Παρωτίτιδα στα παιδιά: Αιτία, συμπτώματα, αντιμετώπιση

Τι είναι η παρωτίτιδα;

Η παρωτίτιδα είναι μια λοίμωξη που προκαλείται από ιό. Μπορεί να μολύνει πολλά μέρη του σώματος, αλλά είναι πιο γνωστό ότι προκαλεί διόγκωση των παρωτίδων αδένων. Αυτοί οι αδένες, που κάνουν το σάλιο (φτύσιμο), είναι μπροστά από το αυτί, γύρω από τη γνάθο.

Η παρωτίτιδα ήταν συνήθης μέχρι ο εμβολιασμός κατά της παρωτίτιδας να γίνει ρουτίνα. Από τότε, ο αριθμός των υποθέσεων μειώθηκε δραματικά.

Ωστόσο, επιδημίες παρωτίτιδας εξακολουθούν να συμβαίνουν και ο αριθμός των περιπτώσεων έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Αυτές οι εξάρσεις γενικά επηρεάζουν άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί και συμβαίνουν σε συνθήκες στενής επαφής, όπως σχολεία ή πανεπιστημιουπόλεις.

Οι επιπλοκές της παρωτίτιδας, όπως η απώλεια ακοής, είναι δυνητικά σοβαρές αλλά σπάνιες. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για την παρωτίτιδα.

Ποια είναι τα συμπτώματα της παρωτίτιδας;

Ορισμένα άτομα που έχουν μολυνθεί από τον ιό της παρωτίτιδας δεν έχουν σημεία ή συμπτώματα ή είναι πολύ ήπια. Τα συμπτώματα της παρωτίτιδας συνήθως εμφανίζονται 12 έως 25 ημέρες μετά τη μόλυνση με τον ιό της παρωτίτιδας (αυτή η καθυστέρηση είναι γνωστή ως περίοδος επώασης).

Η μέση περίοδος επώασης είναι περίπου 17 ημέρες. Αρχικά, θα εμφανιστούν συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της γρίπης, όπως:

• Σωματικές ενοχλήσεις
• Κεφαλαλγία
• Απώλεια όρεξης και/ή ναυτία
• Κόπωση
• Πυρετός αρχικά χαμηλός

Τις επόμενες ημέρες, θα εμφανιστούν τα κλασικά συμπτώματα της παρωτίτιδας. Το κύριο σύμπτωμα είναι επώδυνοι και πρησμένοι παρωτιδικοί αδένες, ένα από τα τρία είδη των σιελογόνων αδένων. αυτό που προκαλεί τα μάγουλα του ατόμου να φουσκώνουν.

Άλλα σχετικά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πόνο στις πλευρές του προσώπου όπου είναι πρησμένο.
• Πόνο κατά την κατάποση
• Πρόβλημα στην κατάποση
• Πυρετό
• Μια ξηροστομία
• Πόνο στις αρθρώσεις

Επιπλοκές

Οι επιπλοκές της παρωτίτιδας είναι σπάνιες, αλλά μερικές είναι δυνητικά σοβαρές. Οι περισσότερες επιπλοκές της παρωτίτιδας περιλαμβάνουν φλεγμονή και οίδημα σε κάποιο μέρος του σώματος, όπως:

• Όρχεις: Αυτή η κατάσταση, γνωστή ως ορχίτιδα, προκαλεί έναν ή και τους δύο όρχεις να διογκωθεί στα αρσενικά που έχουν φθάσει στην εφηβεία. Η ορχίτιδα είναι επώδυνη, αλλά σπάνια οδηγεί στην ανικανότητα τεκνοποίησης (στειρότητα).
• Εγκέφαλος: Οι ιογενείς λοιμώξεις όπως η παρωτίτιδα μπορεί να οδηγήσουν σε φλεγμονή του εγκεφάλου (εγκεφαλίτιδα). Η εγκεφαλίτιδα μπορεί να προκαλέσει νευρολογικά προβλήματα και να γίνει απειλητική για τη ζωή.
• Μεμβράνες και υγρό γύρω από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό: Αυτή η κατάσταση, γνωστή ως μηνιγγίτιδα, μπορεί να εμφανιστεί αν ο ιός της παρωτίτιδας εξαπλωθεί μέσω της κυκλοφορίας του αίματός σα για να μολύνει το κεντρικό νευρικό σύστημα.
• Πάγκρεας: Τα σημεία και τα συμπτώματα αυτής της κατάστασης, γνωστή ως παγκρεατίτιδα, περιλαμβάνουν πόνο στην άνω κοιλιακή χώρα, ναυτία και έμετο.

Άλλες επιπλοκές της παρωτίτιδας περιλαμβάνουν:

• Απώλεια ακοής: Η απώλεια ακοής μπορεί να εμφανιστεί σε ένα ή και στα δύο αυτιά. Αν και σπάνια, η απώλεια ακοής είναι μερικές φορές μόνιμη.
• Καρδιακά προβλήματα: Σπανίως, η παρωτίτιδα έχει συσχετιστεί με μη φυσιολογικό καρδιακό παλμό και παθήσεις του καρδιακού μυός.
• Αποβολή: Η εμφάνιση παρωτίτιδας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ιδιαίτερα νωρίς στην εγκυμοσύνη, μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή.

Πώς εξαπλώνεται η παρωτίτιδα

Η παρωτίτιδα είναι ένας αερομεταφερόμενος ιός και μπορεί να μεταδοθεί από:

• ένα μολυσμένο άτομο που βήχει ή φτερνίζεται και απελευθερώνει μικροσκοπικά σταγονίδια μολυσμένου σάλιου, το οποίο μπορεί στη συνέχεια να αναπνεύσει από ένα άλλο άτομο
• ένα μολυσμένο άτομο που αγγίζει τη μύτη ή το στόμα του, και στη συνέχεια μεταφέρει τον ιό σε ένα αντικείμενο, όπως μια λαβή πόρτας, ή επιφάνεια εργασίας- αν κάποιος άλλος αγγίξει το αντικείμενο λίγο αργότερα, μπορούν να μεταφέρουν τον ιό στην αναπνευστική τους οδό
  κοινή χρήση σκευών, όπως φλιτζάνια, μαχαιροπήρουνα ή πιάτα με μολυσμένο άτομο
• Η παρωτίτιδα μπορεί επίσης να μεταδοθεί από άτομα που έχουν μολυνθεί από τον ιό αλλά δεν έχουν εμφανή συμπτώματα.

Τα άτομα με παρωτίτιδα είναι συνήθως πιο μολυσματικά από λίγες ημέρες πριν το πρήξιμο των αδένων τους μέχρι λίγες ημέρες αργότερα. Για το λόγο αυτό, συνιστάται να αποφύγετε την εργασία ή το σχολείο για 5 ημέρες μετά την πρώτη εμφάνιση των συμπτωμάτων σας αν έχετε διαγνωστεί με παρωτίτιδα.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, είναι σημαντικό να αποτρέψετε την εξάπλωση της λοίμωξης σε άλλους, ειδικά σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες που δεν έχουν εμβολιαστεί.

Πρόληψη της εξάπλωσης της μόλυνσης

Αν εσείς ή το παιδί σας έχετε παρωτίτιδα, είναι σημαντικό να αποτρέψετε την εξάπλωση της λοίμωξης, ειδικά σε άτομα που δεν έχουν ανοσία από προηγούμενη λοίμωξη και δεν έχουν εμβολιαστεί.

Ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό είναι:

• μείνετε μακριά από το σχολείο, το κολέγιο ή την εργασία μέχρι 5 ημέρες μετά από την εμφάνιση για πρώτη φορά τα συμπτωμάτων
• πλύνετε τα χέρια σας τακτικά, χρησιμοποιώντας σαπούνι και νερό
• χρησιμοποιήστε πάντα ένα μαντήλι για να καλύψετε το στόμα και τη μύτη σας όταν βήχετε και φτερνίζεστε και πετάξτε το αμέσως μετά

Μπορεί να προληφθεί η παρωτίτιδα;

Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της παρωτίτιδας είναι ο εμβολιασμός κατά της νόσου. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ανοσία στην παρωτίτιδα μόλις εμβολιαστούν πλήρως. Το εμβόλιο παρωτίτιδας χορηγείται συνήθως σε συνδυασμό με εμβολιασμό κατά της ιλαράς - παρωτίτιδας-ερυθράς (MMR), ο οποίος περιέχει την ασφαλέστερη και αποτελεσματικότερη μορφή κάθε εμβολίου. Δύο δόσεις του εμβολίου MMR συνιστώνται πριν το παιδί μπει στο σχολείο.

Στο παιδί σας πρέπει να χορηγηθεί 1 δόση όταν είναι περίπου 12 έως 13 μηνών και μια δεύτερη αναμνηστική δόση στα 3 χρόνια και 4 μήνες.

Από τη στιγμή που χορηγούνται και οι δύο δόσεις, το εμβόλιο παρέχει περίπου 88% προστασία κατά της παρωτίτιδας.

Θεραπεία παρωτίτιδας

Η παρωτίτιδα προκαλείται από έναν ιό, οπότε δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά δρουν μόνο ενάντια στα βακτήρια.

Η θεραπεία χρησιμοποιείται για την ανακούφιση των συμπτωμάτων και περιλαμβάνει:

• Δώστε στο παιδί σας άφθονα υγρά και μαλακά τρόφιμα που είναι εύκολο να μασήσει. Μην του δίνετε όξινους χυμούς φρούτων (όπως χυμό πορτοκαλιού, χυμό γκρέιπφρουτ ή λεμονάδα) που μπορούν να κάνουν τον πόνο του αδένα χειρότερα.
• Δώστε φάρμακο για να μειωθεί ο πυρετός ή να απαλύνετε τον πόνο, όπως η ακεταμινοφαίνη ή η ιβουπροφαίνη, αν το παιδί σας νιώθει άβολα. Ποτέ μην δίνετε ασπιρίνη σε ένα παιδί που έχει μια ιογενή ασθένεια, καθώς η χρήση αυτή συνδέεται με το σύνδρομο Reye.
• Καταπραΰνετε τους πρησμένους αδένες είτε με ζεστά είτε με δροσερά συμπιέσιμα (όποιο αισθάνεται καλύτερα).
• Βοηθήστε το παιδί σας να ξεκουραστεί.

Τα παιδιά με παρωτίτιδα πρέπει να μείνουν στο σπίτι για 5 ημέρες από την έναρξη της διόγκωσης του παρωτιδικού αδένα. Ρωτήστε το γιατρό σας για το πότε το παιδί σας μπορεί να επιστρέψει στο σχολείο.

Πόσο διαρκεί η παρωτίτιδα;

Τα περισσότερα παιδιά με παρωτίτιδα αναρρώνουν πλήρως σε περίπου 2 εβδομάδες.

Πότε να αναζητήσετε ιατρική συμβουλή;

Επισκεφτείτε το γιατρό σας αν εσείς ή το παιδί σας έχετε σημεία και συμπτώματα παρωτίτιδας. Η παρωτίτιδα είναι εξαιρετικά μεταδοτική για περίπου εννέα ημέρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Ενημερώστε το γιατρό σας πριν μπείτε στο ιατρείο ότι υποψιάζεστε παρωτίτιδα, έτσι ώστε να μπορούν να γίνουν ρυθμίσεις για να αποφευχθεί η εξάπλωση του ιού σε άλλους στο δωμάτιο αναμονής.

Ενώ η λοίμωξη δεν είναι συνήθως σοβαρή, η παρωτίτιδα έχει παρόμοια συμπτώματα με άλλες, πιο σοβαρές λοιμώξεις, όπως αδενικό πυρετό και αμυγδαλίτιδα. Είναι πάντα καλύτερο να επισκέπτεστε το γιατρό σας, ώστε να μπορούν να επιβεβαιώσουν (ή να αποκλείσουν) μια διάγνωση παρωτίτιδας.

Η παρωτίτιδα μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει σπάνια αλλά σοβαρά προβλήματα.

Επικοινωνήστε αμέσως με το γιατρό σας αν το παιδί σας έχει παρωτίτιδα και

• σοβαρή κεφαλαλγία
• δύσκαμπτο λαιμό
• σπασμούς
• πολύ υπνηλία
• αλλαγές στη συνείδηση (λιποθυμά)

Προσέξτε για τον πόνο στην κοιλιά. Μπορεί να είναι ένα σημάδι των προβλημάτων με το πάγκρεας είτε σε αγόρια ή κορίτσια, ή οι ωοθήκες στα κορίτσια. Στα αγόρια, προσέξτε για υψηλό πυρετό με πόνο και πρήξιμο των όρχεων.

Πώς διαγιγνώσκεται η παρωτίτιδα;

Ο γιατρός μπορεί συνήθως να διαγνώσει την παρωτίτιδα από τους πρησμένους σιελογόνους αδένες. Αν οι αδένες δεν διογκωθούν και ο γιατρός υποπτευθεί παρωτίτιδα με βάση άλλα συμπτώματα, αυτός ή αυτή θα εκτελέσει καλλιέργεια ιού. Μια καλλιέργεια γίνεται από το εσωτερικού του μάγουλου ή του λαιμού. Το μάκτρο συλλέγει βλέννα και κύτταρα και στέλνεται σε ένα εργαστήριο για να δοκιμαστεί για τον ιό παρωτίτιδας. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι πολλοί ιοί, εκτός από την παρωτίτιδα, μπορεί να προκαλέσουν διόγκωση των σιελογόνων αδένων.

Τι άλλο να ξέρω;

Άλλες ιογενείς λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονώδεις παρωτιδικούς αδένες, όπως η γρίπη ή ο ιός coxsackivirus, τα οποία είναι πολύ πιο κοινά από την παρωτίτιδα. Μερικές βακτηριακές λοιμώξεις μπορούν επίσης να το προκαλέσουν. Σπάνια, μια απόφραξη στον παρωτιδικό αδένα (από μια πέτρα σιελογόνων, η οποία είναι σαν μια πέτρα νεφρών) μπορεί να προκαλέσει επώδυνη διόγκωση.

Πόσο ασφαλές είναι το εμβόλιο MMR;

Το εμβόλιο MMR είναι πολύ ασφαλές και αποτελεσματικό. Μία δόση του εμβολίου παρέχει ανοσία μακράς διάρκειας. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες μετά το εμβόλιο MMR είναι πόνος όπου χορηγείται το εμβόλιο, πυρετός, ήπιο εξάνθημα και πρησμένοι αδένες στα μάγουλα ή στον τράχηλο.

Αγγελική Ρέβελα
Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός ΜD,MSc,PhD
Email:drrevela@gmail.com

Διαβάστε περισσότερα άρθρα για την εγκυμοσύνη και τη μητρότητα στο αφιέρωμα που ετοιμάσαμε με αφορμή τα 10 χρόνια Mothersblog.gr