Πώς επηρεάζει ο θυρεοειδής τις σχολικές επιδόσεις των παιδιών;
Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον θυρεοειδή στα παιδιά και τον τρόπο που επηρεάζει τις σχολικές τους επιδόσεις.
Όταν ο θυρεοειδής δεν λειτουργεί σωστά στα παιδιά, μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του εγκεφάλου, τις σχολικές επιδόσεις, το ύψος και το συνολικό μεταβολισμό.
Υποθυρεοειδισμός στα παιδιά
Ο υποθυρεοειδισμός ή ο υπολειτουργικός θυρεοειδής είναι όταν ο θυρεοειδής δεν παράγει αρκετή θυρεοειδική ορμόνη.
Μερικά παιδιά γεννιούνται με υπολειτουργικό θυρεοειδή, που σημαίνει ότι έχουν συγγενή υποθυρεοειδισμό. Γνωρίζουμε ότι τα χαμηλά επίπεδα θυρεοειδούς μπορεί να οδηγήσουν σε κακή ανάπτυξη του εγκεφάλου στα πρώτα τρία χρόνια της ζωής, οδηγώντας σε γνωστικές αναπηρίες όπως προβλήματα σκέψης και μάθησης. Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αναιμία ή καρδιακή ανεπάρκεια.
Η θεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση φαρμάκου θυρεοειδικής ορμόνης (λεβοθυροξίνη) στο μωρό. Ευτυχώς, με την έγκαιρη θεραπεία, ο συγγενής υποθυρεοειδισμός συνήθως δεν οδηγεί σε μακροπρόθεσμα προβλήματα – αν και οι ασθενείς συνήθως χρειάζονται δια βίου αντικατάσταση θυρεοειδικών ορμονών και παρακολούθηση του θυρεοειδούς. Τα παιδιά έχουν γενικά φυσιολογική νοημοσύνη και ανάπτυξη εγκεφάλου.
Περίπου 1 στα 500 μεγαλύτερα παιδιά διαγιγνώσκεται με επίκτητο υποθυρεοειδισμό, η πιο κοινή αιτία του οποίου είναι η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, γνωστή και ως νόσος του Hashimoto. Σε αυτή την κατάσταση, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον θυρεοειδή, οδηγώντας σε φλεγμονή του θυρεοειδούς και χαμηλά επίπεδα θυρεοειδούς. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Χαμηλή ενέργεια
- Κούραση
- Κρυώνω
- Δυσκοιλιότητα
- Ξηρό δέρμα
Αύξηση του δείκτη μάζας σώματος ή ΔΜΣ. Η αύξηση βάρους από μόνη της συνήθως δεν είναι σύμπτωμα υποθυρεοειδισμού. Τα παιδιά με υποθυρεοειδισμό τείνουν να παίρνουν βάρος αλλά χωρίς να ψηλώνουν. Η επιβράδυνση του ύψους είναι ένα βασικό σύμπτωμα του υποθυρεοειδισμού. Γι' αυτό ο ΔΜΣ είναι πιο ακριβές σύμπτωμα του υποθυρεοειδισμού.
Παρενέργειες θεραπείας
Για τα παιδιά και τους εφήβους που υποβάλλονται σε θεραπεία για υποθυρεοειδισμό, τα αποτελέσματα είναι κυρίως θετικά. Η πλειονότητα των συμπτωμάτων τους θα εξαφανιστεί και θα αρχίσει ο χρόνος του σώματος για «αναπλήρωση» ανάπτυξης. Θα εμφανιστεί επίσης αύξηση στην ανάπτυξη των οστών. Ωστόσο, σε παιδιά που είχαν μακροχρόνιο υποθυρεοειδισμό, το τελικό δυναμικό ύψους μπορεί να χαθεί εν μέρει. Καθώς το παιδί ανακτά τη φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς, μπορεί να προκύψουν προβλήματα συμπεριφοράς καθώς επιταχύνονται οι σωματικές και πνευματικές του διαδικασίες.
Η αύξηση της ενέργειας και της εγρήγορσης μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένο εύρος προσοχής και απώλεια συγκέντρωσης, ειδικά στο σχολείο. Οι δάσκαλοι πρέπει να ενημερώνονται για την κατάσταση του παιδιού, καθώς και για τη θεραπεία και πιθανές αλλαγές στη συμπεριφορά. Με την πάροδο του χρόνου, τυχόν προβλήματα με τη συμπεριφορά ή στο σχολείο θα επιλυθούν.
Υπερθυρεοειδισμός στα παιδιά
Αν και λιγότερο συχνό στα παιδιά, ορισμένα παιδιά έχουν θυρεοειδή που παράγει υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών. Αυτό είναι υπερθυρεοειδισμός, ή υπερδραστήριος θυρεοειδής.
Η νόσος του Graves είναι μια αυτοάνοση κατάσταση που προκαλεί τις περισσότερες περιπτώσεις υπερθυρεοειδισμού στα παιδιά. Συνήθως αντιμετωπίζεται με αντιθυρεοειδικά φάρμακα, αλλά εάν τα φάρμακα δεν έχουν αποτέλεσμα, άλλες επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν ραδιενεργό ιώδιο για την καταστροφή του θυρεοειδούς ή χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης θυρεοειδούς αδένα. Η νόσος του Graves μπορεί να εμφανίζεται σε οικογένειες και τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν νόσο του Graves.
Τα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού περιλαμβάνουν:
- Απώλεια βάρους
- Πόνος στο στομάχι
- Αυξημένη συχνότητα κενώσεων
- Τρόμος χεριών
- Αίσθημα ιδρώτα
- Διογκωμένα μάτια
- Δυσκολία συγκέντρωσης
Μερικές φορές τα παιδιά με υπερθυρεοειδισμό διαγιγνώσκονται λανθασμένα με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ). Οι γονείς που υποπτεύονται ότι τα παιδιά τους μπορεί να έχουν ΔΕΠΥ αλλά έχουν μερικά από τα άλλα συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού που αναφέρονται, ενθαρρύνονται να μιλήσουν με τον παιδίατρο, ο οποίος μπορεί να εξετάσει για συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού και να ζητήσει εξετάσεις αίματος για να αποκλείσει μια πάθηση του θυρεοειδούς, εάν είναι ιατρικά απαραίτητο. Εάν δεν υπάρχουν άλλα συμπτώματα ανησυχίας κατά την αξιολόγηση για ΔΕΠΥ σε ένα παιδί, να γνωρίζετε ότι οι εξετάσεις θυρεοειδούς δεν αποτελούν υποχρεωτικό μέρος της αξιολόγησης.
Αρχικά το πιο εμφανές σημάδι αυτής της κατάστασης μπορεί να είναι ότι το παιδί εμφανίζει αυξημένη ενέργεια. Μπορεί να φαίνονται υπερκινητικά και ανήσυχα, να είναι πιο θορυβώδη στην τάξη και να αποσπώνται εύκολα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κακές ακαδημαϊκές επιδόσεις και απογοήτευση των γονέων. Ο υπερθυρεοειδισμός ενός παιδιού μπορεί να μην διαγνωστεί μέχρι να εμφανιστούν πιο έντονα σημεία και συμπτώματα. Αυτά περιλαμβάνουν έναν διογκωμένο
θυρεοειδή αδένα. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν γρήγορους παλμούς, νευρικότητα, δυσανεξία στη θερμότητα, απώλεια βάρους, επιταχυνόμενο ρυθμό ανάπτυξης, τρεμάμενα χέρια, μυϊκή αδυναμία, διάρροια και διαταραχές ύπνου και συμπεριφοράς. Η οφθαλμική νόσος του θυρεοειδούς είναι πολύ σπάνια σε μικρά παιδιά.
Συμμετοχή γονέων στη θεραπεία
Η συμμετοχή των γονέων είναι ζωτικής σημασίας για τα παιδιά και τους εφήβους που λαμβάνουν θεραπεία για τη διαταραχή του θυρεοειδούς τους. Θα πρέπει να επιβλέπουν τη λήψη φαρμάκων σε καθημερινή βάση και να παρακολουθούν προσεκτικά την πρόοδο του παιδιού τους. Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν τα σημεία και τα συμπτώματα της υπο- ή υπερβολικής φαρμακευτικής αγωγής, ώστε να μπορούν να συνεργαστούν με το γιατρό τους για να αποκτήσουν το σωστό επίπεδο φαρμακευτικής αγωγής.
Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, είναι σημαντικό για τους γονείς να παρακολουθούν στενά τα επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών του παιδιού τους, καθώς περιοδικές αλλαγές στη δοσολογία θα συμβαίνουν με τις αλλαγές στην ηλικία. Οι γιατροί συχνά συνιστούν να κάνει ένα παιδί εξετάσεις αίματος τουλάχιστον κάθε 3 έως 6 μήνες. Μερικά παιδιά μπορεί να έχουν την τάση να παραμελούν τη φαρμακευτική τους αγωγή και αυτό μπορεί να οδηγήσει στην επανεμφάνιση των συμπτωμάτων.
Οι διαταραχές του θυρεοειδούς μπορεί να εμφανιστούν σε οικογένειες, επομένως είναι σημαντικό να ενημερώσετε το γιατρό σας για το οικογενειακό σας υπόβαθρο. Εάν τα στενά μέλη της οικογένειας έχουν είτε υποθυρεοειδισμό είτε υπερθυρεοειδισμό, τότε θα ήταν συνετό να παρακολουθείτε στενά τα παιδιά της οικογένειας. Τα κορίτσια τείνουν να είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στην ανάπτυξη προβλημάτων θυρεοειδούς, λόγω ορμονικών αλλαγών σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
Συνοπτικά, τα σημεία και τα συμπτώματα της νόσου του θυρεοειδούς είναι παρόμοια σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες. Ωστόσο, υπάρχουν μερικές βασικές διαφορές που σχετίζονται με την ανάπτυξη και τη συμπεριφορά. Εάν τα παιδιά αντιμετωπιστούν έγκαιρα και κατάλληλα, με τακτική παρακολούθηση, θα μεγαλώσουν και θα αναπτυχθούν φυσιολογικά και θα απολαύσουν τη ζωή τους ως παιδιά.
Αγγελική Ρέβελα
Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός ΜD,MSc,PhD
email: drrevela@gmail.com
