Μάθετε στο παιδί σας να μην απογοητεύεται εύκολα!

Δυστυχώς, πρέπει και τα παιδιά να συνηθίσουν στην έννοια της αναποδιάς. Όσο πιο μικρά μάθουν να τα βγάζουν πέρα με τις απρογραμμάτιστες αλλαγές και τις ατυχίες που τα αφορούν, τόσο πιο εύκολα θα επιβιώσουν αργότερα ως ενήλικοι.

Τι πρέπει να κάνετε

1. Aν το παιδί έχει ήδη κάποια απογοήτευση ή του έτυχε μια αναποδιά, το πρώτο βήμα είναι να δείτε το πρόβλημα του εφήβου με τα δικά του μάτια.
2. Ακούστε τον με μεγάλη προσοχή. Αφήστε τον να μιλήσει όσο θέλει, χωρίς διακοπές.
3. Μετά μπορείτε να αναφέρετε κάποιο δικό σας ανάλογο πρόβλημα που ξεπεράστηκε, λ.χ. πώς τα βγάλατε πέρα στο γυμνάσιο όταν τα άλλα παιδιά είχαν «συμμαχήσει εναντίον σας» κ.λ.π.
4. Τονίζετε γενικά στο παιδί ότι η αναποδιά είναι ένα απόλυτα φυσιολογικό κομμάτι της ζωής. Είναι κάτι που συμβαίνει. Η ζωή έχει συνήθως δύο όψεις. Άλλοτε τυχαίνει να είμαστε εμείς από τη μία πλευρά και να ευτυχούμε και άλλοτε από την άλλη και να δυστυχούμε.
5. Πολλοί άνθρωποι –ακόμα και μεγάλοι– τα χάνουν με τις αναποδιές. Πόσο μάλλον οι έφηβοι. Kατά συνέπεια, μην έχετε την απαίτηση από το παιδί σας να δείχνει υπερβολική ψυχραιμία στις αναποδιές κατά τη διάρκεια της εφηβείας.
6. Πολλοί έφηβοι τα βγάζουν πέρα με τις δυσκολίες τους, αλλά νιώθουν άσχημα μέχρι να ξανασταθούν στα πόδια τους. Επιτρέψτε στο παιδί να εκδηλώσει αυτό το συναίσθημα και μην το αποπαίρνετε με σχόλια του τύπου «Πάλι αυτό σκέφτεσαι; Αμάν πια!». Aν το παιδί αισθανθεί ότι η απογοήτευση είναι «απαγορευμένο αίσθημα», δε θα την εκφράζει, θα την καταπνίγει και θα πάψει να σας εμπιστεύεται.
7. Oι αναποδιές μερικές φορές ορθώνονται σαν τεράστιο βουνό μπροστά στο παιδί. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο έφηβος ή η έφηβη καλό είναι να έχει ήδη εκπαιδευτεί στον «τυφλοσούρτη» του «να πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά» ή «να πιάσουμε τα πράγματα ένα ένα».
8. Βοηθήστε το παιδί να μη διαταράξει απολύτως τη ρουτίνα του εξαιτίας της ψυχικής του αναστάτωσης. H ρουτίνα λειτουργεί πολλές φορές σαν φάρμακο, γιατί μας κάνει να αισθανόμαστε ασφαλείς, μας δίνει τη εντύπωση ότι εξακολουθούμε να ελέγχουμε την κατάσταση.
9. Aν το πρόβλημα που αντιμετωπίζει το παιδί φαίνεται δυσβάστακτο, πρέπει να ξέρει να το βάζει πότε πότε «στο συρτάρι».
10. O έφηβος μπορεί να εκτονώνεται με κάτι που δε σας αρέσει. Επιτρέψτε το σε στιγμές κρίσης. Aν του αρέσει να ακούει δυνατά μουσική, αφήστε τον να ακούσει τη μουσική του με την ησυχία του.
11. Εξηγήστε του ότι στη ζωή όλα είναι περαστικά. Σε αυτό μπορεί να σας βοηθήσει και το μάθημα της Ιστορίας. Λαοί ολόκληροι πέρασαν από καταστροφές και μετά ορθοπόδησαν. Πάντα υπάρχει μέλλον, όσο δύσκολο κι αν είναι τώρα για το παιδί σας να το πιστέψει.

Προληπτικά μέτρα

1. Για να γίνει το παιδί σας πιο «ανθεκτικό» στις δοκιμασίες της εφηβείας και αργότερα της ζωής, δίνετέ του τη δυνατότητα να παίρνει αποφάσεις.
2. Αναθέστε του όσο πιο συχνά μπορείτε προβλήματα που η λύση τους είναι στα μέτρα του. Αυτό ουσιαστικά είναι «εκπαίδευση στην επίλυση προβλημάτων». Από τα εύκολα θα βρει αύριο το κουράγιο και για τα δύσκολα.
3. Δείχνετε στους εφήβους με το παράδειγμά σας ότι βλέπετε τις ατυχίες μάλλον σαν «άθλημα» που σας κρατάει σε φόρμα παρά σαν μια σειρά από καταστροφές που μοιραία αντιμετωπίζετε στωικά κατεβάζοντας το κεφάλι. Για να διδάξετε αυτό στο παιδί, πρέπει να αντιδράτε με ευελιξία στις δικές σας δυσκολίες.
4. Στις δύσκολες στιγμές το παιδί πρέπει να μάθει να στρέφεται σε ανθρώπους που το αγαπούν και είναι σε θέση να βοηθήσουν. Αυτοί είναι οι συγγενείς και οι φίλοι του.
5. Μάθετε στο παιδί να έχει ρεαλιστικές προσδοκίες που να είναι στα μέτρα του. Βοηθήστε το να καταλάβει ότι όλα χτίζονται με πολλή προσπάθεια.
6. Συνηθίστε το παιδί σε έναν έστω στοιχειώδη προγραμματισμό στην καθημερινή του ζωή. H ρουτίνα κατά βάθος αρέσει πολύ στα περισσότερα παιδιά – την έχουν ανάγκη γιατί νιώθουν σιγουριά. Aν δηλαδή συναντήσει μια αναποδιά, η συνήθειά του να έχει μια ρουτίνα –όσο ασήμαντη κι αν είναι– θα το κάνει να νιώσει ότι η ζωή συνεχίζεται κανονικά.
7. Μάθετε στο παιδί να ξεφεύγει απ’ ό,τι το στρεσάρει, αναζητώντας καταφύγιο στις μικρές απολαύσεις του εαυτού του. Για να το κάνει όμως τότε, θα πρέπει να το έχει «μάθει» σε ψύχραιμες στιγμές.
8. Tο χιούμορ είναι εξαιρετικό «όπλο» για τις δύσκολες στιγμές.
9. Μην κακολογείτε όσους παίρνουν τη ζωή ανάλαφρα. Δεν είναι αναγκαστικά όλοι τους ελαφρόμυαλοι.

Αλεξάνδρα Καππάτου Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος - Συγγραφέας

www.akappatou.gr