Θυμωμένο παιδί: Η θετική πλευρά του θυμού

Πολλές φορές οι γονείς αγχώνονται και προβληματίζονται όταν το παιδί έχει ξεσπάσματα θυμού. Ο θυμός είναι ένα βασικό συναίσθημα που έχουν όλοι οι άνθρωποι. Είναι σχεδόν αδύνατον να πούμε ότι κάποιος δεν θυμώνει με κάτι και ιδιαίτερα όταν μιλάμε για ένα παιδί.

Τα παιδιά είναι αυθόρμητα, εκδηλωτικά, απαλλαγμένα από τις κοινωνικές συμβάσεις και ιδιαίτερα τα πιο μικρά παιδιά εκφράζουν το θυμό τους πιο άμεσα.

Ωστόσο, ένα παιδί όπως και ένας ενήλικας δεν μπορεί να εκφράσει το θυμό του με οποιοδήποτε τρόπο. Δεν γίνεται να βλάψει κάποιον ή να καταστερέψει την περιουσία κάποιου.

Η σωστή έκφραση του θυμού είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων και κυρίως εξάσκησης. Είναι δύσκολο κάθε φορά που το παιδί θυμώνει να εκφράζεται με το σωστό τρόπο. Ωστόσο, αξίζει να επιβραβευθεί όσες φορές το καταφέρει.

Και ποιος είναι ο σωστός τρόπος; Δεν είναι ένας αλλά πολλοί και κάθε παιδί επιλέγει αυτό που του ταιριάζει καλύτερα. Μπορεί κάποιο παιδί να επιλέγει την απομόνωση, ενώ κάποιο άλλο να προτιμά να τρέξει ή να χτυπήσει κάποια μαξιλάρια. Σε μεγαλύτερες ηλικίες μπορεί να προτιμά να κλειστεί σε ένα δωμάτιο με δυνατή μουσική ή να μιλήσει με κάποιον οικείο για το θέμα που το θύμωσε. Όποιον τρόπο και να επιλέξει πάντως είναι σημαντικό να γνωρίζει ότι ο θυμός δεν είναι ένα συναίσθημα που πρέπει να κρύβουμε.

Αντίθετα, είναι πολύ σημαντικό να το εκφράζουμε, ώστε να να αποφεύγουμε τη συσσώρευσή του. Όταν κάποιος κρατάει το θυμό του μέσα του και δεν τον δείχνει στους άλλους, συνήθως μοιάζει με ηφαίστειο που είναι έτοιμο να εκραγεί. Είναι επίσης πιθανό να εκφραστεί με σωματικά προβλήματα, όπως δερματικά, ονυχοφαγία, ακμή κ.α.

Οι γονείς λοιπόν με κάθε ευκαιρία που τους δίνεται οφείλουν να τονίζουν ότι δεν είναι κακό να θυμώνει κάποιος αλλά ότι πρέπει να το εκφράζει με το σωστό τρόπο.

Μέσα από το θυμό επίσης, ένα παιδί μπορεί να βρει τα όριά του και τα όρια που θα βάλει στους γύρω του. Αν για παράδειγμα, ένας συμμαθητής το ενοχλεί παίρνοντας τα παιχνίδια του, το συναίσθημα του θυμού θα βοηθήσει το παιδί ώστε να οριοθετήσει το χώρο του λέγοντάς του ότι αυτό δεν του αρέσει. Δεν έχει νόημα λοιπόν να του πούμε «μην θυμώνεις με το συμμαθητή σου» αλλά έχει νόημα να το βοηθήσουμε να βρει σωστούς τρόπους να μιλήσει για το θυμό του.

Η θετική πλευρά του θυμού είναι και μακροχρόνια. Το παιδί μαθαίνει να απομακρύνει ανθρώπους που του προκαλούν πολύ συχνά το συναίσθημα του θυμού και ίσως έτσι κάνει καλύτερες επιλογές των ανθρώπων που θα είναι κοντά του.

Το συναίσθημα του θυμού είναι ίσως από τα πιο έντονα και εκδηλωτικά. Ίσως για αυτό φέρνει σε αμηχανία τους γονείς. Έχει θετικές πλευρές όπως και τα περισσότερα συναισθήματα. Μέσα από το θυμό γνωρίζει το παιδί τα όριά του και τα επιβάλλει στους άλλους. Προστατεύει τον εαυτό του και μπορεί να γίνει πιο ευρηματικό και με καλύτερη προσαρμογή σε νέες καταστάσεις. Όταν το παιδί ξέρει να διαχειρίζεται το συναίσθημά του, ενισχύεται η αυτοεκτίμησή του και αντιμετωπίζει καλύτερα τις προκλήσεις.

Ωστόσο, αν η έκφραση του θυμού σε ένα παιδί σχολικής και εφηβικής ηλικίας είναι κάτι που το δυσκολεύει στις διαπροσωπικές του σχέσεις, οι γονείς είναι καλό να ζητήσουν τη συμβουλή ενός ειδικού.

Βασιλική Τσούτσου
Ψυχολόγος, M.Sc. Παιδαγωγική Ψυχολογία
www.psychology4kids.gr