Γιατί το νεογέννητο δεν παίρνει βάρος; Πιθανές αιτίες

Όταν ένα μωρό δεν παίρνει τόσο βάρος όσο αναμενόταν, είναι κατανοητό ότι οι γονείς ανησυχούν.

Aν υπάρχει πραγματικός λόγος ανησυχίας τότε ο εντοπισμός της υποκείμενης αιτίας προφανώς θα είναι χρήσιμος εάν θέλετε να ανατρέψετε την κατάσταση.

Το πρώτο βήμα είναι να παρατηρήσετε τα φυσικά σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν κακή ανάπτυξη

Τα περισσότερα μωρά που θηλάζουν θα πάρουν βάρος με σταθερό και αναμενόμενο μοτίβο, αρκεί να τρέφονται συχνά . Αλλά εάν θηλάζετε και το νεογέννητό σας παίρνει βάρος αργά ή ασυνεπώς, μπορεί να μην παίρνει αρκετό μητρικό γάλα .

Η επαρκής διατροφή είναι, φυσικά, απαραίτητη για την ανάπτυξη και την ευημερία του μωρού σας.

Τυπική αύξηση βάρους για μωρά που θηλάζουν

Όλα τα μωρά μεγαλώνουν με τον δικό τους ρυθμό, αλλά η αύξηση βάρους του μωρού τείνει να ακολουθεί ένα αρκετά σταθερό μοτίβο.

• Τα νεογνά που θηλάζουν μπορούν να χάσουν έως και το 10% του βάρους γέννησής τους κατά τις πρώτες πέντε ημέρες της ζωής τους.
• Στη συνέχεια, όταν τα μωρά είναι 10 ημερών έως δύο εβδομάδων, θα πρέπει να ανακτήσουν το βάρος που έχασαν.
• Μετά από αυτό, για τους επόμενους τρεις μήνες περίπου, τα μωρά που θηλάζουν κερδίζουν περίπου 28 γραμμάρια την ημέρα.
• Μέχρι την ηλικία των 4 μηνών, τα μωρά συνήθως διπλασιάζουν το βάρος γέννησής τους

Μέση βρεφική ανάπτυξη κατά το πρώτο έτος

Φυσικά, κάθε νεογέννητο είναι διαφορετικό και μερικά παιδιά συνήθως μεγαλώνουν πιο αργά από άλλα. Εφόσον το μωρό σας θηλάζει καλά και οι εξετάσεις υγείας του είναι καλές, η πιο αργή αύξηση βάρους μπορεί να μην αποτελεί πρόβλημα.

Αλλά η αύξηση βάρους είναι το καλύτερο σημάδι ότι ένα παιδί παίρνει αρκετό μητρικό γάλα. Όταν ένα μωρό παίρνει βάρος πιο αργά από το αναμενόμενο, μπορεί να σημαίνει ότι δεν παίρνει αρκετό.

Εάν το νεογέννητό σας δεν έχει επιστρέψει στο βάρος γέννησής του σε δύο εβδομάδες ή δεν παίρνει σταθερά βάρος μετά από αυτό, μπορεί να υποδηλώνει ότι υπάρχει πρόβλημα θηλασμού.

Σημάδια κακής ανάπτυξης

Η κακή ανάπτυξη συμβαίνει όταν ένα μωρό δεν λαμβάνει ή δεν διατηρεί αρκετές θερμίδες να διατηρήσει την ανάπτυξη σε αρμονία με το γενετικό του δυναμικό ανάπτυξης. Τα σημάδια μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Αποτυχία αύξησης βάρους ή απώλεια βάρους. Η κακή ανάπτυξη μπορεί να συμβεί ξαφνικά ή σταδιακά σε διάστημα μηνών.
• Το βάρος είναι πολύ κάτω από το μήκος στα διαγράμματα ανάπτυξης των βρεφών.
• Λιγότερο από 5 βρεγμένες πάνες την ημέρα. Αυτό μπορεί να υποδηλώνει ότι το μωρό δεν λαμβάνει επαρκή υγρά.
• Σπάνιες κενώσεις του εντέρου
• Ευερεθιστότητα και διαταραχές ύπνου λόγω πείνας
• Λήθαργος και υπερβολικός ύπνος μπορεί να συμβεί όταν ένα μωρό είναι αδύναμο ή σοβαρά υποσιτισμένο

Μαζί αυτά τα σημάδια μπορεί να υποδηλώνουν ανεπαρκή πρόσληψη γάλακτος και/ή στερεών τροφών για τη διατήρηση της υγιούς ανάπτυξης. Ξεχωριστά, καθένα από αυτά τα σημάδια μπορεί να οφείλεται σε άλλους λόγους.

Τι μπορεί να προκαλεί την αποτυχία του μωρού μου να πάρει βάρος;

Γενικά, αν το μωρό σας δεν μεγαλώνει σταθερά, σημαίνει ότι είτε δεν τρώει καλά είτε δεν απορροφά ή χρησιμοποιεί σωστά τα θρεπτικά συστατικά. Ακολουθούν μερικοί λόγοι που μπορεί να συμβεί αυτό:

Προβλήματα σίτισης:

• Το μωρό σας μπορεί να κουράζεται επανειλημμένα και να αποκοιμιέται πριν πάρει αρκετό γάλα.
• Μπορεί να έχει ένα αδύναμο αντανακλαστικό πιπιλίσματος που δεν του επιτρέπει να πάρει αρκετό γάλα από το στήθος σας εάν θηλάζετε – ή ακόμα και από ένα μπιμπερό, αν και αυτό συμβαίνει πιο συχνά με το θηλασμό.
• Ένα σχιστό χείλος ή υπερώα θα παρεμπόδιζε το θηλασμό. Οι καταστάσεις αυτές αντιμετωπίζονται με ειδικά μπουκάλια και θηλές και τη βοήθεια ειδικών σίτισης. (Η σχισμή του χείλους και της υπερώας συνήθως επιδιορθώνεται κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους του μωρού.)
• Εάν ταΐζετε το μωρό σας με γάλα , η εσφαλμένη προετοιμασία της φόρμουλας μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία αύξησης βάρους.
• Εάν θηλάζετε και είχατε πρόβλημα να εφαρμόσετε μια ρουτίνα θηλασμού, το μωρό σας μπορεί να μην τρώει αρκετά. Είναι πιθανό το στήθος σας να μην παράγει αρκετό γάλα για να συντηρήσει το μωρό σας.
• Ορισμένα μωρά που τρέφονται με αυστηρό πρόγραμμα και όχι κατόπιν ζήτησης μπορούν να λάβουν λιγότερη διατροφή από ό,τι χρειάζονται.

Άλλες κοινές αιτίες:

Ασθένεια. Βρέφη με ασθένεια ή λοίμωξη μπορεί να μην θηλάζουν καλά. Μπορεί να μην παχύνουν ή ακόμη και να χάσουν βάρος , ειδικά εάν έχουν διάρροια ή κάνουν εμετό .

Μπορεί να έχει χρόνια γαστρεντερικά προβλήματα όπως διάρροια , παλινδρόμηση , κοιλιοκάκη ή δυσανεξία στο γάλα .

Εάν έχετε επιλόχεια κατάθλιψη ή πολλά άλλα μικρά παιδιά που διεκδικούν την προσοχή σας, μπορεί να μην μπορείτε να δώσετε στο μωρό σας την προσοχή που χρειάζεται για να βεβαιωθείτε ότι παίρνει αρκετές θερμίδες.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, η αποτυχία αύξησης βάρους μπορεί να αποδειχθεί ότι είναι αποτέλεσμα ενός προβλήματος των πνευμόνων, όπως η κυστική ίνωση, ένα πρόβλημα του νευρικού συστήματος, όπως η εγκεφαλική παράλυση,ένα πρόβλημα χρωμοσώματος, όπως το σύνδρομο Down, καρδιακή ασθένεια; αναιμία ή μια μεταβολική ή ενδοκρινική διαταραχή, όπως ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης.

Πρόωρη ή βραχυπρόθεσμη γέννηση. Τα μικρότερα μωρά ή αυτά που γεννήθηκαν πριν από τις 37 εβδομάδες μπορεί να μην έχουν τη δύναμη ή την ενέργεια να θηλάσουν για αρκετό χρόνο ώστε να πάρουν όλο το μητρικό γάλα που χρειάζονται. Είναι επίσης πιο πιθανό να νυστάζουν και να αντιμετωπίζουν ιατρικά προβλήματα που μπορεί να κάνουν το θηλασμό ακόμα πιο δύσκολο.

Ίκτερος. Τα νεογνά με ίκτερο μπορεί να έχουν κίτρινο χρώμα στο δέρμα τους. Αυτή η κατάσταση μπορεί να κάνει τα μωρά να νυστάζουν πολύ και να μην ενδιαφέρονται για το θηλασμό.

Παλινδρόμηση. Βρέφη με παλινδρόμηση φτύνουν ή κάνουν εμετό μετά το τάισμα. Όχι μόνο χάνουν μέρος του γάλακτος από το τάισμα, αλλά το οξύ από την παλινδρόμηση μπορεί να ερεθίσει το λαιμό και τον οισοφάγο τους, καθιστώντας επώδυνο τον θηλασμό.

Πώς να βοηθήσετε το μωρό σας να πάρει βάρος

Εάν ανησυχείτε για την αύξηση του σωματικού βάρους του παιδιού σας είναι απαραίτητο να επισκεφτείτε τον γιατρό του μωρού σας το συντομότερο δυνατό. Θα εξετάσει, θα μετρήσει και θα ζυγίσει το μωρό σας δίνοντας μια αίσθηση του τι αναμένεται στην ηλικία τους.

Θηλάζετε Συχνά

Θηλάζετε το μωρό σας κάθε δύο έως τρεις ώρες και όποτε δείχνει σημάδια πείνας . Μην βάζετε το μωρό σας σε ένα πρόγραμμα σίτισης κάθε τρεις έως τέσσερις ώρες όπως ένα μωρό που τρέφεται με γάλα. Δεδομένου ότι το μητρικό γάλα χωνεύεται πιο εύκολα, τα μωρά που θηλάζουν πρέπει να τρώνε πιο συχνά.

Αποφύγετε τις πιπίλες

Εάν το μωρό σας πιπιλάει πιπίλα αντί να θηλάζει, δεν θα πάρει τόσο πολύ μητρικό γάλα. Μια πιπίλα μπορεί επίσης να κουράσει το μωρό σας, έτσι μπορεί να μην θηλάζει το ίδιο καλά όταν φτάσει στο στήθος.

Κρατήστε το μωρό σας ξύπνιο

Προσπαθήστε να κρατάτε το μωρό σας να θηλάζει ενεργά για περίπου 20 λεπτά σε κάθε θηλασμό. Προσπαθήστε να κρατάτε τα νυσταγμένα νεογέννητα ξύπνια γαργαλώντας τα πόδια τους, αλλάζοντας τη θέση θηλασμού ή αλλάζοντας τις πάνες τους

Παροχή μητρικού γάλακτος

Εάν το πρόβλημα είναι η παροχή μητρικού γάλακτος, λάβετε μέτρα για να αυξήσετε την παραγωγή γάλακτος. Εκτός από το να θηλάζετε πιο συχνά, μπορείτε να αντλείτε γάλα με αντλία μεταξύ των θηλασμάτων ή να προσθέσετε μερικές τροφές που ενισχύουν το γάλα στα γεύματά σας.

Εξετάστε το ενδεχόμενο συμπλήρωσης

Εάν ο γιατρός του μωρού σας κρίνει ότι είναι απαραίτητο, μπορεί να χρειαστεί να δώσετε στο μωρό σας πρόσθετες τροφές είτε με αντλημένο μητρικό γάλα είτε με βρεφικό γάλα.

Πρέπει να σταματήσετε τον θηλασμό;

Εφόσον είναι ασφαλές για το μωρό σας, μπορείτε να συνεχίσετε να θηλάζετε αποκλειστικά ενώ συνεργάζεστε στενά με τον γιατρό σας για να παρακολουθείτε την αύξηση βάρους του μωρού σας.

Το γάλα για βρέφη είναι μια ασφαλής εναλλακτική λύση. Και για πολλές μαμάδες, είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσουν ότι έχουν ένα υγιές παιδί που μεγαλώνει και παίρνει βάρος καλά. Η επίτευξη αυτού του στόχου είναι το πιο σημαντικό.

Διάγνωση

Ο γιατρός θα κάνει το μωρό σας μια φυσική εξέταση και θα σας κάνει μια σειρά από ερωτήσεις για να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε εάν υπάρχει πρόβλημα και, εάν ναι, ποια μπορεί να είναι η υποκείμενη αιτία. Θα εξετάσει πολλούς παράγοντες εκτός από τον ρυθμό ανάπτυξης του μωρού σας για να αξιολογήσει πώς τα πάει.

Εάν το μωρό σας φτάνει τα αναπτυξιακά του ορόσημα σχεδόν εγκαίρως, έχει καλή σχέση μαζί σας και δείχνει κατά τα άλλα χαρούμενο και υγιές, το πιθανότερο είναι ότι τα πάει καλά.

Εάν ο γιατρός διαπιστώσει ότι το μωρό σας δεν αναπτύσσεται με υγιή ρυθμό, ωστόσο, μπορεί να του διαγνώσει αποτυχία να πάρει βάρος.Τα κριτήρια που θα χρησιμοποιήσει για να κάνει αυτή τη διάγνωση μπορεί να περιλαμβάνουν:

• πέφτοντας κάτω από το τρίτο εκατοστημόριο για το βάρος στο διάγραμμα ανάπτυξής του
• ζυγίζει 20 τοις εκατό κάτω από το ιδανικό βάρος για το ύψος του
• μια μείωση δύο ή περισσότερων σημαντικών εκατοστιαίων γραμμών στο διάγραμμα ανάπτυξής του από την τελευταία του εξέταση
• Παρεμπιπτόντως, ενώ η αποτυχία αύξησης βάρους μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε μωρό, τα πρόωρα μωρά διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο από τα τελειόμηνα μωρά.
• Η σωστή διατροφή – ειδικά κατά τα πρώτα τρία χρόνια – είναι ζωτικής σημασίας για την πνευματική και σωματική ανάπτυξη του παιδιού.

Ο γιατρός του μωρού σας μπορεί να ζητήσει εξετάσεις αίματος, ούρων ή άλλες εξετάσεις και να παρακολουθεί τη θερμιδική πρόσληψη του μωρού σας για κάποιο χρονικό διάστημα. Μπορεί επίσης να σας παρακολουθεί να θηλάζετε ή να ταΐζετε με μπιμπερό για να δει αν το σαγόνι του μωρού σας λειτουργεί σωστά ή αν έχει πρόβλημα στο πιπίλισμα.

Πώς αντιμετωπίζετε η αποτυχία αύξησης βάρους;

Το να επαναφέρετε το μωρό σας σε ένα υγιές βάρος μπορεί να σημαίνει συμπλήρωση του θηλασμού με φόρμουλα ή, για ένα μωρό που έχει αρχίσει να παίρνει στερεά , να προσφέρει περισσότερες τροφές με πολλές θερμίδες. Μόλις μεγαλώσει αρκετά για αυτούς , οι καλές επιλογές περιλαμβάνουν προϊόντα πλήρους γάλακτος όπως τυρί, τυρί coƩage, γιαούρτι, παγωτό και πουτίγκα (αλλά μην προσφέρετε αγελαδινό γάλα μέχρι την ηλικία του 1 έτους ), αυγά, αβοκάντο, ψωμί ολικής αλέσεως και ζυμαρικά, τηγανίτες, πουρέ πατάτας και ζεστά δημητριακά.

Σε σοβαρές περιπτώσεις, ένα μωρό με αποτυχία να πάρει βάρος μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτεί ώστε να μπορεί να λαμβάνει ενδοφλέβια σίτιση και να παρακολουθείται στενά.

Αγγελική Ρέβελα
Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός ΜD,MSc,PhD
email: drrevela@gmail.com