Ψυχολογία παιδιού: Γιατί είναι ανεξίτηλα τα αρνητικά βιώματα της παιδικής ηλικίας;

Οι λεπτομέρειες της κάθε περίστασης προφανώς και υπογραμμίζεται από πόνο αλλά και από μια εκπληκτική διαύγεια μνήμης. Δεν θυμόμαστε ονόματα δασκάλων ή παλιών μας φίλων αλλά αυτών που μας έκαναν να νοιώσουμε άβολα βρίσκονται στην άκρη του χειλιών μας. Αν θέλετε να το επιβεβαιώσετε και να βρεθείτε μάρτυρες ενός ζωντανού και επώδυνου διαλόγου, ζητήστε από τον καθένα στη παρέα σας να σας πει τον τρόπο, το χρόνο και το άτομο που τον πίεσε στην παιδική του ηλικία. Θα εκπλαγείτε όταν μάθετε ότι είστε στην σωστή παρέα (εκτός αν ήσασταν από τους ελάχιστους τυχερούς που δεν καταπιέστηκαν ή εκφοβίστηκαν ποτέ). Όλοι έχουμε μια ιστορία να μοιραστούμε.

Είναι σημαντικό για τον καθένα μας να γνωρίζουμε γιατί αυτοί οι «θύτες» μας επηρέασαν τόσο πολύ. Όπως καταλαβαίνετε η λίστα θα ήταν ανεξάντλητη αν όλοι μοιραζόμασταν τις προσωπικές μας ιστορίες και τον τρόπο που ο κάθε θύτης στιγμάτισε το συναίσθημά μας.

Αυτό που πρέπει να γνωρίζουν οι θύτες που «χτυπούν» στην παιδική ηλικία είναι ότι πολλοί από εμάς είμαστε ενήλικες και ώριμοι αυτή την στιγμή αλλά ακόμα θυμόμαστε πόσο άσχημα νοιώσαμε τότε.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Γιατί αυτοί επιβεβαίωσαν τις αρνητικές πτυχές του χαρακτήρα μας τις οποίες προφανώς και ήδη γνωρίζαμε και μας πονούσε και μόνο η σκέψη τους. Ξέραμε ότι φορούσαμε τα «λάθος» ρούχα και ότι ήμασταν ελαφρώς υπέρβαροι, ή πολύ ψηλοί, πολύ κοντοί, ή ακόμα και πολύ έξυπνοι για τα γούστα τους. Ένοιωθαν άβολα με τις διαφορές μας αλλά δεν ήξεραν ότι το ίδιο νοιώθαμε κι εμείς. Το πρόβλημα είναι ότι είχαν την ανάγκη να στρέψουν την προσοχή την δική μας αλλά και των συνομήλικων μας σε αυτά. Μας έδωσαν ακόμα περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο που δεν ανήκαμε και τις διαφορές μας.

Απλά προσπαθούσαμε να βγάλουμε την ημέρα αλλά μας τρόμαξαν και αυξήσαμε την αυτογνωσία μας. Όταν τους σκεφτόμαστε στο παρόν, στην ενήλικη ζωή μας, ακόμα νοιώθουμε το συναίσθημα που μας προκάλεσαν τότε. Είναι δύσκολο να ταρακουνήσεις αυτές τις μνήμες και τα συνοδά συναισθήματα τους μόνος σου.

Γιατί αυτοί μας έκαναν να ντραπούμε πολύ. Να νοιώσουμε όχι μόνο ποιοι ήμασταν αλλά και την αδυναμία και την ανημπόρια μας κάθε φορά που εμφανίζονταν. Λάτρευαν να έχουν ένα κοινό που μπορεί να μας περιγελούσε αλλά εμείς δεν νοιώθαμε τίποτε άλλο από το γέλιο τους. Μας ντρόπιασαν ακόμα περισσότερο όταν μας εκφόβισαν με την παρέα τους. Η αίσθηση ανημπόριας και ντροπής αυξήθηκαν γεωμετρικά.

Γιατί αυτοί μας έκαναν να νοιώσουμε τρομακτικά μόνοι. Πολλοί από εμάς δεν είχαμε κάποιον να μιλήσουμε στο σπίτι. Ντρεπόμασταν να πούμε στους γονείς τι μας έκαναν. Και όσοι μίλησαν στους γονείς τους συχνά έπαιρναν συμβουλές που δεν αρκούσαν και αυτό τους έκανε να νοιώθουν ακόμα πιο αναποτελεσματικοί. Συχνά τους έλεγαν να αγνοήσουν αυτόν που τους ενοχλεί. Αλλά πώς είναι δυνατόν να αγνοήσεις κάποιον που σου προκαλεί τόσο πόνο και φόβο.

Γιατί είμαστε βέβαιοι ότι δεν γνώριζαν όλα αυτά αλλά μπορούν ίσως να θυμηθούν πόσο συχνά απουσιάζαμε απ` το σχολείο. Πολλοί από εμάς ξυπνούσαμε το πρωί με πόνο στην κοιλιά και δεν πηγαίναμε σχολείο για να αποφύγουμε εσάς και όλους όσους μας προκαλούσαν πόνο και φόβο. Και μόνο η σκέψη ότι θα έπρεπε να αντέξουμε άλλη μία δύσκολη και επώδυνη ημέρα έκανε πολλούς από εμάς να θέλουμε να μείνουμε στο σπίτι, που για κάποιους ήταν μιας ασφαλής περιοχή.

Γιατί δεν μπορούν να πιστέψουν ότι ήταν αρκετά δυνατοί για να προκαλέσουν τα πρώτα συμπτώματα άγχους, κατάθλιψης και σωματικών προβλημάτων. Και οι πόνοι στην κοιλιά, η νευρικότητα και άλλα συμπτώματα δεν σταμάτησαν απαραιτήτως όταν δεν ήταν πλέον κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Βλέπετε, μπορεί να επίσπευσαν την έναρξη των προβλημάτων που μπορεί να είχαμε ή να μην είχαμε βιώσει αν δεν τους είχαμε συναντήσει ποτέ.
Γιατί μας έκλεψαν τις περιοχές ασφάλειας.

Για πολλούς από εμάς το σπίτι ήταν κάτι δύσκολο και μας άρεσε να πηγαίνουμε στο σχολείο με τους φίλους μας. Απολαμβάναμε την ευκαιρία που είχαμε να παίζουμε στα διαλείμματα. Αλλά μόλις άρχισαν να μας κυνηγούν στους διαδρόμους του σχολείου και στην αυλή όταν κάναμε διάλειμμα, οι ασφαλείς και ευχάριστες περιοχές χάθηκαν. Δεν σκέφτηκαν ποτέ ότι μετέτρεπαν την παιδική μας ηλικία σε μια απαίσια εμπειρία.

Γιατί αρχίσαμε να αμφισβητούμε την κρίση μας. Μερικοί από εμάς νομίζαμε ότι αυτοί ήταν φίλοι μας. Αλλά αναρωτιόμασταν γιατί ένας φίλος θα άρχιζε να μιλάει άσχημα από δω και από κει για εμάς ή να λέει στα άλλα παιδιά ότι ήμασταν κατά κάποιο τρόπο ανεπιθύμητοι και μη-αποδεκτοί ; Μας δημιούργησαν σύγχυση σχετικά με τον τρόπο που κρίναμε τους συνομήλικους μας.

Γιατί δεν μας επέτρεπαν να είμαστε διαφορετικοί. Για πολλούς από εμάς, το να είσαι σιωπηρός και ντροπαλός ήταν πιο άνετο από ότι εξωστρεφής. Για άλλους, το να είσαι λίγο σχολαστικός ήταν καλό. Μας έμαθαν να είμαστε συγκαταβατικοί με όποιο κόστος και να φερόμαστε όπως όλοι οι άλλοι προκειμένου να γίνουμε αποδεκτοί. Για πολλούς από εμάς, το μόνο που μάθαμε ήταν να δεχόμαστε τα τεχνάσματα και τις ατομικές διαφορές όταν γίναμε ενήλικες και πλέον δεν ήταν παρόντες.

Γιατί συνήθως δημιουργούνταν προβλήματα και στο σπίτι. Η ευερεθιστότητα και ο θυμός που δεν μπορούσαμε να εκφράσουμε προς αυτούς μας έβγαινε προς τα μικρότερα αδέρφια μας. Είχαν την δύναμη να μας επηρεάζουν και εκτός των πρωινών ωρών.

Και ακόμα και όσοι από εμάς είχαν μια υπέροχη και αξιοθαύμαστη ζωή και κατάφεραν να αναπτύξουν καλή αυτοεκτίμηση στην ενήλικη ζωή τους, όταν κοιτάζουμε πίσω το μυαλό μας πάει σε συγκεκριμένες στιγμές κατά την παιδική ηλικία. Εκεί που υπήρχε πόνος. Όταν τα παιδιά μας φτάσουν στην ηλικία κατά την οποία εμείς βιώσαμε όλα αυτά, σηκώνουμε τις κεραίες μας γιατί περιμένουμε ότι τα παιδιά μας θα περάσουν το ίδιο. Ορισμένες φορές αλλά όχι πάντα, αυτό μας οδηγεί στο να μεγαλώνουμε φοβικά και αγχωμένα παιδιά.

Ευχόμαστε να έχουν αλλάξει ως ενήλικες και να ζουν μια παραγωγική και αξιοπρεπή ζωή. Όσο για εμάς, τώρα πια είμαστε μεγάλοι και ευτυχώς με βοήθεια και κόπο, αρκετοί από εμάς βρήκαμε την φωνή μας.

Ιωάννα Θεοδωρακόπουλου, PsyD, MSc
Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος υπογονιμότητας
Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com
e-mail: ioanna.thps@gmail.com / itheodorakopoulou@feelwelltoday.com

Διαβάστε επίσης:
Διαζύγιο και παιδί: Οι στατιστικές καταδικάζουν τα παιδιά χωρισμένων γονέων. Εσείς;

«Μαμά, αυτά τα κορίτσια με ενοχλούν»: Πώς θα βοηθήσετε την κόρη σας να αντιμετωπίσει την κατάσταση

Τα τρομερά δίχρονα: Η πρώτη εφηβεία αρχίζει στην ηλικία των 2 ετών