«Μαμά, αυτά τα κορίτσια με ενοχλούν»: Πώς θα βοηθήσετε την κόρη σας να αντιμετωπίσει την κατάσταση

Περνούν στιγμές ευχάριστες με φίλους, κατά τις οποίες οι γονείς νοιώθουν μεγάλη ανακούφιση αλλά και μεγάλες πτώσεις με συναισθήματα επώδυνα και μοναξιά. Κι εκεί οι γονείς μην ξέροντας πώς να ισορροπήσουν τις ημέρες των κοριτσιών τους συναισθηματικά, καταλήγουν να «κατασκευάζουν» την κοινωνική ζωή των κοριτσιών τους και να παρακολουθούν τις συναντήσεις με τα άλλα κορίτσια.

Αλλά το να γνωρίζουν πώς να την στηρίξουν στα δύσκολα της φιλίας είναι ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα που λένε ότι έχουν να κάνουν οι γονείς. Προσπαθούν να μην κάνουν τα πράγματα χειρότερα ενώ αισθάνονται ότι οτιδήποτε κι αν πουν τίποτα δεν είναι σωστό.

Πόσοι γονείς καταφεύγουν σε πολυμήχανες κατασκοπίες προκειμένου να εντοπίσουν τους φίλους των παιδιών τους;

Λίγοι παραπάνω αυτοί που έχουν κόρες. Στα τηλέφωνα, στο σχολείο ενώ περιμένουν να τις πάρουν, στα πάρτι, κλπ. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ αγοριών και κοριτσιών στο πώς ανταποκρίνονται στην δημιουργία φιλικών σχέσεων. Διαφορετικές περιοχές στον εγκέφαλο των κοριτσιών (περιοχές που συνδέονται με την επιβράβευση, την έκκριση ορμονών, την κοινωνική μάθηση, και υποκειμενικά συναισθήματα) ενεργοποιούνται στην προοπτική μιας νέας φιλίας ενώ στον εγκέφαλο των αγοριών παρατηρείται σχεδόν μηδενική δραστηριότητα και σε κάποιες περιπτώσεις μικρή δραστηριότητα. Προφανώς και αυτές οι πληροφορίες μπορούν να ερμηνευτούν με πολλούς τρόπους όπως και η γονεική αντίδραση σε αυτά τα χρόνια δημιουργίας φίλιων καθρεπτίζουν αυτή την πολυπλοκότητα.

Συνήθως στον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο τα κορίτσια να παίζουν με όλα τα παιδάκια και νοιώθουν ότι έχουν και κάποια ξεχωριστή θέση. Τότε παραλαμβάνουμε ένα χαρούμενο κορίτσι από το σχολείο και το θεωρούμε το φυσικό του. Αλλά στην 1η δημοτικού τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν και μπορεί να εκφράσει άμεσα ή έμμεσα, φόβο ή αποστροφή για το σχολείο, να σέρνεται στο πρωινό κάθε ημέρα και στο τέλος της ημέρας να φθάνει σπίτι εξουθενωμένη ψυχικά. Κάπου στο πέρας των ημερών μπορεί να σας αποκαλύψει ότι μια συμμαθήτριά της της σχολίασε αρνητικά μια ζωγραφιά της, ότι δεν έμοιαζε με αρκουδάκι οπότε αυτό την έκανε να πιστεύει ότι δεν ζωγραφίζει καλά και ότι κάνει είναι απαίσιο. Κι αν κάνετε το λάθος να πείτε ότι η ζωγραφική δεν είναι διαγωνισμός και ότι το άλλο κοριτσάκι δεν φέρθηκε σαν φίλη……είναι πιθανό τα πράγματα να γίνουν χειρότερα όταν το παιδί σας μπορεί να συναντήσει το άλλο κορίτσι να του εκφράσει τον θυμό ή την στεναχώρια της και η άλλη να την εγκαταλείψει από φίλη. Η σωστή προσέγγιση από τους γονείς θα είναι αυτή που θα εστιάζει στην ωριμότητα του κοριτσιού. Να εξηγήσουμε στο παιδί μας ότι μερικές φορές τα παιδιά φέρονται ανώριμα ή φέρονται σαν παιδιά, οπότε το να παίρνει τα αρνητικά σχόλια προσωπικά ή να δίνει τόση πολύ προσοχή στις μη-καλοσυνάτες συμπεριφορές των συμμαθητών της δεν βοηθάει. Αν ελπίζουμε ότι θα δώσουμε στο παιδί μας τον έλεγχο συμβουλεύοντάς το να προσπαθήσει να κόψει τον αέρα στα άλλα κορίτσια, το πιο πιθανό είναι να μην καταφέρουμε τα καλύτερα. Με τον καιρό το ευαίσθητο και με καλές συμπεριφορές κορίτσι μας θα περνάει δύσκολα συγχωρώντας τα επώδυνα ή παιδικά πράγματα που λέγονται ή γίνονται. Μαθαίνει να υπέρ-αναλύει συζητήσεις, να θυμάται μόνο τα λάθη των άλλων κοριτσιών και πάντα να αναρωτιέται γιατί να είναι τόσο κακιά η άλλη ή γιατί αντέγραψε στο τεστ. Σαν να ένοιωθε ότι συνεχώς την απέρριπταν οπότε συνεχώς έχανε ή εγκατέλειπε φιλίες.

Τι γίνεται με τα δημοφιλή κορίτσια;

Τα δημοφιλή κορίτσια συχνά διακρίνονται λόγω κάποιου συγκεκριμένου κανόνα που έχουν προκειμένου να ανήκει κάποιο κορίτσι στην παρέα τους. Από μια δραστηριότητα, κώδικα ντυσίματος, φιλίες με συγκεκριμένα άτομα, κλπ. Κάποιο κορίτσι μπορεί να μην έχει ενδιαφέρον για αυτά καθώς μπορεί να μην είναι σημαντικά για αυτήν. Όπως μπορεί να μην την απασχολεί και η κατάταξη στην παρέα τους με βάση κάποιους κανόνες οπότε δεν θα γνωρίζει πώς μπορεί να ακολουθήσει. Οι γονείς που βλέπουν το παιδί τους και πάλι να περνάει πολύ χρόνο μόνο του μπορεί να το θεωρήσουν εσωστρεφές αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι προτιμάει να είναι μόνο του. Ιδίως αν έχει δείξει την χαρά της όταν περνούσε τον χρόνο της όμορφα με άλλα παιδιά. Στη βάση αυτή, ακούω συχνά γονείς να πηγαίνουν με το παιδί τους στο εμπορικό κέντρο για να αγοράσουν άλλο παντελόνι ή ζακέτα ή μαγιό μετά από το κλάμα του παιδιού που προήλθε από το ρεζιλίκι που βίωσε στο σχολείο όταν σχολιάστηκε άσχημα το ντύσιμό του. Πόσο αποτελεσματικό θα μπορούσε να είναι κάτι τέτοιο;

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

Το μεγαλύτερο λάθος που συχνά κάνουν οι γονείς είναι να έχουν άποψη. Δυστυχώς δεν βοηθάει. Το κλειδί της «επιτυχίας» είναι να ακούσουν πρώτα και να αφήσουν στην άκρη την ανάγκη τους να λύσουν τα πάντα. Από την εμπειρία μου, αρχικά δυσκολεύονται όταν τους ζητάω αυτό ακριβώς. Θέλουν να βοηθήσουν αλλά αυτό που πρέπει να κάνουν πριν είναι να ρωτήσουν την κόρη τους πώς θα ήθελε εκείνη να την βοηθήσουν. Πολλές φορές οι γονείς δεν μπορούν να δουν πόσο τους επηρεάζει η προσωπική τους εμπειρία στις συμβουλές που δίνουν στην κόρη τους όταν φερριπήν δεν καλέστηκαν σε ένα πάρτι μιας συμμαθήτριας.

Η ανάγκη τους σαφώς και είναι να προστατέψουν την κόρη τους από αυτό τον πόνο. Όμως είναι σημαντικό να αναφέρω πόσο συχνά ακούω έφηβες να μου λένε ότι δεν τις καταλαβαίνουν οι δικοί τους. Τι εννοούν όμως; Ότι οι γονείς τους δεν μπορούν να τους λύσουν το πρόβλημα. Γι` αυτό ακούστε τις και ενθαρρύνετε κάθε μορφής δημιουργικής σκέψης. Τα κορίτσια στην εφηβεία μπορεί να φερθούν άσχημα. Και την άλλη στιγμή υπέροχα. Και πάλι άσχημα. Δεν βοηθάει πουθενά να κάνετε άσχημα σχόλια για τα «κακά κορίτσια» ούτε υπάρχει λόγος να μιλήσετε στους γονείς τους. Καλύτερα να ενθαρρύνετε την κόρης σας να βρει τις λύσεις της. Να πάρει την ευθύνη της λύσης που η ίδια βρήκε. Και ως γονείς να δεχτείτε ότι μερικές φορές τα παιδιά σας δεν θα είναι χαρούμενα. Ο στόχος σας δεν είναι να είναι να μεγαλώσετε παιδιά που θα είναι πάντοτε χαρούμενα αλλά παιδιά με δύναμη και ορθή κρίση.

Εξίσου σημαντικό με την ένδειξη ενσυναίσθησης και αποφυγής προσφοράς λύσης είναι να βεβαιώσετε το παιδί ότι είναι φυσιολογικό αυτό που της συμβαίνει. Λέγοντάς τους ότι και κι εσείς είχατε κοινωνικές δυσκολίες στην ίδια ηλικία, χωρίς να αναφερθείτε όμως σε κάποια δική σας κατάσταση. Αυτό που έχουν ανάγκη τα κορίτσια είναι να συνειδητοποιήσουν ότι δεν είναι μόνες σε αυτό. Ότι δεν το περνούν μόνο εκείνες.

Οι γονείς πρέπει να βοηθούν τα κορίτσια να αναπτύξουν ενδιαφέροντα εκτός σχολείου. Είναι απαραίτητο να ασχοληθούν με κάτι που θα αυξήσει την αυτοπεποίθησή της, τον αυτοσεβασμό και την θετική αξιολόγηση όσων καταφέρνει. Στις φιλίες τους έχουν τόσα να δώσουν και να πάρουν, να μάθουν και να ωριμάσουν (ακόμα και εμείς οι ενήλικες). Όταν λοιπόν μάθουν να αξιολογούν τον εαυτό τους, είναι πιο πιθανό να αξιολογήσουν και τις φιλίες τους τόσο ώστε να μην βάζουν τον εαυτό τους σε ένα συνεχές δράμα. Έχω δει κορίτσια στην εφηβεία να κυνηγούν τα πάθη τους και μέσω αυτού όχι μόνο να αναπτύσσουν μια καλύτερη αίσθηση για τον εαυτό τους αλλά να βρίσκουν και χαρακτήρες που τους ταιριάζουν καλύτερα. Στον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο η φιλία είναι τόσο απλή όσο η ερώτηση «Θέλεις να παίξουμε ;» Καθώς όμως ωριμάζουν, τα κοινά ενδιαφέροντα και τα βιώματα αποκτούν ιδιαίτερη σημασία. Και σχεδόν πάντα μέσα από αυτά δημιουργούνται οι φιλίες.

Συχνά υπάρχουν κάποιοι ενήλικες στη ζωή των κοριτσιών στους οποίους λένε περισσότερα από όσα νοιώθουν άνετα να πουν απ` ότι στους γονείς τους, και στους οποίους στρέφονται για συμβουλές περί φιλίας. Είναι πολύ σημαντικό να έχουν κάποιον ενήλικα να μιλήσουν. Από αυτόν μπορεί να δεχτεί πράγματα που απορρίπτουν όταν έρχονται από το στόμα των γονιών τους. Και πάλι ο στόχος μας είναι να χτίσουν την αυτοεκτίμησή τους και να δυναμώσουν. Η αυτοεκτίμηση και η ενδυνάμωση των κοριτσιών είναι πράγματα που παρατηρούνται παρουσία της όσο λιγότερης γονικής ανάμειξης στην επίλυση των κοινωνικών τους προβλημάτων.

Συχνά οι γονείς ανησυχούν επειδή η κόρη τους μπορεί να κάθεται μόνη της στο διάλειμμα. Αν δεν παραπονιέται εκείνη, μην ασχοληθείτε περαιτέρω. Μερικά παιδιά είναι εσωστρεφή όπως προείπα και το να είναι μονίμως άλλοι τριγύρω τους δεν τους ευχαριστεί. Το να μπορεί ένα παιδί να είναι και μόνο του υποδηλώνει αυτοσεβασμό και υπομονή. Τα κορίτσια που έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση συχνά μένουν σε φιλίες που δεν τους φέρονται καλά προκειμένου να μην είναι μόνες τους και ανέχονται πολλές αρνητικές καταστάσεις. Αυτό που μου λένε είναι ότι αν χάσουν αυτή την παρέα, δεν θα μπορέσουν να βρουν άλλους φίλους. Ορισμένες φορές λοιπόν το παιδί που μένει μόνο του και μοιάζει δύσκολο, θα περιμένει για την φιλική σχέση που θα την γεμίζει. Απ` την άλλη πλευρά, είναι σημαντικό να οι γονείς να παρατηρούν με προσοχή για σημάδια απόγνωσης ή μακροχρόνιας λύπης. Αν το κορίτσι σας φαίνεται να λαχταράει μια καλή φιλία, μπορεί να ντρέπεται να το παραδεχτεί. Αν πιστεύετε ότι αυτό συμβαίνει, καλό θα ήταν να επικοινωνήσετε με τον σύμβουλο του σχολείου ή κάποιον ειδικό εκτός σχολείου για να την βοηθήσετε να διαχειριστεί τα συναισθήματά της.

Όσο οι γονείς ακολουθούν την παρόρμησή τους να κάνουν κάτι, πρέπει να θυμούνται ότι αυτή η ανάμειξή τους εμπεριέχει κινδύνους. Οι γονείς πρέπει να βρουν τον κατάλληλο τρόπο επικοινωνίας προκειμένου να νοιώθει άνετα η κόρη τους. Ο στόχος είναι να πουν αρκετά ώστε να την κάνουν να αισθανθεί την στήριξή τους γεμάτη ενσυναίσθηση αλλά όχι περισσότερη ώστε να αποτρέψουν την εξέλιξή της. Ενώ δεν θα την βοηθήσουν αν παρακολουθούν τις φιλίες της μέρα μέρα, είναι απαραίτητο να ενδιαφέρονται για την συναισθηματική υγεία του παιδιού τους και να δίνουν προσοχή αν φαίνεται καλά ανεξάρτητα με το ποιος την συμπαθεί κάθε μέρα. Αν ένα κορίτσι είναι καλά με τον εαυτό της και με όσα έχει στη ζωή της εκτός σχολείου, θα μάθει με τον καιρό να διαχειρίζεται το δράμα. Και μια μέρα όταν συναντήσει το κορίτσι που δεν την ενδιαφέρει τι μάρκα ή στυλ παντελόνι ή μαγιό φοράει, μια αληθινή φιλία θα ξεκινήσει.

Ιωάννα Θεοδωρακόπουλου, PsyD, MSc
Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος υπογονιμότητας
Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com
e-mail: ioanna.thps@gmail.com / itheodorakopoulou@feelwelltoday.com

Διαβάστε επίσης:
Τα τρομερά δίχρονα: Η πρώτη εφηβεία αρχίζει στην ηλικία των 2 ετών
Μάθετε στα παιδιά σας να διαλέγουν τους σωστούς φίλους και να είναι καλοί φίλοι και τα ίδια
Δεν υπάρχουν «δύσκολα παιδιά» αλλά ναρκισσιστικοί γονείς