Πονοκέφαλοι στο παιδί! Πότε πρέπει να ανησυχούμε; Η παιδίατρος Μαριαλένα Κυριακάκου, μας συμβουλεύει

Είναι ιδιαίτερα συχνό όμως η κεφαλαλγία να αποτελεί εκδήλωση κάποιας σοβαρής πάθησης του παιδιού.

Πόσο συχνό σύμπτωμα είναι ο πονοκέφαλος και σε ποιές ηλικίες;

Πιο συχνή ηλικία εμφάνισης πονοκεφάλων είναι σε παιδιά σχολικής κι εφηβικής ηλικίας. Εμφανίζεται το ίδιο συχνά σε κορίτσια και αγόρια στις μικρές ηλικίες ενώ στην εφηβεία τα κορίτσια παραπονούνται περισσότερο για πονοκεφάλους. Σε ηλικία 7 ετών περίπου το ένα τρίτο των παιδιών έχουν εμπειρία προηγουμένων επεισοδίων κεφαλαλγίας, ποσοστό που φτάνει το 75% στην ηλικία των 15 ετών. Σε ένα στα δέκα παιδιά ο πονοκέφαλος μοιάζει με ημικρανία. Η συχνότερη αιτία κεφαλαλγίας είναι τα κοινά ιογενή εμπύρετα νοσήματα, όπου η πτώση του πυρετού με τη λήψη αντιπυρετικού βελτιώνει και τον πονοκέφαλο που συνοδεύει τον πυρετό.

Αλλο συνηθισμένο αίτιο κεφαλαλγίας είναι οι ψυχολογικοί παράγοντες κυρίως λόγω άγχους στην εφηβεία συχνότερα ενώ στις μικρότερες ηλικίες συνηθέστερος είναι ο πόνος στην κοιλιά σε καταστάσεις ψυχολογικής πίεσης του μικρού παιδιού. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να προσέξουμε ιδιαίτερα αν ένα μικρό παιδί παραπονείται για κεφαλαλγία γιατί συχνότερα μπορεί να υποκρύπτεται κάποια άλλη σοβαρή νόσος.

Τί πρέπει να προσέξουν οι γονείς;
• Τον τύπο της κεφαλαλγίας (οξεία, χρόνια, υποτροπιάζουσα)
• Τους χαρακτήρες της (εντόπιση, διάρκεια, ένταση, περιοδικότητα)
• Τις συνοδευτικές εκδηλώσεις( ναυτία, έμετοι, αύρα)
• Τους παράγοντες που συνδέονται με την εμφάνισή τους (διατροφή, περιβάλλον, εμμηνορρυσία, ένταση στο σχολείο)
• Τί την ανακουφίζει (παυσίπονα φάρμακα, ύπνος)
• Αν υπάρχει κάποιος άλλος στην οικογένεια που να πάσχει από ημικρανία
• Την παρουσία άλλων παροξυσμικών επεισοδίων (σπασμοί, συγκοπτικά επεισόδια)

Ποιά κεφαλαλγία είναι πιο ανησυχητική;

- Η κεφαλαλγία μπορεί να είναι οξεία, οξεία υποτροπιάζουσα, χρόνια μη εξελικτική κεφαλαλγία και χρόνια εξελικτική κεφαλαλγία. Από αυτές όποια κεφαλαλγία συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα πρέπει να μας ανησυχήσει και να επικοινωνήσουν οι γονείς με τον παιδίατρο. Ιδιαίτερα αν οι άλλες εκδηλώσεις είναι έμετοι, υπνηλία, διαταραχές βάδισης, ισορροπίας κτλ μπορεί να είναι ενδεικτική βλάβης του νευρικού συστήματος. Επίσης η χρόνια κεφαλαλγία με μόνιμη και σταθερή εντόπιση στην ίδια θέση του κεφαλιού είναι ανησυχητική γιατί μπορεί να υποκρύπτει ακόμη και αναπτυσσόμενο όγκο μέσα στο κρανίο.

- Προβλήματα όρασης πολλές φορές ενοχοποιούνται για πονοκεφάλους. Η κεφαλαλγία όμως είναι ήπια, εντοπίζεται και στους δυο κροτάφους και υποχωρεί γρήγορα με το κλείσιμο των ματιών ή όταν το παιδί καρφώσει το βλέμμα του σε απομακρυσμένα αντικείμενα. Κεφαλαλγία που κρατά πάνω από δύο ημέρες δεν είναι ημικρανία κατά κανόνα και χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.

- Η κεφαλαλγία μπορεί να έχει αυξανόμενη ένταση με την πάροδο της ώρας. Αντίθετα, κεφαλαλγία που αρχίζει αιφνίδια και με τη μεγαλύτερή της ένταση δεν είναι ημικρανία και μπορεί να χρήζει άμεσης ιατρικής παρέμβασης.

- Οταν η κεφαλαλγία επιτείνεται με τον βήχα, την αλλαγή θέσεως του σώματος και τις κινήσεις του κεφαλιού ή διακόπτει τον ύπνο συχνά ή εμφανίζεται όταν ξυπνάει το παιδί και υφίεται με εμέτους χωρίς ναυτία, πρέπει άμεσα το παιδί να εξετάζεται από παιδίατρο.

Πότε πρέπει να μιλήσω με τον παιδίατρό μου;

Μιλάμε άμεσα με τον παιδίατρο όταν:
• Παρατηρούνται 3 ή περισσότερα επεισόδια την εβδομάδα
• Απαιτείται σχεδόν καθημερινή λήψη από το παιδί παυσίπονων φαρμάκων
• Υπάρχει και πυρετός
• Υπάρχει πόνος στον αυχένα ή δυσκαμψία του (το παιδί δεν μπορεί να ακουμπήσει το σαγόνι στο στέρνο)
• Το παιδί έχει επίσης ζάλη, αστάθεια στη βάδιση, διαταραχές της ομιλίας, μυϊκή αδυναμία ή σύγχυση
• Προηγείται κρανιοεγκεφαλική κάκωση (χτύπησε έστω ελαφρά στο κεφάλι)
• Χειροτερεύει ο πονοκέφαλος με την άσκηση, τον βήχα, την αλλαγή θέσης σώματος
• Διακόπτει τον νυχτερινό ύπνο ή παρουσιάζεται όταν ξυπνά το παιδί και περισσότερο όταν ακολουθείται και από έμετο
• Με την πάροδο του χρόνου αλλάζουν οι χαρακτήρες της κεφαλαλγίας
• Συνοδεύεται από επίμονους εμέτους και χειροτερεύει προοδευτικά
• Εμφανίζεται ξαφνικά με μεγάλη ένταση
• Με τα συνηθισμένα παυσίπονα φάρμακα δεν υποχωρεί
• Εντοπίζεται σταθερά στο ίδιο σημείο.

Πως θα ανακουφίσω τον πονοκέφαλο του παιδιού μου όταν δεν συνδέεται με άλλες αρρώστιες

• Βάλτε το παιδί να ξαπλώσει σε σκοτεινό και ήσυχο δωμάτιο
• Δώστε του μία δόση από το παυσίπονο που έχει συστήσει ο παιδίατρός σας. Μη δίνετε ασπιρίνη.
• Βάλτε του ένα βρεγμένο, δροσερό πανί στο μέτωπό του. Σε μικρά παιδιά, μείνετε δίπλα του και αλλάζετε το πανί όταν ζεσταίνετε. Αν το ενοχλεί το βρεγμένο πανί μην επιμένετε.
• Μπορεί να το ανακουφίσει ένα δροσερό ποτό που του αρέσει αρκεί να το πιεί σιγά-σιγά.
• Αφήστε το παιδί να ηρεμήσει και να κοιμηθεί για όσο χρόνο το επιθυμεί.
• Οι μαθητές όταν υπάρχει ένταση από τα μαθήματα (στις εξετάσεις είναι πολύ συχνοί οι πονοκέφαλοι) αρνούνται να ξαπλώσουν ή ξαπλώνουν και στριφογυρίζουν ξεφυσώντας. Φροντίστε με ηρεμία το παιδί να διακόψει την μελέτη του, να πάρει παυσίπονο και να ασχοληθεί για μισή ώρα με κάτι ευχάριστο. Συνταγές που έχουν αποδειχθεί ιδιαιτέρως αποτελεσματικές είναι το να σας συνοδεύσει για ψώνια ή να πάτε μαζί για ένα περίπατο με γρήγορο βάδισμα.

Θα χαρώ να απαντήσω σε οποιαδήποτε απορία σας μανούλες και πατερούληδες εδώ

Μαριαλένα Κυριακάκου, Παιδίατρος

marialenakyriakakou@gmail.com