Πρωτεϊνουρία στα παιδιά: Αίτια, συμπτώματα και τρόποι αντιμετώπισης

Η πρωτεϊνουρία είναι μια κατάσταση κατά την οποία τα ούρα περιέχουν μια ασυνήθιστα υψηλή ποσότητα πρωτεΐνης. Λάβετε υπόψη ότι είναι φυσιολογικό να υπάρχει κάποια ποσότητα πρωτεΐνης στα ούρα. Υπό κανονικές συνθήκες, οι μονάδες φιλτραρίσματος στο νεφρό καθαρίζουν το αίμα και κρατούν την πρωτεΐνη στο αίμα, έτσι ώστε να μην χυθεί στα ούρα. Η πρωτεϊνουρία συμβαίνει συνήθως όταν τα σπειράματα (μικροσκοπικά φίλτρα στους νεφρούς που καθαρίζουν το αίμα) είναι κατεστραμμένα και επιτρέπουν σε πάρα πολλή πρωτεΐνη να περάσει από το αίμα στα ούρα ή όταν τα σωληνάρια (οι σωλήνες που μετατρέπουν το φιλτραρισμένο αίμα σε ούρα) χάνουν πρωτεΐνη.

Τι είναι η πρωτεϊνουρία;

Τα νεφρά φιλτράρουν συνεχώς το αίμα. Χιλιάδες μικροσκοπικά φίλτρα (σπειράματα) σε κάθε νεφρό γνωρίζουν τι πρέπει να παραμείνει στο αίμα και τι πρέπει να περάσει ως ούρα. Εάν εισέλθει πολλή πρωτεΐνη στα ούρα του παιδιού σας, ονομάζεται πρωτεϊνουρία.

Τι είναι το νεφρωσικό σύνδρομο;

Όταν πάρα πολλή πρωτεΐνη φεύγει από το αίμα και πηγαίνει στα ούρα, το επίπεδο πρωτεΐνης στο αίμα πέφτει πολύ. Όταν συμβεί αυτό, μέρος του υγρού που συνθέτει το αίμα διαρρέει στους ιστούς, προκαλώντας πρήξιμο σε μέρη του σώματος. Αυτό ονομάζεται νεφρωσικό σύνδρομο.

Τι προκαλεί την πρωτεϊνουρία και το νεφρωσικό σύνδρομο;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αιτία της διαρροής πρωτεΐνης στα ούρα είναι άγνωστη. Μερικές φορές ένα παιδί μπορεί να γεννηθεί με μια πολύ σπάνια νεφρική νόσο που προκαλεί υψηλές ποσότητες πρωτεΐνης στα ούρα. Aυτό πιθανότατα διαγιγνώσκεται λίγο μετά τη γέννηση. Όμως τα πιο κοινά ευρήματα πρωτεϊνουρίας μπορεί να εμφανιστούν ανά πάσα στιγμή και ηλικία, και η πλειονότητα των περιπτώσεων είναι ήπιες και απαρατήρητες από το άτομο που την έχει.

Οποιοσδήποτε μπορεί να εμφανίσει νεφρωσικό σύνδρομο και, όπως όλες οι μορφές πρωτεϊνουρίας, δεν υπάρχει γνωστή αιτία. Το 85% των παιδιών με νεφρωσικό σύνδρομο έχουν κάτι που ονομάζεται νόσος ελάχιστης αλλαγής, που σημαίνει ότι εάν κάποιος λάβει δείγμα νεφρού (βιοψία νεφρού ), τα φίλτρα φαίνονται σχεδόν φυσιολογικά και η απώλεια πρωτεΐνης ανταποκρίνεται καλά στη θεραπεία. Δεδομένου ότι το 85% είναι ένα μεγάλο μέρος των περιπτώσεων, η νόσος ελάχιστης αλλαγής είναι ύποπτη τις περισσότερες φορές.

Περιπτώσεις με μη φυσιολογικά σχήματα φίλτρων είναι γνωστές ως εστιακή τμηματική σπειραματοσκλήρωση, μεσαγγειακή νεφροπάθεια και μεμβρανώδης νεφροπάθεια. Είναι πιο σοβαρές και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί μείωση της νεφρικής λειτουργίας. Εάν υπάρχουν υποψίες για αυτές τις καταστάσεις, μπορεί να χρειαστεί βιοψία νεφρού. Το νεφρωσικό σύνδρομο μπορεί να εμφανιστεί και σε άλλες καταστάσεις, για παράδειγμα σοβαρή σπειραματονεφρίτιδα , και η ανταπόκριση στη θεραπεία θα ποικίλλει.

Ποια τα είδη της πρωτεϊνουρίας;

Η πρωτεϊνουρία μπορεί να ταξινομηθεί σε τρία είδη:

Παροδική πρωτεϊνουρία: Ονομάζεται επίσης διαλείπουσα πρωτεϊνουρία, αυτός είναι ένας πολύ κοινός τύπος πρωτεϊνουρίας. Σε αυτό το είδος, μεγαλύτερες από τις κανονικές ποσότητες πρωτεΐνης βρίσκονται στα ούρα για μικρό χρονικό διάστημα υπό συνθήκες στρες, όπως πυρετός, σημαντική ασθένεια ή σοβαρή άσκηση. Αυτός ο τύπος πρωτεϊνουρίας υποχωρεί από μόνος του χωρίς κανένα πρόβλημα και δεν υποδηλώνει βλάβη στα νεφρά.

Ορθοστατική πρωτεϊνουρία: Σε αυτόν τον τύπο, τα παιδιά χάνουν πρωτεΐνη στα ούρα όταν είναι όρθια και περπατούν, αλλά όχι όταν είναι ξαπλωμένα. Αυτό είναι συχνό στους εφήβους και δεν υποδηλώνει νεφρική βλάβη ή προβλήματα. Για να ελέγξετε για αυτό το είδος πρωτεϊνουρίας, ο γιατρός του παιδιού σας μπορεί να ζητήσει να φέρετε είτε ένα πρώτο πρωινό δείγμα ούρων είτε μια 24ωρη συλλογή ούρων.

Επίμονη πρωτεϊνουρία: Αυτό συμβαίνει όταν μεγάλες ποσότητες πρωτεΐνης βρίσκονται ανά πάσα στιγμή στα ούρα. Αυτό το είδος πρωτεϊνουρίας πρέπει πάντα να αναλύεται από τον γιατρό του παιδιού σας μέσω λεπτομερών εξετάσεων αίματος, ούρων και/ή υπερηχογράφημα νεφρών.

Μπορεί να βρεθεί σε διάφορους τύπους νεφρικής νόσου και πρέπει να εντοπιστεί η υποκείμενη αιτία, ώστε να μπορεί να ξεκινήσει ειδική θεραπεία.

Συμπτώματα πρωτεϊνουρίας

Στα αρχικά της στάδια, η πρωτεϊνουρία δεν έχει σημεία ή συμπτώματα. Μόλις προχωρήσει η κατάσταση, μπορεί να παρατηρήσετε ότι τα ούρα του παιδιού σας φαίνονται αφρισμένα. Το παιδί σας μπορεί επίσης να παρουσιάσει οίδημα (πρήξιμο των χεριών, των ποδιών, της κοιλιάς ή του προσώπου που προκαλείται από υπερβολικό υγρό στο σώμα).

Η ίδια η πρωτεϊνουρία δεν προκαλεί τραυματισμό στο σώμα ή στα νεφρά, αλλά επειδή μπορεί να είναι σημάδι πιθανής νεφρικής νόσου, αξίζει προσοχής.Το νεφρωσικό σύνδρομο προκαλείται από διάφορες διαταραχές που επηρεάζουν τα νεφρά, γεγονός που οδηγεί στην απελευθέρωση υπερβολικής ποσότητας πρωτεΐνης στα ούρα.

Διάγνωση Πρωτεϊνουρίας

Ουροανάλυση: Μια εργαστηριακή εξέταση ούρων (ανάλυση ούρων) είναι ο μόνος οριστικός τρόπος για να προσδιορίσετε εάν το παιδί σας έχει πρωτεϊνουρία πριν εμφανιστεί μεγάλη νεφρική βλάβη.

Ποσοτικοποίηση πρωτεΐνης ούρων: Αυτή η εξέταση μπορεί να καθορίσει την ακριβή ποσότητα πρωτεΐνης που υπάρχει στα ούρα. Γίνεται συνήθως είτε με διαχωρισμό 24ωρης συλλογής ούρων είτε με πρώτη πρωινή εξέταση ούρων.

Εξετάσεις αίματος: Ο παιδιατρικός νεφρολόγος μπορεί να ζητήσει ειδικές εξετάσεις αίματος για το παιδί σας για να εξετάσει την αιτία της πρωτεϊνουρίας.

Υπερηχογράφημα νεφρών: Αυτό γίνεται συχνά για να εξεταστεί η δομή και η ανατομία των νεφρών.

Βιοψία νεφρού: Μπορεί να χρειαστεί να γίνει βιοψία νεφρού για να προσδιοριστεί η ακριβής αιτία της πρωτεΐνης στα ούρα εάν οι εξετάσεις ούρων και αίματος δεν μπορούν να βρουν την αιτία. Είναι σημαντικό να βρεθεί η αιτία για να ξεκινήσει η κατάλληλη θεραπεία.

Εάν το παιδί σας έχει διαγνωστεί με πρωτεϊνουρία, είναι σημαντικό να συνεργαστείτε με τον γιατρό του παιδιού σας για να διαχειριστείτε την πάθηση, ώστε να αντιμετωπιστεί σωστά.

Θεραπείες

Η θεραπεία της πρωτεϊνουρίας εξαρτάται από την αιτία της πρωτεϊνουρίας. Επομένως, η θεραπεία ποικίλλει και είναι διαφορετική για κάθε παιδί. Η έγκαιρη θεραπεία της πάθησης θα προστατεύσει τα νεφρά από περαιτέρω βλάβη και θα αποτρέψει τη νεφρική ανεπάρκεια.

Σε περιπτώσεις σημαντικής απώλειας πρωτεΐνης στα ούρα, ένα φάρμακο που ονομάζεται πρεδνιζόνη χρησιμοποιείται για την ομαλοποίηση της πρωτεΐνης του αίματος και τη μείωση του οιδήματος. Υπάρχει ένα αυστηρό πρόγραμμα θεραπείας που διαρκεί αρκετούς μήνες και η δόση μειώνεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου μέχρι να ολοκληρωθεί η πορεία θεραπείας. Η πρεδνιζόνη θα πρέπει να λαμβάνεται ακριβώς όπως έχει συνταγογραφηθεί για να έχετε τις καλύτερες πιθανότητες για μόνιμη ανταπόκριση.

Η ανταπόκριση στην πρεδνιζόνη δεν συμβαίνει αμέσως, επομένως υπάρχουν φορές που το παιδί σας μπορεί να χρειαστεί να επαναφέρει την πρωτεΐνη (λευκωματίνη) στο αίμα μέσω μιας φλέβας.

Μπορεί να είναι απαραίτητο να χορηγηθεί λευκωματίνη ενδοφλεβίως περισσότερες από μία φορές, αλλά αυτό μπορεί να γίνει ως εξωτερική επέμβαση σε τμήμα επειγόντων περιστατικών του νοσοκομείου. Εάν το παιδί σας φαίνεται πολύ άρρωστο, μπορεί να εισαχθεί στο νοσοκομείο για θεραπεία, αλλά αυτό είναι λιγότερο συχνό.

Εφόσον οι νεφροί λειτουργούν κανονικά και η ανταπόκριση στη θεραπεία συνεχίζει να διατηρεί τα ούρα απαλλαγμένα από πρωτεΐνη, δεν υπάρχουν άλλες ανησυχίες για τη θεραπεία. Ωστόσο, δεδομένου ότι οποιοδήποτε πρόβλημα επηρεάζει τα νεφρά μπορεί να προκαλέσει υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση), το παιδί σας μπορεί επίσης να χρειαστεί να πάρει φάρμακα για αυτήν την πάθηση.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, μόνο ένα πρόγραμμα θεραπείας είναι απαραίτητο και η κατάσταση δεν επιστρέφει. Μερικές φορές, η διαρροή πρωτεΐνης επιστρέφει ενώ η δόση πρεδνιζόνης μειώνεται ή μήνες ή χρόνια μετά τη διακοπή της θεραπείας. Όταν συμβαίνει αυτό ονομάζεται «υποτροπή» και η θεραπεία πρέπει να ξεκινήσει ξανά από την αρχή.

Αγγελική Ρέβελα
Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός ΜD,MSc,PhD
email: drrevela@gmail.com