Έγκυες και παιδιά-ασφάλεια στο αυτοκίνητο: Συμβουλεύει η παιδίατρος Μαριαλένα Κυριακάκου

Σε μια σύγκρουση με ταχύτητα 50 χιλιομέτρων την ώρα ένα παιδί που δεν είναι ορθά προσδεμένο, μπορεί να εκτιναχθεί με δύναμη ίση με 30 μέχρι 60 φορές το βάρος του. Στην Ευρώπη δύο περίπου παιδιά μικρότερα του ενός έτους βρίσκουν κάθε μέρα τον θάνατο σε τροχαία ατυχήματα.

Η κυριότερη αιτία θανάτου ή τραυματισμού είναι είτε η έλλειψη ενός συστήματος πρόσδεσης του παιδιού, είτε η λανθασμένη χρήση του.
Τα παιδιά πρέπει πάντοτε να ταξιδεύουν σε συγκεκριμένου τύπου παιδικά καθίσματα έστω και αν η απόσταση που θα διανυθεί είναι μικρή. Το 40% των θανατηφόρων ατυχημάτων συμβαίνουν σε διαδρομές μικρότερες των 3 χιλιομέτρων.

Η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία (AAP) συνιστά να μην μεταφέρετε ποτέ το παιδί, ούτε για ένα μέτρο, άδετο στο κάθισμά του ή στην αγκαλιά σας, αρχίζοντας από τη μέρα που φεύγετε από το μαιευτήριο με το νεογνό σε καθισματάκι που βλέπει προς τα πίσω.

Γιατί είναι απαραίτητο το παιδικό κάθισμα αυτοκινήτου;
Εάν το παιδί σας έχει ηλικία κάτω των 12 ετών, πρέπει να κάθεται σε ειδικό κάθισμα, το οποίο του προσφέρει αυξημένη προστασία όχι μόνον σε περίπτωση ατυχήματος, αλλά και καθ' όλη τη διάρκεια της μετακίνησης. Καθώς το 25% της μάζας του σώματος ενός νηπίου είναι συγκεντρωμένη στο κεφάλι (έναντι 6% ενός ενήλικα), ο αυχένας δεν μπορεί να αντέξει τις παλμικές κινήσεις σε περίπτωση ατυχήματος. Η σπονδυλική στήλη ενός παιδιού είναι, επίσης, πολύ εύθραυστη και, επομένως, είναι ζωτικής σημασίας να υπάρχει σωστή υποστήριξη, σε όλο το μήκος της πλάτης και του λαιμού του, στην περίπτωση μιας μετωπικής σύγκρουσης.

Επίσης, η δομή της θωρακικής κοιλότητας του νηπίου, δεν είναι ακόμη κατάλληλη να προστατέψει τα όργανα σε περίπτωση βίαιης πρόσκρουσης με κάποιο αντικείμενο μέσα στο όχημα. Το κάθισμα αυτοκινήτου είναι απαραίτητο γιατί θα συγκρατήσει το παιδί στη θέση του και θα απορροφήσει την ενέργεια της πρόσκρουσης σε περίπτωση ατυχήματος. Η χειρότερη θέση για να ταξιδεύει το παιδί είναι στην αγκαλιά σας, ακόμη κι αν φοράτε την ζώνη ασφαλείας σας. Μη χρησιμοποιείτε το παιδί ως αερόσακο!

Τέλος, η χρήση παιδικού καθίσματος είναι υποχρεωτική δια νόμου.

Επιλέγοντας το κατάλληλο παιδικό καθισματάκι
Δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος τύπος καλύτερου καθίσματος αυτοκινήτου, για κάθε παιδί, ή για κάθε όχημα. Συστάσεις φίλων ή συγγενών μπορεί να μας βοηθήσουν, αλλά πρέπει να θυμόμαστε ότι οι προτιμήσεις διαφέρουν, από άνθρωπο σε άνθρωπο. Όλα τα καθίσματα αυτοκινήτου, που πωλούνται στην αγορά, έχουν περάσει, επιτυχώς, τους ελέγχους ασφαλείας. Επιλέγουμε αυτό, που ταιριάζει, περισσότερο, στο παιδί μας, στο αυτοκίνητό μας και στον προϋπολογισμό μας. Δεν αποφασίζουμε με γνώμονα μόνο την τιμή. Ένα ακριβό καθισματάκι δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι ασφαλές ή ευκολότερο στη χρήση.

Το καλύτερο κάθισμα είναι εκείνο που ταιριάζει καλύτερα στο μέγεθος του παιδιού, (βάρος-ηλικία) και έχει εφαρμοστεί σωστά στον τύπο του αυτοκινήτου σας. Όταν βρείτε το κατάλληλο κάθισμα για την ηλικία του παιδιού σας, δοκιμάστε το πρώτα.

• Όταν αγοράζετε κάθισμα αυτοκινήτου, να βεβαιωθείτε ότι έχετε τη δυνατότητα επιστροφής, στην περίπτωση που δεν έχει τις κατάλληλες διαστάσεις, ή ανακαλύψετε ότι δε σας αρέσει.
• Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα εκτός από το να καθορίσουμε ποιον τύπο καθίσματος αυτοκινήτου χρειαζόμαστε, είναι να το τοποθετήσουμε σωστά στο αυτοκίνητο.
• Τα καθίσματα, που τοποθετούνται, κανονικά, πρέπει να έχουν τουλάχιστον 5 σημεία στήριξης, στο κάθισμα του αυτοκινήτου.
• Ένα ασφαλές παιδικό κάθισμα, ίσως, να μην προστατεύσει το παιδί μας, σε μια σύγκρουση, εάν δεν έχει τοποθετηθεί, σωστά, στο όχημά μας!

Ταξινόμηση καθισμάτων
Διαλέξτε το κάθισμα για το παιδί αναλόγως με το σωματικό βάρος και το ύψος του, και όχι μόνο με βάση την ηλικία του. Ο πίνακας που ακολουθεί μπορεί να σας βοηθήσει:

Κάθισμα που βλέπει προς τα πίσω:
Υπάρχουν δύο ειδών παιδικά καθίσματα που βλέπουν προς τα πίσω. Αυτά που είναι κατασκευασμένα για να βλέπουν μόνο προς τα πίσω και αυτά που μετατρέπονται και βλέπουν και προς τα εμπρός για μεγαλύτερες ηλικίες.

Ομάδα 0 : για παιδιά που ζυγίζουν έως 10 kg, 0-12 μηνών
Ομάδα 0+ : για παιδιά που ζυγίζουν έως 13 kg, 0-13 μηνών

Είναι μικρά και φέρουν χειρολαβές για εύκολη μεταφορά του παιδιού. Αρκετά έχουν ειδική βάση η οποία μπορεί να παραμείνει μόνιμα στο αυτοκίνητο. Το κάθισμα κλειδώνει σε ειδική υποδοχή της βάσης και έτσι δεν χρειάζεται να τοποθετείτε τη βάση του κάθε φορά που ταξιδεύετε. Μετακινήστε τις ζώνες του καθίσματος στις ψηλότερες σχισμές ούτως ώστε να είναι στο ύψος ή πάνω από τους ώμους του παιδιού σας.

Το παιδικό κάθισμα προσφέρει μεγαλύτερη προστασία, αν έχει την πλάτη του στο μπροστινό μέρος του καθίσματος (αν τοποθετείται ανάποδα στο κάθισμα). Κάποια καθίσματα αυτού του είδους μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για παιδιά, μέχρι 3 ετών. Ονομάζονται μετατρεπόμενα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν περισσότερο καιρό από το παιδί, βλέποντας ταυτόχρονα προς τα πίσω. Δεν φέρουν χειρολαβές, ούτε υποδοχή βάσης. Έχουν 5 σημεία δεσίματος και ένα προστατευτικό κεφαλής που μπορεί να ρολάρει μπροστά ως προστατευτικό του θώρακα.

Κάθισμα που βλέπει προς τα εμπρός
- Ομάδα Ι: Για την κατηγορία αυτή (1-5 χρονών ή 10-18 κιλά) μπορεί να χρησιμοποιηθούν συστήματα συγκράτησης των παιδιών νέας γενεάς βάσει του προτύπου Isofix (Κανονισμός 44 Φεβρουάριος 2004). Από τον Φεβρουάριο του 2006 όλοι οι κατασκευαστές αυτοκινήτων είναι υποχρεωμένοι να εξοπλίζουν τα οχήματα τους με σύστημα Isofix. Το σύστημα αυτό παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια τόσο κατά την τοποθέτηση όσο και σε περίπτωση σύγκρουσης και εγκαθίσταται στο αυτοκίνητο χωρίς να απαιτείται η χρήση των ζωνών ασφαλείας. Το σύστημα αποτελείται από 3 σταθερά σημεία πρόσδεσης αλλά το παιδικό κάθισμα θα πρέπει οπωσδήποτε να είναι συμβατό με το σύστημα. Γίνονται ενέργειες όπως το σύστημα εφαρμοστεί για όλες τις ηλικίες.

Ανυψωτικό κάθισμα
– Ομάδα ΙΙ: για παιδιά 4-8 ετών και βάρος 15-25 kg . Σχεδιασμένα για να ανυψώνουν το παιδί ώστε να ταιριάζει καλά η ζώνη του αυτοκινήτου. Η πάνω ζώνη πρέπει να περνά από το μέσο του ώμου και του στήθους, η δε κάτω ζώνη από το πάνω μέρος των μηρών του παιδιού.
Ανυψωτικό μαξιλάρι
– Ομάδα ΙΙΙ: για παιδιά 6-13 ετών και βάρος 22-36 kg.
Πολλά από τα νέα αυτοκίνητα φέρουν ενσωματωμένα παιδικά ανυψωτικά καθίσματα στο μέσο του πίσω καθίσματος. (build in).

Προδιαγραφές Ασφαλείας
Αποφεύγουμε τα χρησιμοποιημένα καθίσματα αυτοκινήτου, ειδικά εκείνα που είναι άνω των 6 χρόνων, εκείνα με άγνωστη ιστορία, που μπορεί να υπήρχαν σε αυτοκίνητα, που είχαν συγκρουστεί, εκείνα που έχουν σημάδια ραγίσματος ή φθορές και εκείνα, από τα οποία λείπουν οι ταμπέλες, ο αριθμός του μοντέλου, η ημερομηνία κατασκευής, οι οδηγίες εγκατάστασης καθώς και κομμάτια. Υπάρχει κίνδυνος να έχει υποστεί ζημιά και να μην ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές ασφαλείας.

Βεβαιωθείτε ότι το κάθισμα που θα αγοράσετε φέρει την σήμανση ECE R44.03 ή μεταγενέστερη (Ευρωπαϊκός κανονισμός του 2003) ή ότι το αυτοκίνητο σας είναι στην λίστα του κατασκευαστή του καθίσματος. Επίσης θα πρέπει στο κάθισμα να αναγράφονται τα όρια βάρους και ηλικίας για τα οποία είναι κατασκευασμένο, η λέξη UNIVERSAL ή UN που σημαίνει ότι το παιδικό κάθισμα είναι συμβατό με όλα σχεδόν τα μοντέλα των αυτοκινήτων και το γράμμα Ε (συμβατό με την Ευρωπαϊκή διάταξη) ακολουθούμενο από ένα αριθμό που αντιστοιχεί στη χώρα έγκρισης.

Άλλες ενδείξεις όπως RESTRICTED, SEMI-UNIVERSAL και VEHICLE-SPECIFIC προειδοποιούν ότι το κάθισμα δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κάθε όχημα, γι' αυτό διερευνήστε κατά πόσον είναι συμβατό με το δικό σας αυτοκίνητο.

Δοκιμές σε παιδικά καθίσματα που πραγματοποίησαν οι υπεύθυνοι του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Αξιολόγησης Νέων Αυτοκινήτων (EuroNCAP) απέδειξαν πως σημαντικός αριθμός από αυτά δεν έφεραν σαφείς οδηγίες χρήσης αλλά και σωστής τοποθέτησής του στο αυτοκίνητο.

Ένας σημαντικός αριθμός καθισμάτων έφερε ετικέτες με οδηγίες για την σωστή τοποθέτηση του παιδικού καθίσματος οι οποίες μπορούσαν εύκολα να αποκολληθούν και να χαθούν.

Επίσης τα καθίσματα τύπου Isofix που δοκιμάστηκαν δεν διέθεταν σαφή ένδειξη που να βεβαιώνει ότι το κάθισμα τοποθετήθηκε σωστά.
Αν και οι υπεύθυνοι του EuroNCAP δεν είναι σε θέση να δημοσιεύσουν κατάλογο με ποια παιδικά καθίσματα εφαρμόζουν καλύτερα σε συγκεκριμένα μοντέλα, συμβουλεύει τους γονείς να ακολουθούν τις υποδείξεις του κατασκευαστή, να μελετούν τις οδηγίες τοποθέτησης των παιδικών καθισμάτων και να παρατηρούν αν το συγκεκριμένο κάθισμα διαθέτει την έγκριση EU 44.03 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ένα ασφαλές παιδικό κάθισμα, ίσως, να μην προστατεύσει το παιδί μας, σε μια σύγκρουση, εάν δεν έχει τοποθετηθεί, σωστά, στο όχημά μας.
• Βεβαιωθείτε ότι το παιδικό κάθισμα ταιριάζει απόλυτα στο αυτοκίνητο σας. Σε περίπτωση αμφιβολίας συμβουλευτείτε τόσο τον κατασκευαστή του καθίσματος, όσο και τον κατασκευαστή του αυτοκινήτου σας. Καλό είναι την ημέρα που θα αγοράσετε το καθισματάκι, να ζητήσετε από τον υπάλληλο του καταστήματος να σας δείξει πώς τοποθετείται στο αυτοκίνητο και πώς δένεται το παιδί με τους ιμάντες. Με αυτό τον τρόπο, θα δείτε και τι χώρο καταλαμβάνει το καθισματάκι στο αυτοκίνητό σας. Μην παραλείψετε επίσης να μελετήσετε προσεκτικά τις οδηγίες χρήσης του καθίσματος.
• Βεβαιωθείτε ότι το παιδικό κάθισμα ασφαλίζει σταθερά και σίγουρα στο κάθισμα του αυτοκινήτου σας.

Το παιδικό κάθισμα πρέπει πάντοτε να τοποθετείται στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου. Εάν, όμως, εσείς θέλετε να το τοποθετήσετε μπροστά, πρέπει απαραιτήτως να απενεργοποιήσετε τον αερόσακο του συνοδηγού. Αν δεν ξέρετε πως, συμβουλευθείτε τον κατασκευαστή του αυτοκινήτου σας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, διότι αν ανοίξει ο αερόσακος μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ζωή ενός μικρού παιδιού που κάθεται στο ειδικό κάθισμα. Μερικοί κατασκευαστές αυτοκινήτων κατασκευάζουν και τα δικά τους παιδικά καθίσματα για την ηλικία 0-12 μηνών. Το πλεονέκτημα τους είναι ότι με την εφαρμογή τους στο μπροστινό κάθισμα απενεργοποιείται αυτόματα ο αερόσακος.

Σε περίπτωση που το αυτοκίνητο φέρει πλαϊνούς αερόσακους είναι προτιμότερο το παιδικό κάθισμα να τοποθετηθεί στο μέσο του πίσω καθίσματος.

Τελευταία η πιο σημαντική οδηγία της ΑΑΡ είναι τοποθετείτε τα παιδικά καθισματάκια έτσι ώστε να κοιτάνε πίσω όχι μόνο για τα βρέφη μέχρι 12 μηνών αλλά για όσο περισσότερο μπορούμε μέχρι την νηπιακή ή και την παιδική ηλικία!! Είναι o μόνος τρόπος απόλυτης ασφάλειας της σπονδυλικής στήλης σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος!

Σημαντικές υπενθυμίσεις:

• Να δένετε το παιδί σφιχτά, αλλά άνετα, στο κάθισμα του. Τους χειμερινούς μήνες είναι καλύτερα να αφαιρέσετε χοντρά παλτουδάκια για καλύτερη άνεση.
• Σιγουρευτείτε ότι το καθισματάκι έχει τοποθετηθεί υπό σωστή γωνία ώστε το κεφάλι του βρέφους να μην πέφτει μπροστά. Αν όχι ρυθμίστε το με τον ειδικό μετατροπέα ή αν δεν έχει, τοποθετήστε μια τυλιγμένη πετσέτα κάτω από το καθισματάκι ώστε να ακουμπάει καλά στην πλάτη του καθίσματος.
• Βεβαιωθείτε ότι η ζώνη ασφαλείας μέσης βρίσκεται στο άνω μέρος των μηρών και όχι στην κοιλιά (στομάχι) γιατί σε περίπτωση ατυχήματος υπάρχει κίνδυνος εσωτερικής αιμορραγία.
• Βεβαιωθείτε ότι η ζώνη ασφαλείας ώμου δεν βρίσκεται κάτω από την μασχάλη του παιδιού αλλά στο μέσο του ώμου.
• Βεβαιωθείτε ότι οι ζώνες του παιδικού καθίσματος και οι ζώνες του αυτοκινήτου είναι επίπεδες και τεντωμένες (δεν έχουν συστραφεί).
• Να ελέγχετε τακτικά το κάθισμα και τις ζώνες ασφαλείας που το συγκρατούν στη θέση του, για τυχόν φθορές.
• Να σκεπάζετε το παιδικό κάθισμα όταν αφήνετε το αυτοκίνητο στον ήλιο, διότι αν ζεσταθούν πολύ τα μεταλλικά μέρη του καθίσματος μπορεί να προκαλέσουν εγκαύματα στο παιδί.
• Να αλλάζετε σε τακτά χρονικά διαστήματα το καθισματάκι. Θα καταλάβετε ότι είναι πια μικρό για το παιδί σας εάν αυτό δεν χωράει πλέον στο καθισματάκι ή το κεφαλάκι του εξέχει από την πλάτη του καθίσματος.
• Μην αφήνετε το παιδί σας μέσα στο κάθισμα του αυτοκινήτου περισσότερο από μιάμιση ώρα. Σε μακρινά ταξίδια είναι καλύτερα να κάνετε ενδιάμεσους σταθμούς.
• Ποτέ μην αφήνετε ένα παιδί μόνο του στο αυτοκίνητο. Κινδυνεύει από θερμοπληξία, εγκλωβισμό σε ηλεκτρικά παράθυρα, απασφάλιση του αυτοκινήτου και μετακίνησή του, εγκλωβισμός στο αυτοκίνητο.
• Σε περίπτωση μεταφοράς προώρου βρέφους το κάθισμα πρέπει να είναι αρκετά πλαγιαστό και καλύτερα ένας ενήλικος να ευρίσκεται στο πίσω κάθισμα μαζί με το βρέφος.
• Τα μεγαλύτερα (άνω των 13 ετών) παιδιά πρέπει να δένονται σε κάθε διαδρομή με τις ζώνες ασφαλείας του αυτοκινήτου. Βεβαιωθείτε, όμως, ότι το πάνω τμήμα της ζώνης περνά από τον θώρακα και όχι από τον λαιμό του παιδιού, και ότι το κάτω τμήμα της διέρχεται από το ισχίο και την περιοχή του μηρού. Αν διαπιστώσετε ότι η ζώνη ασφαλείας δεν είναι κατάλληλη για το παιδί σας, αγοράστε του ένα μαξιλαράκι για να κάθεται λίγο πιο ψηλά κι ας είναι 12 ετών.
• Παιδιά μέχρι την ηλικία των 13 ετών θα πρέπει να ταξιδεύουν πάντοτε στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου. Σε περίπτωση που είναι απόλυτη ανάγκη να καθίσουν στο μπροστινό κάθισμα θα πρέπει να μετακινήσουν το κάθισμα του αυτοκινήτου όσο πιο μακριά μπορούν από τον ανεμοθώρακα του αυτοκινήτου και να φορέσουν τις ζώνες ασφαλείας. Από την ηλικία των 8-10 ετών ή το ύψος των 140 εκατοστών και άνω τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιούν τις κανονικές ζώνες ασφαλείας του αυτοκινήτου.
• Να δίνετε εσείς το καλό παράδειγμα. Η ζώνη μπορεί να σώσει τη ζωή σας. Πριν ξεκινήσετε, λοιπόν, φορέστε την και μην την βγάλετε αν δεν φθάσετε στον προορισμό σας.

Οι έγκυες γυναίκες πρέπει να φορούν την ζώνη ασφαλείας. Για τη δική τους ασφάλεια αλλά και του αγέννητου βρέφους πρέπει:

• Ο διαγώνιος ιμάντας να βρίσκεται μεταξύ των δύο μαστών (πάνω στο στέρνο) και να επικάθεται στον ώμο (όχι στο λαιμό).
• Ο οριζόντιος ιμάντας να τοποθετείται στους γοφούς, άνετα κάτω από την εγκυμονούσα κοιλιά και πάνω στη λεκάνη.
• Η ζώνη να είναι επαρκώς τεντωμένη.

Με τον πιο πάνω τρόπο, σε περίπτωση σύγκρουσης, οι δυνάμεις θα απορροφηθούν από το σύστημα συγκράτησης και το σκελετό του σώματος και όχι από τα μέρη που θα επηρεάσουν το αγέννητο βρέφος.

Θα χαρώ να απαντήσω σε οποιαδήποτε απορία σας εδώ

Δρ.Μαριαλένα Κυριακάκου
www.kyriakakou.gr

inkedin.com/in/kyriakakou
marialenakyriakakou@gmail.com

Πηγή: www.paidiatriki.gr