«Είναι το παιδί μου υπερκινητικό ή απλά ζωηρό; Πώς θα το καταλάβω;»
Το ερώτημα του αν ένα παιδί είναι υπερκινητικό ή απλά ζωηρό δεν είναι πάντα εύκολο να απαντηθεί. Τα περισσότερα παιδάκια αντιμετωπίζουν δυσκολίες συγκέντρωσης όταν ξεκινούν το νηπιαγωγείο και την πρώτη δημοτικού.
Αυτό είναι απολύτως αναμενόμενο εάν κανείς λάβει υπόψη ότι καλούνται, για πρώτη φορά, να πάρουν μέρος σε μια διαδικασία εκμάθησης η οποία τους ήταν, μέχρι πρότινος, εντελώς ξένη. Επομένως, η διάσπαση προσοχής και, κατ' επέκταση, η δυσκολία να καθίσει ένα παιδάκι στη θέση του στην τάξη κατά το αρχικό διάστημα στο σχολείο, δεν χρειάζεται να μας θορυβήσει σε πρώτη φάση.
Τα πολύ μικρά παιδιά, ούτως ή άλλως, δεν διαθέτουν ανεπτυγμένη ικανότητα αυτοελέγχου, κάτι το οποίο οφείλεται-μεταξύ άλλων-στην ελλιπή ωρίμανση του εγκεφάλου τους, και συγκεκριμένα του προμετωπιαίου λοβού τους. Η υπερκινητικότητα διαγιγνώσκεται, κατά μέσο όρο, στην ηλικία των 7 ετών, καθώς στις μικρότερες ηλικίες είναι συνήθως δύσκολο να διαχωρίσει κανείς τα συμπτώματα της υπερκινητικότητας από τις φυσιολογικές διακυμάνσεις στη συμπεριφορά μικρών παιδιών.
Τα παρακάτω συμπτώματα αποτελούν ενδείξεις ότι μπορεί το παιδί μας να είναι όντως υπερκινητικό:
• Συνεχώς στριφογυρίζει στη θέση του
• Σηκώνεται συχνά σε καταστάσεις όπου αναμένεται να παραμείνει καθιστό
• Κινείται συνεχώς, τρέχει και σκαρφαλώνει σε περιπτώσεις όπου αυτό δεν ενδείκνυται
• Μιλάει ακατάπαυστα
• Αντιμετωπίζει δυσκολία στο να παίξει ήσυχα ή να ηρεμήσει
• Είναι οξύθυμο/ «φουντώνει» εύκολα
Δεν υπάρχει συγκεκριμένο τεστ για την υπερκινητικότητα-η διάγνωση γίνεται λαμβάνοντας υπόψη συμπτώματα όπως αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω, τα οποία θα πρέπει να εμφανίζονται για διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών.
Βεβαίως, η ύπαρξη συμπτωμάτων υπερκινητικότητας μπορεί, πολλές φορές, να οφείλεται σε άλλους παράγοντες, όπως κάποια ιατρικές παθήσεις, ψυχολογικές διαταραχές ή και στρεσογόνα συμβάντα στη ζωή του παιδιού. Συνεπώς, η οποιαδήποτε διάγνωση υπερκινητικότητας θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή, πάντα σε συνεργασία με γιατρό και ψυχολόγο ή ψυχίατρο, ώστε να εκτιμηθούν σωστά όλες οι παράμετροι.
Ακόμα και σε περιπτώσεις θετικής διάγνωσης, υπάρχουν διάφορες συμπεριφορικές και φαρμακευτικές παρεμβάσεις οι οποίες έχουν πολύ καλά αποτελέσματα όσον αφορά την αντιμετώπιση της υπερκινητικότητας.
Μυρτώ Κογεβίνα
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
MSc University of Surrey, BA University of Oxford
Myrto.kogevina@yahoo.com
