Επιθετικότητα παιδιού: Πώς να την αντιμετωπίσετε

Οι λόγοι είναι πολλοί: Μπορεί να είναι κουρασμένα, να έχουν άγχος, να μην έχουν προσαρμοστεί στη νέα καθημερινότητα. Επίσης, ο χαρακτήρας του παιδιού παίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο διαχείρισης του θυμού αλλά και της επιθετικότητας. Σύμφωνα με τους ειδικούς η επιθετικότητα καθώς και τα συναισθήματα που συνδέονται με αυτήν, όπως θυμός, εκδικητικότατα, αντιζηλία είναι φυσιολογικές εκδηλώσεις του ανθρώπινου ψυχισμού.

Πού οφείλεται η επιθετικότητα;
Σύμφωνα με την εκπαιδευτική ψυχολόγο κυρία Δήμητρα Δάμτσα, υπάρχει η θεωρία ότι η επιθετικότητα είναι ένα πρωτογενές ένστικτο, το οποίο ενεργοποιείται σε περιπτώσεις «εχθρικής επίθεσης». Τέτοιες περιπτώσεις είναι η μη ικανοποίηση των αναγκών ή των επιθυμιών του ατόμου, η καταπάτηση των ορίων ή διεκδίκηση ενός αντικειμένου. Σ' αυτή την περίπτωση, το στενό και το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον, αλλά και το σχολικό περιβάλλον, οφείλουν να μετατρέψουν την επιθετικότητα και τους μη αποδεκτούς τρόπους συμπεριφοράς σε κοινωνικοποιημένες συμπεριφορές, μέσα από τον τρόπο αγωγής και αντιμετώπισης τέτοιων συμπεριφορών.

Άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι η επιθετικότητα, ως μορφή συμπεριφοράς, μαθαίνεται μέσα από συμπεριφορές που βλέπει το παιδί γύρω του. Δηλαδή, θεωρείται ότι η μίμηση, η αφομοίωση, η ταύτιση, η εσωτερίκευση και η αναπαραγωγή προτύπων συμπεριφοράς παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο αφενός στην ανάπτυξη της επιθετικότητας και των μη αποδεκτών τρόπων συμπεριφοράς, αλλά για τον ίδιο λόγο μπορεί να βοηθήσουν και στον έλεγχο και στην καταστολή τους.

Πώς όμως μπορούμε να διαχωρίσουμε την εναντιωτική συμπεριφορά από έναν απλό θυμό που μπορεί να οδηγήσει και σε επιθετικότητα;

-άσχημη ομιλία και συμπεριφορά
-έντονες και συχνές διαφωνίες
-ξεσπάσματα νεύρων με το παραμικρό
-εκρήξεις θυμού χωρίς αιτία
-εχθρότητα

Τρόποι για να αντιμετωπίσετε την επιθετικότητα

Οι μέθοδοι που καλούνται να ακολουθήσουν οι γονείς ποικίλουν ανάλογα με το χαρακτήρα του παιδιού. Άλλωστε μαγικές λύσεις ως γνωστόν δεν υπάρχουν. Ωστόσο, μπορούμε να έχουμε στο νου μας κάποιες βασικές αρχές:

-Προσπαθούμε να δούμε πότε το παιδί γίνεται επιθετικό.
-Όταν είναι ήρεμο συζητάμε μαζί του προκειμένου να εντοπίσουμε τι είναι εκείνο που το ενοχλεί ή το προβληματίζει. Κάτι τέτοιο βέβαια προϋποθέτει ότι έχουμε μία καλή επαφή με το παιδί μας και δεν είναι αποσπασματική.
-Ένα φιλικό άγγιγμα ή χτύπημα στην πλάτη μπορεί να ενισχύσει θετικά το παιδί και να του δώσει την προσοχή που χρειάζεται.
-Θέστε όρια και ποινές που μπορείτε να τηρήσετε και έχουν λογική. Επίσης πρέπει να εξηγήσετε την απόφασή σας αυτή, έτσι ώστε να μην εκληφθεί ως εκδικητική πράξη.
-Τονίζουμε τις συνέπειες ανάλογων συμπεριφορών,π.χ. αντί να πούμε: «δεν είναι σωστό αυτό που έκανες», μπορούμε να πούμε:«νομίζω πως αυτό που έκανες πλήγωσε το φίλο/η σου».
-Ενθαρρύνουμε το παιδί να ανακαλύπτει εναλλακτικούς τρόπους έκφρασης του θυμού ή άλλων αρνητικών συναισθημάτων.π.χ. να φωνάξει δυνατά, να εκτονωθεί χτυπώντας έναν ειδικό σάκο, να πει ότι θύμωσε.