Νεφρική ανεπάρκεια και παιδιά: Ένα μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού

Η αρχή της ΧΝΝ πολύ συχνά ξεκινάει στην παιδική ηλικία και τις περισσότερες φορές χωρίς συμπτώματα. Αν η διάγνωση της ΧΝΝ γίνει έγκαιρα είναι εφικτή η καθυστέρηση της εξέλιξης της με τη σωστή δίαιτα και τη σύγχρονη φαρμακευτική αντιμετώπιση. Για αυτό είναι απαραίτητο να γίνεται προληπτικός έλεγχος σε όλα τα παιδιά. Σε κάθε παιδιατρική εξέταση πρέπει να μετράται και να αξιολογείται το βάρος, το ύψος και η αρτηριακή πίεση. Τόσο η καθυστέρηση της αύξησης, όσο και η υπέρταση αποτελούν συχνά ευρήματα στη ΧΝΝ.

Σε κάθε παιδί πρέπει να γίνεται εξέταση των ούρων για αιματουρία ή/και πρωτεϊνουρία, που αν διαπιστωθούν θα πρέπει να γίνει η κατάλληλη διερεύνηση.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα παιδιά που και άλλα μέλη της οικογένεια τους έχουν ΧΝΝ ή σε εκείνα που είχαν διαγνωσθεί παθολογικά εύρηματα στο υπερηχογράφημα, που έγινε στη διάρκεια της εγκυμοσύνης της μητέρας τους.

Τα περισσότερα παιδιά με ΧΝΝ αντιμετωπίζονται με κατάλληλες διατροφικές οδηγίες και φάρμακα. Η μεσογειακή δίαιτα συνιστάται στα παιδιά αυτά όπως και για κάθε παιδί. Ο μόνος τρόπος αποτελεσματικής συμμόρφωσης σε αυτή τη δίαιτα είναι η εφαρμογή της σε όλη την οικογένεια.

Η σημασία της περιορισμένης παρακο-λούθησης τηλεόρασης, απασχόλησης με βιντεοπαιχνίδια και χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή είναι καθοριστική, όπως και η συχνή άσκηση για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.

Σε πολύ λίγα παιδιά (περίπου 5-10 το χρόνο για τον τόπο μας) η ΧΝΝ εξελίσσεται και η νεφρική λειτουργία των παιδιών αυτών δεν είναι δυνατό να τα κρατήσει στη ζωή. Έτσι είναι απαραίτητη η αντιμετώπιση τους με εξωνεφρική κάθαρση (περιτοναϊκή κάθαρση ή αιμοκάθαρση) μέχρι να υποβληθούν σε μεταμόσχευση νεφρού.

Η περιτοναϊκή κάθαρση γίνεται καθημερινά στο σπίτι με ένα ειδικό μηχάνημα την ώρα που τα παιδιά κοιμούνται. Στο Τμήμα μας έχουν αντιμετωπισθεί με επιτυχία περισσότερα από 100 παιδιά με την τεχνική αυτή. Θεωρείται σημαντική η περιτοναϊκή κάθαρση, γιατί τα παιδιά μπορούν να παρακολουθούν το σχολείο και της καθημερινές τους δραστηριότητες. Έτσι διατηρούν καλή ποιότητα ζωής.

Εναλλακτική θεραπεία είναι η αιμοκάθαρση, που γίνεται σε κέντρα με εξειδικευμένο προσωπικό 3 φορές τη βδομάδα. Η διάρκεια κάθε συνεδρίας είναι 4 ώρες. Για την σύγχρονη αντιμετώπιση των παιδιών είναι απαραίτητη η συνεργασία ειδικής ομάδας παιδιάτρων νεφρολόγων, παιδο-χειρουργών, εξειδικευμένων νοσηλευτών, διαιτολόγων, ψυχολόγων, εκπαιδευτικών και κοινωνικών λειτουργών.

Θεραπεία επιλογής των παιδιών με τελικό στάδιο ΧΝΝ είναι η νεφρική μεταμόσχευση. Δυστυχώς στον τόπο μας παρατηρείται μεγάλη καθυστέρηση για την εξεύρεση του κατάλληλου νεφρικού μοσχεύματος, λόγω περιορισμένης δωρεάς οργάνων. Το πιο σημαντικό μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Νεφρού είναι: «Λέμε ΝΑΙ στη δωρεά οργάνων, λέμε ΝΑΙ στη ζωή»

Με απλές εξετάσεις μπορεί να ταυτοποιηθεί ένα σημαντικό ποσοστό παιδιών με ΧΝΝ. Με την έγκαιρη και κατάλληλη παρέμβαση μπορεί να προληφθεί τόσο η κακή έκβαση όσο και το αυξημένο κόστος για την αντιμετώπισή τους.

Κωνσταντίνος Ι. Στεφανίδης
Συντονιστής Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος
Νοσοκομείου Παίδων Αθηνών «Π. και Α. Κυριακού»