Η σημασία της ανάγνωσης για μωρά 12 έως 24 μηνών-Τι βιβλία μπορείτε να επιλέξετε
Η μεγαλόφωνη ανάγνωση στο πλαίσιο της οικογένειας από τους πρώτους μήνες της ζωής του παιδιού αποτελεί αποδεδειγμένα αποτελεσματική παρέμβαση για την προώθηση της γλωσσικής, γνωστικής και συναισθηματικής ανάπτυξής του.
Είναι γνωστή και διαδεδομένη η χρήση παραμυθιών που συνήθως η μαμά, η γιαγιά ή ο πατέρας διαβάζει ή διηγείται στα παιδιά του πριν κοιμηθούν.
Εκείνο που δεν ήταν γνωστό είναι η επίδραση που έχει η ανάγνωση-διήγηση στην ψυχοσυναισθηματική εξέλιξη των παιδιών. Σύμφωνα με την Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία η ανάγνωση-διήγηση, η οποία πρέπει να γίνεται μέρος της καθημερινής ζωής, αποσκοπεί στην ενίσχυση του πρωταρχικού δεσμού μητέρας-παιδιού όπως αυτός φυσιολογικά εξελίσσεται μέσα στους πρώτους πέντε μήνες της ζωής
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι το πιο ανώριμο όργανο του σώματος κατά τη γέννηση. Μολονότι η ανάπτυξή του έχει ήδη ξεκινήσει προγεννητικά, ο εγκεφαλικός φλοιός αναπτύσσεται συνολικά μετά τη γέννηση, με ένα μαζικό ξέσπασμα συναπτικής δημιουργίας, μεταξύ 12 έως 24 μηνών, με την οποία επιτυγχάνονται και τα ορόσημα του μωρού, όπως η έγχρωμη όραση, ή ο ισχυρός συναισθηματικός δεσμός με τους γονείς του.
Στην ηλικία των 2 ετών, ο εγκεφαλικός φλοιός ήδη διαθέτει χίλια τρισεκατομμύρια συνάψεις και ο αριθμός τους διατηρείται υψηλός καθ' όλη τη μέση παιδική ηλικία (4-8 ετών). Εν συνεχεία μέχρι και την εφηβεία, ο αριθμός των συνάψεων βαθμιαία μειώνεται στα επίπεδα των ενηλίκων.
Επομένως, είναι σκόπιμη η εφαρμογή αντίστοιχης μεθόδου «εκπαίδευσης» από την πρώτη βρεφική ηλικία, έστω κι αν στα βρέφη δεν εκδηλώνεται η άμεση ανταπόκριση που εκδηλώνεται στα νήπια. Ο χειρισμός αυτός αποτελεί εισαγωγή στην εκπαιδευτική διαδικασία του παιδιού που, ξεκινάει μεν θεωρητικά στο νηπιαγωγείο και φτάνει μέχρι και το Λύκειο, αλλά στην ουσία η εκπαίδευση κάθε παιδιού που οι γονείς τού παρέχουν από την ηλικία μηδέν έως και την ηλικία των 5 ετών μέσα στην οικογένεια αποτελεί το θεμέλιο λίθο της νοητικής και ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης του παιδιού τους.
Είναι σημαντικό και αυτονόητο ότι δεν έχει τόση σημασία το περιεχόμενο που αναπτύσσεται στο βιβλίο όσο το εργαλείο «άνθρωπος» και ο τρόπος που το εισαγάγει. Μία συνθήκη είναι αναγκαία και ικανή: η φυσική παρουσία ανθρώπου ως εκπαιδευτή στη ζωή του βρέφους-παιδιού.
Για βρέφη 12-24 μηνών απαιτούνται:
- Ανθεκτικά βιβλία (από σκληρό χαρτί και ενιαίο δέσιμο) που τα βρέφη μπορούν να χειριστούν (να γυρίσουν εύκολα τις σελίδες) και να κρατήσουν.
- Βιβλία με ανοίγματα ή κινούμενα τμήματα που οδηγούν σε τροποποίηση, απόκρυψη ή αποκάλυψη της εικόνας και αφήνουν τα παιδιά να υποθέτουν.
- Βιβλία με τις φωτογραφίες και τις εικόνες βρεφών που κάνουν καθημερινά πράγματα (κοιμούνται, τρώνε, παίζουν).
- Βιβλία για την ώρα του ύπνου (για Καληνύχτα) ή με χαιρετισμούς (Γεια σου, Αντίο, κ.ά.).
- Βιβλία με μόνο μερικές λέξεις σε κάθε σελίδα, με απλά στιχάκια ή με προβλέψιμο κείμενο (που μπορούν να μαντέψουν τη συνέχειά τους).