Πώς θα διδάξουμε υγιή όρια στα παιδιά μας-Γιατί τα χρειαζόμαστε

Ειδικά οι νέοι έχει παρατηρηθεί ότι σχετίζονται με πολύ διαφορετικό τρόπο πλέον από ότι στο παρελθόν. Επειδή διανύουμε, λοιπόν, μια περίοδο «χαλαρών» δεσμών και αρκετά εφήμερων σχέσεων είναι πολύ σημαντικό και χρήσιμο να μάθουμε πώς να έχουμε υγιή όρια με τους γύρω μας και να το διδάξουμε στα παιδιά μας.

Γιατί χρειαζόμαστε όρια στις σχέσεις μας; Τα όρια στις σχέσεις μας είναι σημαντικό να υπάρχουν για να μας προστατεύουν από συμπεριφορές που δεν θέλουμε, αλλά να προστατεύουν και τους άλλους από δικές μας ανάρμοστες, ίσως συμπεριφορές. Μη υγιές όριο για παράδειγμα είναι να λέμε την κάθε μας σκέψη, να «δενόμαστε» από την πρώτη γνωριμία, να θυσιάζουμε τις αξίες και τα ιδανικά μας για να γίνουμε αρεστοί σε κάποιον. Επίσης, υπάρχουν άνθρωποι που μας μιλούν άσχημα, μας υποβιβάζουν και είναι αγενείς...πολλοί έχουμε συναντήσει τέτοιους ανθρώπους και θα ήταν ψέμα εάν έλεγα ότι ξέρουμε πώς να τους χειριστούμε. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν μη υγιή όρια και σήμερα θα δούμε 5 τρόπους για να διδάξουμε στους γύρω μας να μας συμπεριφέρονται πιο σωστά, πιο λειτουργικά για την μεταξύ μας επικοινωνία θα έλεγα εγώ.

Ειδικά, όταν βρισκόμαστε σε νεαρή ηλικία είναι εύκολο να επιτρέπουμε στους άλλους να μας συμπεριφέρονται με τρόπο ανάρμοστο επειδή δεν ξέρουμε πώς να αντιδράσουμε και δεν έχουμε τον έλεγχο της κατάστασης. Αλλά ακόμη και στην εφηβεία το παιδί είναι ικανότατο να διδάξει στους άλλους πως θέλει να του συμπεριφέρονται.

Κάτι που πολλές φορές δεν συνειδητοποιούμε είναι ότι πολλές φορές ενισχύουμε την ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Όπως λέμε πάντα, σε μια σχέση υπάρχουν δύο άνθρωποι και είναι πάντα υπεύθυνοι και οι δύο για την σχέση αυτή. Για παράδειγμα, ας πούμε ότι έχουμε κάποιον στη ζωή μας που είναι πολύ πιεστικός, πολύ φορτικός, συνεχώς θέλει να μας ελέγχει, να ζητάει πράγματα από εμάς και κάποια στιγμή κουραζόμαστε και υποχωρούμε οπότε το άλλο άτομο «νικάει» και γίνεται το δικό του. Αυτή μας η υποχώρηση επειδή δεν θέλουμε να τσακωθούμε, πραγματικά ενισχύει τη στάση τους γιατί τελικά παίρνουν αυτό που θέλουν.

#1. Το πρώτο βήμα λοιπόν για να μάθουμε στους γύρω μας πώς να μας φέρονται είναι να παρατηρούμε πότε ενισχύουμε εμείς αυτή την άσχημη συμπεριφορά, γιατί είναι αρκετές οι φορές που δεν το παρατηρούμε ούτε εμείς οι ίδιοι. Ξεκινήστε, λοιπόν, να παρατηρείτε πότε συμβαίνει αυτό γιατί από ‘κει μπορείτε να ξεκινήσετε.
#2. Να έχετε πάντα στο μυαλό σας ότι είναι ΔΙΚΑΙΩΜΑ σας να φεύγετε όταν κάποιος σας μιλάει άσχημα και σας υποβιβάζει. Πολλές φορές νιώθουμε ότι «πρέπει» να κάνουμε κάποιες συζητήσεις ή ότι είμαστε αναγκασμένοι να ακούσουμε το «κήρυγμα» κάποιου, ή να υπομείνουμε ένα τηλεφώνημα όπου ο άλλος μας κάνει να νιώθουμε άσχημα με τον εαυτό μας. Όχι! Είναι δικαίωμα όλων να φεύγουν από μια κατάσταση που τους κάνει να νιώθουν άσχημα και υποτιμητικά. Αυτή η δύναμη μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στον αυτοσεβασμό που είναι πραγματικά το κλειδί για μια καλύτερη ζωή...
#3. Το τρίτο βήμα είναι να ξέρουμε ότι έχουμε το δικαίωμα ΠΑΝΤΑ να λέμε ΟΧΙ εάν μια κατάσταση δεν μας ωφελεί. Βέβαια, δεν μιλάμε για συμφέρον, όταν λέμε ωφελεί απλά εννοούμε για την «ευζωία» μας, κατά κάποιο τρόπο. Δηλαδή είναι χρήσιμο να μάθουμε να λέμε ΟΧΙ εάν μας προσφέρουν φαγητό, ποτό, αγγίγματα ενώ εμείς δεν θέλουμε. Αυτό είναι βασικό να το διδάξουμε και στα παιδιά μας, ειδικά στην εφηβεία. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι είναι δικαίωμά μας και δεν μας κάνει εγωιστές, απαίσιους, κόπανους και ότι άλλο μπορεί να μας προσάψει ο άλλος για να μας πείσει...
#4. Το τέταρτο βήμα είναι να αναγνωρίσουμε τις δυσλειτουργικές σχέσεις στη ζωή μας και να απομακρυνθούμε από αυτές. Αναγνωρίζω ότι μια σχέση δεν μου προσφέρει κάτι πλέον, με φθείρει, με πονά και μαθαίνω να απομακρύνομαι από την τοξικότητα αυτή. Εάν δεν μπορούμε σωματικά να απομακρυνθούμε (στην περίπτωση που το άτομο είναι μέλος της οικογένειάς μας) μπορούμε να απομακρυνθούμε συναισθηματικά, να μην συμμετέχουμε σε συζητήσεις, να μην είμαστε πάντα διαθέσιμοι όταν το θέλει, να είμαστε μη διαθέσιμοι συναισθηματικά. Για παράδειγμα, εάν ο έφηβος μας ενοχλείται από έναν ξάδερφο που τον πειράζει και τον πληγώνει αλλά σε οικογενειακές συγκεντρώσεις δεν μπορεί να τον αποφύγει, αντί να τον συμβουλέψουμε να κάνει υπομονή και να του δίνει δεύτερες ευκαιρίες από ενοχές μήπως τον βλέπει εκείνος «στραβά», αντί, με λίγα λόγια να αμφισβητούμε και να υποτιμούμε το συναίσθημα του παιδιού μας, μπορούμε να τον διδάξουμε το βήμα αυτό.
#5. Το πέμπτο βήμα είναι να είμαστε σταθεροί στις αποφάσεις μας. Εάν κάποια στιγμή μας πιάσει πανικός ότι νιώθουμε πολύ άσχημα, θα με μισήσουν, φέρομαι σαν κακομαθημένος κτλ. Πρέπει να πούμε ένα μεγάλο ΣΤΑΜΑΤΑ στον εαυτό μας, να πάρουμε δύο ανάσες και να σκεφτούμε : «Είναι πιο σημαντικό να με συμπαθούν οι άλλοι άνθρωποι ή ΕΓΏ τον εαυτό μου;». Πολλές φορές είμαστε στραμμένοι προς τα «έξω» ψάχνοντας ασταμάτητα για επιβεβαίωση και αποδοχή και ξεχνάμε τον αυτοσεβασμό μας. Έχοντας αυτοσεβασμό μπορώ να αγαπηθώ αληθινά και να με αποδεχτούν οι άλλοι γι’ αυτό που πραγματικά είμαι...Μην το ξεχνάμε αυτό! Διδάξτε το στα παιδιά σας και εφαρμόστε το στη ζωή σας!

Παπακυργιάκη Χρύσα
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια Ενηλίκων & Εφήβων
Email: chrysapapkirgiaki@yahoo.gr
Blog: Psyxis-logos@blogspot.gr
Δήμητρος 6, Μαρούσι, Αθήνα