Τρία έθιμα της Κυριακής της Αποκριάς που πρέπει να γνωρίζουν τα παιδιά

Είτε φύγατε για τις Απόκριες είτε όχι, εκμεταλλευτείτε το διήμερο που έχει απομείνει και πάρτε μέρος με τα παιδιά σας στα παραδοσιακά δρώμενα, τους χορούς και τις εκδηλώσεις που οργανώνονται από τους κατά τόπου δήμους.

Μεταμφιεστείτε, χορέψτε και ξεφαντώστε όπως άλλωστε επιβάλει η μέρα. Κι αν τα παιδιά ρωτήσουν γιατί συμβαίνουν όλα αυτά, έχετε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να τους μιλήσετε για την Κυριακή της Τυρινής, τον καρνάβαλο αλλά και για την συγχώρεση.

Κυριακή της Τυρινής

Απόκριες ονομάζονται οι τρεις εβδομάδες πριν από την Καθαρά Δευτέρα οπότε και αρχίζει η Μεγάλη Σαρακοστή. Ταυτίζονται με την περίοδο του Τριωδίου, μια κινητή περίοδο στην Χριστιανική παράδοση από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι την Κυριακή της Τυροφάγου ή Τυρινής. Την Κυριακή της Τυρινής ή της Τυροφάγου ( ονομάστηκε έτσι γιατί έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα σαν ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ κρεοφαγίας και νηστείας, για να προετοιμαστούν σιγά - σιγά για τη νηστεία της Σαρακοστής) κορυφώφονται οι εορταστικές εκδηλώσεις. Ανάλογη με την ελληνική λέξη Αποκριά είναι και η λατινική λέξη Καρναβάλι (Carneval, Carnevale, από τις λέξεις Carne=κρέας και Vale=περνάει).

Κάψιμο βασιλιά καρνάβαλου

Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, είθισται να καίγεται ο βασιλιάς Καρνάβαλος. Η παράδοση θέλει ο βασιλιάς Καρνάβαλος να παραδίδεται στην πυρά και να ακολουθεί ρήψη πυροτεχνημάτων. Η καύση συμβολίζει την αναγέννηση και την ελπίδα ενώ η φωτιά, διώχνει τα κακά πνεύματα και γίνεται ένα είδος κάθαρσης.

Συγχώρεση

Σε όλα τα χωριά, συνήθιζαν την τελευταία ημέρα πριν την έναρξη της μεγάλης σαρακοστής, δηλαδή την Κυριακή της Τυρίνης, να ζητούν και να δίνουν συγχώρεση σε συγγενείς και σε όσους συναναστρεφόταν. Είναι δηλαδή ημέρα μετάνοιας και κάθαρσης της ψυχής. Δεν ήθελαν να εισέλθουν στην περίοδο της νηστείας με βαριά την ψυχή τους από τις αμαρτίες. Γι’ αυτό, οι μικρότεροι πήγαιναν με ένα πορτοκάλι ή λεμόνι στο σπίτι των στενών συγγενών (γονιών, αδελφών), κουμπαριών και έλεγαν «συγχωρεμένα», φιλώντας το χέρι των μεγαλυτέρων. Ορισμένοι πήγαιναν πλουσιότερα δώρα όπως κρασί, πίτα και κάποιο ρούχο που έπλεκαν οι ίδιοι.

Το βράδυ του Σαββάτου της Τυρίνης οι γονείς για να διασκεδάσουν τα παιδιά τους, έδεναν ένα κομμάτι καρυδένιου χαλβά με κλωστή ή σπάγκο από το ταβάνι. Καθόντουσαν όλοι γύρω από το τραπέζι (σουφρά) και ο πατέρας κουνούσε το χαλβά πάνω από τα στόματα των παιδιών και των υπολοίπων που έπαιρναν altέρος στο έθιμο, μέχρι να το δαγκώσει κάποιος. Τα χέρια τους τα είχαν πίσω δεμένα. Το δάγκωμα ήταν δύσκολο και έτσι όλοι διασκέδαζαν. Στο τέλος, έκαιγαν τον σπάγκο όπως κρεμόταν από το ταβάνι λέγοντας «καλή σοδειά να έχουμε». Στο Παγονέρι και στο Βώλακα το έθιμο γινόταν ταυτόχρονα και με βραστό αυγό, ως ένδειξη ότι ήταν η τελευταία ημέρα που επιτρέπονταν η βρώση του μέχρι την Ανάσταση. Το έθιμο αυτό λέγεται «χλάτσκα» ή «χάσκα» ή «πρόσχα».

Απόκριες - εκπαιδευτικό υλικό για παιδιά

^{Με πληροφορίες από www.kepaam.gr, el.wikipedia.org}