Διαδίκτυο και παιδιά: Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την αλόγιστη χρήση του

Στις μέρες μας, θεωρείται πλέον σύνηθες, η χρήση του διαδικτύου να αυξάνεται ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες από τα παιδιά όλων των ηλικιών. Το διαδίκτυο μπορεί να προσφέρει πολλά οφέλη στα παιδιά, όπως για παράδειγμα, ψυχαγωγία, εξοικείωση με την τεχνολογία και πρόσβαση σε πηγές που μπορούν να διευρύνουν το γνωστικό τους πεδίο.

Παράλληλα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κατά την περίοδο έξαρσης της πανδημίας του κορονοϊού, το διαδίκτυο κατείχε κύριο ρόλο στην εκπαίδευση των παιδιών, στην ενίσχυση της κοινωνικοποίησής τους, καθώς και στην επικοινωνία με τα αγαπημένα τους πρόσωπα.

Παρόλ’ αυτά, η αλόγιστη χρήση του διαδικτύου μπορεί να κρύβει πολλούς κινδύνους, τόσο για την ψυχολογική, όσο και για τη σωματική ακεραιότητα των παιδιών.

Μερικοί από τους κινδύνους του διαδικτύου είναι οι εξής:

• Επικοινωνία με άγνωστα άτομα που συχνά παραπλανούν ή εξαπατούν τα παιδιά.
• Έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόμενο/κακόβουλες ιστοσελίδες, όπου προβάλλεται βίαιο, υβριστικό, πορνογραφικό ή ρατσιστικό υλικό.
• Εκφοβισμός, παρενόχληση, εκμετάλλευση (Cyber Bullying).
• Υποκλοπή προσωπικών στοιχείων (φωτογραφίες, βίντεο, στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών).
• Υπερβολική χρήση διαδικτύου (Εθισμός).
• Περιορισμός κοινωνικών δεξιοτήτων (προσκόλληση στον ψηφιακό κόσμο και απομάκρυνση από την πραγματική ζωή).

Για την αποφυγή των παραπάνω είναι σημαντική η πρόληψη και η προστασία των παιδιών από κάθε είδους κίνδυνο. Το οικογενειακό περιβάλλον είναι ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας που θα φροντίσει για την ομαλή χρήση του διαδικτύου από το παιδί.

Προτείνεται προς τους γονείς και κηδεμόνες ή φροντιστές των παιδιών:

• Επικοινωνία και ενημέρωση των παιδιών για τους κινδύνους που μπορεί να συναντήσουν στο διαδίκτυο.
• Δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης ανάμεσα στο παιδί και στην οικογένεια προκειμένου το παιδί να μπορέσει να μοιραστεί οτιδήποτε το προβληματίσει.
• Εποπτεία από τους γονείς κατά τη διάρκεια που το παιδί χρησιμοποιεί το διαδίκτυο.
• Οριοθέτηση και επιβολή κανόνων για ασφαλέστερη πλοήγηση στο διαδίκτυο.
• Αποκλεισμός ιστοσελίδων που δεν ενδείκνυνται για την ηλικία των παιδιών.
• Εφαρμογή ρυθμίσεων απορρήτου, προγράμματα γονικού ελέγχου κι εφαρμογές ειδικά διαμορφωμένες για παιδιά (όπως το Youtube Kids).

Συνοπτικά, το διαδίκτυο μπορεί να επιφέρει σημαντικά οφέλη για την ανάπτυξη των παιδιών. Στόχος μας δεν είναι η δαιμονοποίηση του διαδικτύου. Αντιθέτως, ενημερωνόμαστε για τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την αλόγιστη χρήση του και θωρακίζουμε τα παιδιά μας μέσα από τη συζήτηση και τον διάλογο. Τελικά, αυτό που χρειάζεται είναι η σωστή εκπαίδευση κι επιμόρφωση τόσο των γονέων και φροντιστών, όσο και των παιδιών για τη σωστή κι ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο!

Για οποιαδήποτε πρόσθετη πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών και Εφήβων 116111», ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.

Βιβλιογραφία

Bremer, J. (2005). The internet and children: advantages and disadvantages. Child and Adolescent Psychiatric Clinics, 14(3), 405-428.

Byrne, J., & Burton, P. (2017). Children as Internet users: how can evidence better inform policy debate?. Journal of Cyber Policy, 2(1), 39-52.

Holloway, D., Green, L., & Livingstone, S. (2013). Zero to eight: Young children and their internet use.

OpenLearn url: http://www.open.edu/openlearn/ocw/course/view.php?id=1314

Livingstone, S., Ólafsson, K., O’Neill, B., & Donoso, V. (2012). Towards a better internet for children. London: EU Kids Online.

Vaillancourt, T., Faris, R., & Mishna, F. (2017). Cyberbullying in children and youth: Implications for health and clinical practice. The Canadian journal of psychiatry, 62(6), 368-373.