Τι είδους προβλήματα αντιμετωπίζουν τα πρόωρα μωρά;

Κάθε χρόνο γεννιούνται σε όλο τον κόσμο 15 εκατομμύρια μωρά που είναι πρόωρα.Η Κύπρος είναι η πρώτη χώρα της Ευρώπης με τα περισσότερα πρόωρα νεογνά, με ποσοστό 11,1%. Στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες, ο μέσος όρος προωρότητας είναι περίπου 8,7%.

Ως πρόωρα χαρακτηρίζονται τα νεογνά, τα οποία γεννήθηκαν πριν συμπληρωθούν οι 37 εβδομάδες κύησης.
Ανάλογα με τη διάρκεια της κύησης καθορίζεται και ο βαθμός προωρότητας. Σύμφωνα με τα κριτήρια, που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας η προωρότητα κατατάσσεται ως εξής:

• Μετρίου βαθμού ή οριακή προωρότητα: 32 εβδομάδες κύησης (ε.κ.) - <37 ε.κ.
• Υψηλού βαθμού προωρότητα: 28 ε.κ. - <32 ε.κ.
• Ακραία προωρότητα <28 ε.κ.

Η ακριβής αιτία του πρόωρου τοκετού παραμένει άγνωστη περίπου για το 50% των περιπτώσεων. Ωστόσο, έχουν ταυτοποιηθεί ένας αριθμός παραγόντων κινδύνου οι οποίοι είναι πιθανό να αυξήσουν τις πιθανότητες πρόωρου τοκετού. Ο τρόπος ζωής (κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ, χρήση ουσιών, υψηλό στρες και πολύωρη εργασία, κακή προγεννητική φροντίδα), η σωματική υγεία της μητέρας (λοιμώξεις ουροποιογεννητικού, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, διαταραχές πήξης του αίματος κάτω του φυσιολογικού σωματικό βάρος, παχυσαρκία, πολύδυμη κύηση), δημογραφικοί παράγοντες ( ηλικία κάτω των 17 ή άνω των 35, χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο), ευθύνονται για πρόωρους τοκετούς.

Ποιοι παράγοντες καθορίζουν τις πιθανότητες επιβίωσης ενός πρόωρου νεογνού;

Ο βασικός παράγων είναι ο χρόνος παραμονής του νεογνού μέσα στη μήτρα. Όσο μεγαλύτερο είναι το διάστημα αυτό, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα εμφάνισης προβλημάτων στην υγεία του, ενώ και τα όποια προβλήματα εμφανιστούν είναι συνήθως λιγότερο σοβαρά και πιο εύκολα διαχειρίσιμα.
Όπως αναφέρει ο γυναικολόγος Μενέλαος Λυγνός μέσα στη μήτρα τα συστήματα του μωρού αναπτύσσονται και η ευαίσθητες λειτουργίες τους προφυλάσσονται. Έτσι όσο περισσότερο το μωρό μείνει μέσα στη μήτρα, τόσο περισσότερος χρόνος δίνεται στα συστήματα αυτά να ωριμάσουν αρκετά, ώστε να ανταποκριθούν στις «απαιτήσεις» της ζωής εκτός μήτρας.
Αν το διάστημα αυτό δεν είναι αρκούντως μακρύ, τότε ενδέχεται ο οργανισμός του μωρού να μην είναι αρκετά ώριμος, ώστε να μπορέσει να προσαρμοστεί στην εκτός μήτρα ζωή.

Τι είδους προβλήματα αντιμετωπίζουν τα πρόωρα νεογνά;

Ο πιο άμεσος και δραματικός κίνδυνος, που αντιμετωπίζουν τα μωρά αυτά, είναι ο θάνατος. Γι’ αυτό τα πρόωρα νεογνά μεταφέρονται χωρίς καμία καθυστέρηση στη μονάδα νεογνών. Εκεί το εκπαιδευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό.

Στόχος είναι να εξασφαλιστεί για το μωρό ένα περιβάλλον προστατευμένο και στενά ελεγχόμενο, προκειμένου να του δοθεί ο απαραίτητος χρόνος για να ωριμάσει σε ικανό βαθμό, ώστε να μη χρειάζεται ιατρική υποστήριξη. Τα τελευταία 40 χρόνια έχει επιτελεσθεί σημαντική πρόοδος στον εξοπλισμό, ενώ έχει συσσωρευθεί και ευρεία κλινική εμπειρία. Έτσι σήμερα ακόμα και νεογνά 24 εβδομάδων έχουν πιθανότητες να επιβιώσουν. Σχηματικά τα προβλήματα, που ενδέχεται να αντιμετωπίσει ένα πρόωρο βρέφος χωρίζονται σε βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.

Στα βραχυπρόθεσμα προβλήματα περιλαμβάνονται:

• Αναπνευστικά
• Καρδιολογικά
• Δυσκολίες στη σίτιση (ανώριμο πεπτικό σύστημα)
• Ανώριμο μεταβολισμό (συχνές υπογλυκαιμίες)
• Βαριά αναιμία
• Ίκτερος (συχνότερα από τα τελειόμηνα νεογνά και βαρύτερο)
• Εγκεφαλικές αιμορραγίες
• Ευαισθησία στις λοιμώξεις (ανώριμο ανοσοποιητικό)
• Δυσκολίες στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματός του (λόγω μειωμένης ποσότητας λίπους)

Στα μακροπρόθεσμα προβλήματα περιλαμβάνονται:

• Προβλήματα όρασης
• Προβλήματα ακοής
• Μαθησιακές δυσκολίες
• Άσθμα
• Νευρολογικές παθήσεις (μέχρι και εγκεφαλική παράλυση)

Σύμβολα προωρότητας

Σύμβολα της Παγκόσμιας Ημέρας Προωρότητας είναι τα 10 ζευγάρια καλτσάκια, με το 1 από αυτά μικρότερο και μωβ, δηλώνοντας ότι σε ολόκληρο τον κόσμο 1 στα 10 μωρά γεννιέται πρόωρα. Την ίδια μέρα, πολλά μνημεία, κρατικά κτίρια και νοσοκομεία παγκόσμια, φωτίζονται στο μωβ χρώμα, που είναι σήμα κατατεθέν της προωρότητας.

Info

Η Παγκόσμια Ημέρα Προωρότητας ξεκίνησε το 2008 από EFCNI και τις συνεργαζόμενες με αυτό Ευρωπαϊκές οργανώσεις γονέων. Το 2010, για πρώτη φορά η οργάνωση των ΗΠΑ March of Dimes, η Αφρικανική οργάνωση Little Big Souls, το Ίδρυμα της Αυστραλίας Australian National Premmie Foundation και το EFCNI ένωσαν τις δυνάμεις τους σε όλες τις ηπείρους για να γιορτάσουν αυτή την ξεχωριστή ημέρα.