Αυξημένο σάκχαρο στα ούρα των παιδιών: Τι σημαίνει και τι πρέπει να κάνετε

Τι είναι η γλυκοζουρία;

Η γλυκοζουρία εμφανίζεται όταν έχετε γλυκόζη ή άλλα σάκχαρα, όπως λακτόζη, φρουκτόζη ή γαλακτόζη, στα ούρα σας. Αυτό μερικές φορές ονομάζεται και γλυκοζουρία.
Κανονικά, το σώμα αποβάλλει τη γλυκόζη στα ούρα όταν τα επίπεδα του σακχάρου είναι πολύ υψηλά. Σε υγιείς ανθρώπους, τα νεφρά διηθούν τη γλυκόζη και απορροφούν ξανά το μεγαλύτερο μέρος της στο αίμα.

Ο οργανισμός ελέγχει προσεκτικά τα επίπεδα της γλυκόζης για να διατηρήσει μια σταθερή ισορροπία. Η υπερβολική γλυκόζη μπορεί να βλάψει τα όργανα και τα νεύρα αλλά το σώμα χρειάζεται αρκετή ζάχαρη για ενέργεια.

Μια μικρή ποσότητα γλυκόζης στα ούρα είναι φυσιολογική. Αν ένα τυχαίο δείγμα ούρων δείχνει περισσότερο από 0,25mg/ml, αυτό θεωρείται γλυκοζουρία και μπορεί να προκληθεί από πολύ υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, ένα πρόβλημα με τα φίλτρα των νεφρών ή και τα δύο.

Αιτίες της γλυκοζουρίας

Υπάρχουν τρεις κύριες αιτίες της γλυκοζουρίας:

• Καταστάσεις που έχουν προβλήματα με τη χρήση ή την παραγωγή της ορμόνης ινσουλίνης
• Συνθήκες με το νεφρό όπου τα σωληνάρια είναι κατεστραμμένα, ή άλλες νεφρικές βλάβες
• Τρώγοντας περισσότερα σάκχαρα από ό, τι το σώμα μπορεί να επεξεργαστεί αμέσως

Γλυκοζουρία στο διαβήτη

Ο διαβήτης, που ονομάζεται σακχαρώδης διαβήτης, είναι μια κατάσταση κατά την οποία ο οργανισμός δεν μπορεί να παράγει αρκετή ινσουλίνη ή να χρησιμοποιήσει σωστά την ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που ρυθμίζει την ποσότητα της γλυκόζης στο αίμα.

Υπάρχουν δύο τύποι διαβήτη:

• Διαβήτης τύπου 1: Αυτός ο τύπος είναι μία αυτοάνοση νόσος όπου το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει τα β-κύτταρα στο πάγκρεάς που παράγουν ινσουλίνη. Ο διαβήτης τύπου 1 εκδηλώνεται συνήθως κατά την παιδική ηλικία ή την εφηβεία.
• Διαβήτης τύπου 2: Σε αυτόν τον τύπο, το σώμα γίνεται ανθεκτικό στην ινσουλίνη και δεν ανταποκρίνεται στην ορμόνη, η οποία προκαλεί προβλήματα χρησιμοποιώντας γλυκόζη. Η παχυσαρκία και η αύξηση του βάρους είναι σημαντικοί παράγοντες για την απόκτηση διαβήτη τύπου 2. Συχνά αναπτύσσεται αργότερα στη ζωή, αλλά τα παιδιά που έχουν παχυσαρκία μπορούν επίσης να πάρουν διαβήτη τύπου 2.

Ο διαβήτης προκαλεί γλυκοζουρία επειδή είτε δεν υπάρχει αρκετή ινσουλίνη, είτε το σώμα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτό που είναι διαθέσιμο. Χωρίς ινσουλίνη, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα γίνονται πολύ υψηλά, και οι νεφροί δεν μπορούν να τα φιλτράρουν και να τα απορροφήσουν ξανά. Το σώμα απαλλάσσεται από την περίσσεια μέσω των ούρων.

Νεφρική γλυκοζουρία

Η νεφρική γλυκοζουρία είναι μία σπάνια κληρονομική κατάσταση κατά την οποία ο οργανισμός αποβάλλει το σάκχαρο στα ούρα , παρόλο που τα επίπεδα στο αίμα είναι φυσιολογικά. Σε αυτήν την κατάσταση, δεν υπάρχει υπερβολική γλυκόζη αλλά το σώμα την ξεφορτώνεται έτσι κι αλλιώς.

Προκαλείται από αλλαγές στα γονίδια που οδηγούν σε ανωμαλίες στα νεφρικά σωληνάρια όπου απορροφάται η γλυκόζη. Η νεφρική γλυκοζουρία συνήθως δεν έχει συμπτώματα και δεν χρειάζεται θεραπεία.

Σύνδρομο fanconi και γλυκοζουρία

Το σύνδρομο Fanconi είναι ένας γενικός όρος για μια ατέλεια στα νεφρά που προκαλεί προβλήματα στην απορρόφηση γλυκόζης. Αυτό μπορεί να προκληθεί από:

• Φάρμακα
• Έκθεση σε βαρέα μέταλλα
• Έλλειψη σε βιταμίνη D
• Μεταμόσχευση νεφρού

Μπορεί επίσης να προκληθεί από ορισμένες γενετικές παθήσεις, όπως:

• Νόσος Γουίλσον
• Νόσος Ντεντ
• Σύνδρομο Λόου
• Κυστίνωση

Διατροφική γλυκοζουρία μπορεί να συμβεί όταν τρώγονται πολλοί υδατάνθρακες σε ένα γεύμα. Τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα γίνονται μη φυσιολογικά υψηλά μετά το φαγητό, η γλυκόζη περνά στα ούρα και τα επίπεδα χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ομαλοποιηθούν.

Αυτή είναι μια προσωρινή κατάσταση σε υγιείς ανθρώπους, αλλά μπορεί να είναι ένα σημάδι νεφρικής γλυκοζουρίας. Συμβαίνει επίσης σε άτομα με διαβήτη.

Συμπτώματα

Μπορεί να μην γνωρίζετε ότι το παιδί σας έχει γλυκοζουρία μέχρι να γίνει ο έλεγχος των ούρων. Με την πάροδο του χρόνου, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να προκαλέσει ορισμένα συμπτώματα, όπως:

• Κόπωση
• Να ουρεί πολύ
• Πολύ διψασμένο
• Απώλεια βάρους
• Ναυτία

Αλλά αν μείνει χωρίς θεραπεία, η γλυκοζουρία μπορεί να σας προκαλέσει τα εξής συμπτώματα:

• να αισθάνεται εξαιρετικά διψασμένο ή αφυδατωμένο
• να νιώθει πολύ πεινασμένο
• να ουρεί περισσότερο από το συνηθισμένο

Αν η γλυκοζουρία είναι σημείο διαβήτη τύπου 2, μπορεί επίσης να εμφανίσει:

• ανεξήγητη απώλεια βάρους
• κόπωση
• αργή επούλωση πληγών ή άλλοι τραυματισμών
• να σκουραίνει το δέρμα στις πτυχές του λαιμού ,στις μασχάλες, ή άλλες περιοχές

Πώς γίνεται διάγνωση αυτής της κατάστασης;

Γλυκοζουρία μπορεί να διαγνωστεί με διάφορους τρόπους, αλλά η ανάλυση ούρων είναι η πιο κοινή προσέγγιση. Για αυτήν την εξέταση, ο γιατρός θα ζητήσει από το παιδί σας να ουρήσει σε ένα κύπελλο. Σε ένα εργαστήριο μια λωρίδα δοκιμής θα βυθιστεί στα ούρα. Ο τεχνικός εργαστηρίου θα είναι σε θέση να καθορίσει αν τα επίπεδα γλυκόζης στα ούρα σας δείχνουν γλυκοζουρία.

Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να ζητήσει αιματολογικές εξετάσεις για να ελέγξει το σάκχαρό του παιδιού σας. Τα φυσιολογικά επίπεδα του σακχάρου στο αίμα μετά από νηστεία είναι < 100 χιλιοστόγραμμα ανά δεκατόλιτρο (mg/dL). Τα προ-διαβητικά επίπεδα νηστείας είναι τυπικά μεταξύ 100-125 mg/dL. Η νηστεία με επίπεδα διαβήτη είναι συνήθως > 126 mg/dL. Μέσα σε 2 ώρες μετά το φαγητό, το σάκχαρο του αίματος μπορεί να είναι οποιοδήποτε επίπεδο.

Πώς αντιμετωπίζεται αυτή η κατάσταση;

Η γλυκοζουρία δεν είναι λόγος ανησυχίας από μόνη της. Δεν απαιτείται θεραπεία αν δεν υπάρχει υποκείμενη κατάσταση που να προκαλεί να περνάνε υψηλές ποσότητες γλυκόζης στα ούρα.

Αν μία κατάσταση όπως ο διαβήτης προκαλεί γλυκοζουρία, ο γιατρός σας θα συνεργαστεί μαζί σας για να αναπτύξει ένα σχέδιο θεραπείας.

Οι πιθανές επιλογές θεραπείας και διαχείρισης περιλαμβάνουν:

• Λαμβάνοντας τουλάχιστον 30 λεπτά σωματικής δραστηριότητας κάθε μέρα.
• Ανάπτυξη ενός σχεδίου διατροφής που να παρέχει αρκετά θρεπτικά συστατικά, ενώ παράλληλα να μειώνει την πρόσληψη ζάχαρης ή λίπους. Αυτό μπορεί να σημαίνει την κατανάλωση περισσότερων δημητριακών, λαχανικών και φρούτων.
• Λήψη φαρμάκων που βοηθούν το σώμα να χρησιμοποιεί την ινσουλίνη πιο αποτελεσματικά.
• Παρακολουθώντας τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα έτσι ώστε να μπορείτε να καταλάβετε καλύτερα πώς το σώμα αντιδρά σε ορισμένες τροφές, δραστηριότητες, ή θεραπείες.

Ποια είναι η προοπτική;

Η προοπτική για γλυκοζουρία χωρίς μια σχετική υποκείμενη νόσο είναι καλή. Αν υπάρχει νεφρική γλυκοζουρία, μπορεί να αναπτυχθεί διαβήτης αν δεν ακολουθηθεί ένα πρόγραμμα θεραπείας για να βοηθηθεί ο έλεγχος της αδυναμίας των νεφρών να φιλτράρουν σωστά τη γλυκόζη.

Αν η γλυκοζουρία προκαλείται από διαβήτη, η προοπτική βελτιώνεται αν διατηρηθεί ένα σταθερό σχέδιο θεραπείας ή διαχείρισης. Φροντίστε το παιδί σας να τρώει καλά, να ασκείται κάθε μέρα, και λαμβάνοντας οποιαδήποτε φάρμακα που συνταγογραφήσει ο γιατρός σας μπορεί να σας κρατήσει από το να αντιμετωπίσετε πρόσθετες επιπλοκές.

Μπορεί αυτό να αποφευχθεί;

Δεν μπορείτε να εμποδίσετε γενετικές ασθένειες όπως η νεφρική γλυκοζουρία. Αλλά η γλυκοζουρία — και καταστάσεις όπως ο διαβήτης — μπορούν να προληφθούν μέσα από συγκεκριμένες επιλογές τρόπου ζωής.

Αγγελική Ρέβελα
Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός ΜD,MSc,PhD
Email:drrevela@gmail.com