Τα όρια στα παιδιά: Πώς τα βοηθούν και γιατί πρέπει να μπαίνουν;

Κατά τη διάρκεια της ζωής τους αποκτούν κριτική σκέψη και διαμορφώνουν γνώμη μέσα από τη διαδικασία της αξιολόγησης με αποτέλεσμα την ανάπτυξη της δικής τους προσωπικής κοσμοθεωρίας. Θα καλεστούν, όμως, να μάθουν τι σημαίνει όριο καθώς η ελευθερία τους και η αρμονική συνύπαρξη με τους άλλους θα εξαρτηθεί από αυτό. Για παράδειγμα, δε θα μπορούν να είναι ελεύθερα ούτε ευτυχισμένα αν δεν μάθουν να σέβονται την ελευθερία των άλλων, έννοια συνυφασμένη με το όριο, εφόσον η δική μας ελευθερία σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου και αντίστροφα.

Από πολύ μικρή ηλικία, λοιπόν, το παιδί πρέπει να έρθει αντιμέτωπο με αυτές τις έννοιες σε ένα πρακτικό επίπεδο καθώς δε μπορεί να κάνει ότι θέλει και όποτε το θέλει. Με άλλα λόγια, το παιδί έρχεται σε επαφή πολύ νωρίς με το «μη» για λόγους ασφάλειας, προστασίας και καλής υγείας. Σταδιακά αυτό το «μη» ή το «ως εδώ» ή το «αν κάνεις αυτό θα επακολουθήσει το άλλο», τα όρια δηλαδή, είναι τα βήματα προς την ολοκλήρωση της νοητικής του ωρίμανσης και ανάπτυξης δεξιοτήτων όπως αυτή της κριτικής σκέψης. Η διαδικασία εκμάθησης ορίων αποτελεί το θεμέλιο της υγιούς προσωπικότητας και του συνειδητού ανθρώπου, ποιότητα που τον καθιστά ανώτερο ον από τα άλλα όντα του πλανήτη μας.

Το παιδί σιγά-σιγά μαθαίνει να αντιλαμβάνεται ότι όριο είναι και η σήμανση του πού να πάω και τι είναι ασφαλές να κάνω. Όπως στην περίπτωση της φωτιάς δίδεται το σήμα προς τα πού πρέπει να κατευθυνθεί το παιδί με στόχο την προστασία της σωματικής του υγείας, έτσι και στην περίπτωση των σχέσεων, το παιδί μαθαίνει να αποκωδικοποιεί τι είναι αποδεκτό και τι όχι από το περιβάλλον του έτσι ώστε να μπορεί να απολαύσει μία αρμονική συνύπαρξη.

Η εκμάθηση του ορίου αποτελεί τη βάση για τη δόμηση μιας υγιούς προσωπικότητας και κατ' επέκταση κοινωνίας ενώ οι αξίες που αναπτύσσονται είναι η αποδοχή και ο σεβασμός του άλλου καθώς και η συνείδηση του συνόλου.

Κατιάνα Σπυρίδου
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας - Ψυχοθεραπεύτρια
« Μαζί για το παιδί»
Πανελλαδική Γραμμή 115 25 και Συμβουλευτικό Κέντρο για μητέρες, γονείς, παιδιά και εφήβους