Τι είναι το TikTok που κάνει θραύση στα παιδιά και τι πρέπει να γνωρίζετε

Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που αντιμετωπίζει ένας γονιός την τελευταία 5ετία είναι η δυσκολία να προλάβει τις εφαρμογές που χρησιμοποιούν τα παιδιά του. Στην αρχή ήταν το Facebook, μετά ήρθε η σειρά του Instagram και στη συνέχεια άρχισε να ακούει τα παιδιά του να μιλάνε για το Snapchat.

Μέχρι να προλάβεις να καταλάβεις τι κάνει το ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης, κάποιο άλλο έχει κάνει την εμφάνιση του και κάνει θραύση στις μικρές ηλικίες. Με πιο πρόσφατο παράδειγμα το TikTok, η δημοτικότητα του οποίου έχει κυριολεκτικά «εκτοξευτεί» σε ολόκληρο τον κόσμο.

Για όσους/ες τυχαίνει -μάλλον σπάνιο- να μην το γνωρίζουν, το TikTok είναι ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης όπου οι χρήστες του δημιουργούν μικρής διάρκειας video με μουσική που μοιάζουν λίγο με… καραόκε. Τα video είναι διάρκειας 3 ως 15 δευτερολέπτων, αν και μπορεί να δει και κανείς και μεγαλύτερης διάρκειας clips και γενικώς ο στόχος είναι περισσότερο ψυχαγωγικός σε σχέση με άλλα μέσα. Αν το φετινό καλοκαίρι, είδατε έφηβους ή έφηβες να χορεύουν ξαφνικά και οι φίλοι τους να τραβούν με το smartphone toyw, πιθανότατα ο λόγος ήταν για να το «ανεβάσουν» στο TikTok.

Το TikTok έκανε την εμφάνιση του εκτός Κίνας το 2017 και δημιουργός του είναι η κινεζική εταιρεία ByteDance. Όμως, στην πραγματικότητα είχε αρχίσει να μας απασχολεί αρκετά νωρίτερα καθώς στα μέσα της περασμένης δεκαετίας είχε κάνει την εμφάνιση του το Musical.ly, ένα αντίστοιχης φιλοσοφίας app, το οποίο ήταν εξαιρετικά δημοφιλές στους μαθητές γυμνασίου και λυκείου. Το Musical.ly δημιουργήθηκε στην Κίνα το 2014 και το 2017 είχε ήδη φθάσει τα 200 εκατ. χρήστες. Και το 2018 εξαγοράστηκε από την ByteDance και συγχωνεύτηκε με το TikTok, η δημοτικότητα του οποίου στη συνέχεια «εκτοξεύτηκε» με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή να εκτιμάται πως ο αριθμός των λογαριασμών στην συγκεκριμένη υπηρεσία να πλησιάζει το 1 δισεκατομμύριο σε παγκόσμιο επίπεδο. Και, φυσικά, είναι από τις πλέον δημοφιλείς εφαρμογές στην Ελλάδα μεταξύ της νεολαίας.

Πώς λειτουργεί το TikTok;

Η σύνδεση στο TikTok γίνεται μέσω του app και ο λογαριασμός δημιουργείται είτε με τη χρήση τηλεφωνικού αριθμού ή μίας email διεύθυνσης είτε με τη χρήση του λογαριασμού που έχει ο χρήστης στο Facebook ή στο Instagram.

Μόλις κάποιος/α συνδεθεί μπορεί να αναζητήσει videos από δημοφιλείς δημιουργούς (σ.σ. υπάρχουν χρήστες που κερδίζουν εκατομμύρια δολάρια ή ευρώ), από συγκεκριμένες κατηγορίες (αθλητικά, κωμωδίες, ζώα κλπ) ή με τη χρήση hashtags. Όπως επίσης μπορεί να αναζητήσει φίλους που είναι ήδη συνδεδεμένοι. Πολλά παιδιά δημιουργούν τα δικά τους videos αλλά πολλοί δεν κάνουν καμία δημοσίευση προτιμώντας απλά να βλέπουν τις δημοσιεύσεις άλλων δημιουργών περιεχομένου.

Κίνδυνοι που κρύβουν οι δημόσιοι και ιδιωτικοί λογαριασμοί

Στο TikTok, όπως και άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ένας λογαριασμός μπορεί να είναι δημόσιος ή ιδιωτικός. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι στην περίπτωση ενός δημόσιου λογαριασμού το περιεχόμενο είναι προσβάσιμο από όλους τους χρήστες, ενώ σε έναν ιδιωτικό μόνο από όσους επιθυμεί ο χρήστης.

Το πραγματικό πρόβλημα είναι πως πολλά παιδιά προκειμένου να γίνουν γρήγορα γνωστά μέσα στους κύκλους του TikTok αφήνουν δημόσιους τους λογαριασμούς τους με αποτέλεσμα να μπορεί οποιοσδήποτε να βλέπει τι δημοσιεύουν και να σχολιάζει ανάλογα.

Ουσιαστικά, το TikTok σε αυτό το θέμα μοιάζει πολύ με ότι συμβαίνει με το Instagram. Και πρακτικά θα πρέπει να δείξετε στο παιδί σας τι περιεχόμενο θα πρέπει να ανεβάζει και να είναι προσεκτικό με αυτό το θέμα.

Έχει πρόσβαση το παιδί μέσα από το TikTok σε ακατάλληλο περιεχόμενο;

Το TikTok απαγορεύει τη δημιουργία λογαριασμού σε παιδιά κάτω των 13 ετών, τακτική που ακολουθούν και άλλες πλατφόρμες. Όμως, πρακτικά ουδείς ελέγχει αν τα στοιχεία που δίνει ένας χρήστης είναι και τα πραγματικά.

Το TikTok δεν επιτρέπει την αναζήτηση για λέξεις όπως “sex” και “porn” αλλά πολλά από τα videos που ανεβαίνουν στην πλατφόρμα περιέχουν ακατάλληλη φρασεολογία και προκλητικές εικόνες. Η απάντηση, όπως και σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είναι η συζήτηση με το παιδί σας σχετικά με το τι είναι κατάλληλο για το ίδιο να βλέπει, όπως και το τι να ανεβάζει.

Πώς θα μάθω στο παιδί μου να ελέγχει ποιος βλέπει τα videos του και ποιος του στέλνει μηνύματα;

Δεν υπάρχει κάποια διαφοροποίηση σε σχέση με άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Θα πρέπει να καθίσετε να συζητήσετε με το παιδί σας σχετικά με τη σημασία του να έχει ιδιωτικό τον λογαριασμό του.

Επίσης, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την λειτουργία Family Pairing που δίνει τη δυνατότητα σε έναν γονιό να έχει πρόσβαση στις ρυθμίσεις του λογαριασμού του παιδιού του. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να καθορίσει το χρόνο που μένει στην εφαρμογή, να απενεργοποιήσει τη λειτουργία για να δέχεται άμεσα μηνύματα αλλά και να κάνει ιδιωτικό τον λογαριασμό του.

Για να γίνει αυτό, όμως, θα πρέπει ο γονιός να έχει πρόσβαση στο smartphone του παιδιού του καθώς χρειάζεται να γίνει συγχρονισμός των ρυθμίσεων. Και εδώ είναι κάτι που πολλοί γονείς συναντούν δυσκολίες προκειμένου να πείσουν τα παιδιά τους, ιδίως εκείνα άνω των 15 ετών ότι πρέπει να τους το επιτρέψουν.

Σημειωτέον πως υπάρχει και η δυνατότητα για καθορισμό του αποκαλούμενου Restricted Mode που ορίζει ότι το παιδί δεν έχει πρόσβαση σε περιεχόμενο για ενήλικες. Χωρίς, βέβαια, αυτό να σημαίνει ότι το παιδί δεν θα δει ακατάλληλο περιεχόμενο.

Όλα αυτά, όμως, πρέπει να γίνουν από το smartphone του παιδιού. Το σημαντικό είναι πως μπορείτε να κλειδώσετε την πρόσβαση του παιδιού στη ρύθμιση για το Resticted Mode με τη χρήση ενός σύντομου κωδικού.

Μπορεί ένας γονιός να έχει πρόσβαση από άλλη συσκευή στον λογαριασμό του παιδιού;

Μέσω του Family Pairing μπορεί αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιήσει το smartphone του παιδιού για τον συγχρονισμό των ρυθμίσεων. Δεν θα μπορεί να έχει πρόσβαση στο τι videos βλέπει το παιδί του πάντως.

Όσον αφορά το τι videos ανεβάζει το παιδί, ο γονιός μπορεί να γίνει φίλος μαζί του και να βλέπει τι ανεβάζει. Όπως μία άλλη πρόταση είναι να αναλαμβάνει να βοηθήσει το παιδί του να φτιάξει τα videos για το TikTok. Για παράδειγμα, μπορεί να του προτείνει να κρατά το smartphone και να τραβά εκείνος/η το video που στη συνέχεια θα ανεβάσει. Ενδεχομένως και αυτός να είναι ένας από τους καλύτερους τρόπος προκειμένου και να ελέγχει το περιεχόμενο που δημοσιεύει το παιδί του αλλά και να καταλάβει τι θέλει να κάνει με το συγκεκριμένο μέσο το παιδί του.