεν είναι παρά λέξεις, οι οποίες δεν τηρείται εκ μέρους του παιδιού δεν ανήκει συνεπώς στην κατηγορία του ψέματος. Ωστόσο, είναι ευθύνη των γονιών να το ευαισθητοποιήσουν σιγά σιγά απέναντι στο βάρος της κουβέντας που δεσμεύει.

«Μου είχες υποσχεθεί να είσαι ήσυχος, θα ήταν καλό τουλάχιστον να προσπαθούσες», θα μπορούσαμε να του θυμίσουμε ευγενικά, αν για παράδειγμα, εξαφανιστεί μέσα στην αίθουσα αναμονής του γιατρού, παρά την υπόσχεση που είχε δώσει λίγα λεπτά πριν μπροστά στην πόρτα του ιατρείου. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να το βομβαρδίσουμε με κατηγορίες ή να το αποκαλέσουμε ψεύτη, οφείλουμε απλώς να του προσφέρουμε τα απαραίτητα εργαλεία προκειμένου να αντιληφθεί την αξία μιας δέσμευσης.

Μέρα με τη μέρα

Φροντίστε να έχει στη διάθεσή του δημιουργικό υλικό
Δώστε στο παιδί σας μπογιές, μολύβια, χρώματα, πλαστελίνες. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσει να αφήσει ελεύθερη τη φαντασία του μέσα από τα σχέδια και τις δημιουργίες του. Να θυμάστε να δίνετε αξία στις δημιουργίες του, εκθέτοντάς τις. Αν δείχνετε ότι έχετε μαγευτεί από τις ζωγραφιές του, βοηθάτε το παιδί να ατενίσει με μαγική ματιά τον κόσμο.

Προσφέρετέ του μικρές εμπειρίες
Βρείτε στο διαδίκτυο μικρές επιστημονικές εμπειρίες που θα υλοποιήσετε μαζί του. Για παράδειγμα, βάλτε ένα αυγό να επιπλέει σε ένα φλιτζάνι γεμάτο αλμυρό νερό και παρατηρήστε πως βυθίζεται μέσα στο μη αλμυρό νερό. Στη συνέχεια βγάλτε συμπεράσματα μαζί. Μέσω της συμμετοχής, το παιδί θα συνειδητοποιήσει ότι η γνώση δεν είναι απαραίτητα ανιαρή.

Επισκεφθείτε μαζί του μουσεία και εκθέσεις
Η γνώση δεν παρέχεται μόνο μέσα από τα βιβλία ή την τηλεόραση, μπορούμε να την ανακαλύψουμε επίσης μέσα στα μουσεία. Επιλέξτε, προσεκτικά ώστε να δίνουν πρόσβαση στο παιχνίδι και στη διάδραση.

Παίξτε το παιχνίδι του «ψέματος»
Το ζητούμενο είναι να κάνετε μαζί του την αυτοψία ενός ψέματος... Πείτε του: «Φαντάσου ότι πήρες καραμέλες από το ντουλάπι ενώ σου το είχαν απαγορεύσει και, όταν η μαμά σου σε κατηγόρησε εσύ είπες ότι δεν ήταν αλήθεια. Τι μπορεί να συμβεί μετά από ένα τέτοιο ψέμα; Η μαμά σου μπορεί να κατηγορήσει τον αδερφό σου ή την αδερφή σου και να τους τιμωρήσει. Ή μπορεί να θυμώσει τόσο πολύ ώστε να μην ξαναγοράσει ποτέ καραμέλες. Τι θα μπορούσε να είχε συμβεί αν είχες πει την αλήθεια; Η μαμά σου θα θύμωνε, θα φώναζε και μπορεί να σε είχε τιμωρήσει. Όμως, δεν θα ένιωθες ένοχος επειδή έγινες αιτία να κατηγορήθει κάποιος άλλος στη θέση σου και δεν θα είχες στερηθεί για πάντα τις καραμέλες. Κατά τη γνώμη σου, ποιο είναι το καλύτερο;».

Επινοήστε το τέλος ενός παραμυθιού
Ξεκινώντας από ένα παραμύθι που του αρέσει πολύ, προτείνετε στο παιδί σας να επινοήσει διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους μπορεί να τελειώνει αυτό το παραμύθι, διαφορετικές πιθανές εκδοχές. Παροτρύνετέ το να σκεφτεί ποιες είναι αληθοφανείς, αλλόκοτες ή αστείες.

Nicole Prieur
Isabelle Gravillon

* Απόσπασμα από το βιβλίο «Τα παιδιά μας αυτοί οι μικροί φιλόσοφοι», από τις εκδόσεις Μεταίχμιο