Στρεπτόκοκκος στα παιδιά: Ποια είναι τα ανησυχητικά συμπτώματα, πώς μεταδίδεται

Σε επιφυλακή είναι ο ΕΟΔΥ μετά τον θάνατο του 8χρονου στην Ημαθία από στρεπτόκοκκο. Είναι το έκτο θύμα στη χώρα μας από διεισδυτική στρεπτοκοκκινή νόσο από την αρχή στης χρονιάς.

Όπως είναι λογικό, οι γονείς ανησυχούν παρότι οι παιδίατροι τονίζουν ότι αν και η λοίμωξη από στρεπτόκοκκο είναι επικίνδυνη και σοβαρή, ωστόσο παραμένει μια σπάνια κατάσταση.

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς

Τι είναι ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α;

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α, γνωστός και ως πυογόνος στρεπτόκοκκος ή GAS (Group A Streptococcus) είναι ένα βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει διάφορες λοιμώξεις στον άνθρωπο, συνήθως ήπιες αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις πολύ σοβαρές, ακόμη και θανατηφόρες αν δεν αντιμετωπιστούν κατάλληλα. Σε ένα μικρό ποσοστό (1-5%) ατόμων το βακτήριο εντοπίζεται στον φάρυγγα ή το δέρμα τους ή και σε άλλα σημεία, χωρίς να νοσούν, αποτελούν δηλαδή αυτά τα άτομα υγιείς φορείς του βακτηρίου.

Πώς μεταδίδεται ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α;

Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μεταδίδεται μέσω:

• Των μολυσμένων σταγονιδίων από τις εκκρίσεις ασθενών
• Της επαφής με επιμολυσμένες επιφάνειες
• Την επαφή με μολυσμένες δερματικές βλάβες ασθενών
• Από υγιείς φορείς του βακτηρίου

Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από άτομα που είναι συμπωματικά και νοσούν, παρά από υγιείς φορείς του βακτηρίου.

Πώς μπορεί να εκδηλωθεί;

Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α συνήθως προκαλεί λοιμώξεις όπως φαρυγγοαμυγδαλίτιδα (strep throat), πυρετό και δερματικό εξάνθημα γνωστό ως οστρακιά (scarlet fever), δερματικές λοιμώξεις όπως μολυσματικό κηρίο (impetigo) και κυτταρίτιδα (cellulitis), δηλαδή φλεγμονή της επιδερμίδας και του υποδόριου λίπους. Σε κάποιες περιπτώσεις εάν η στρεπτοκοκκική λοίμωξη δεν θεραπευτεί με τα κατάλληλα αντιβιοτικά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως προσβολή των νεφρών (μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα) ή της καρδιάς (ρευματικός πυρετός) . Τα συμπτώματα που θα παρουσιάσει το πάσχον άτομο είναι ανάλογα με το είδος της λοίμωξης που θα του προκαλέσει το βακτήριο.

Για παράδειγμα η φαρυγγοαμυγδαλίτιδα εκδηλώνεται με πυρετό, κυνάγχη (πονόλαιμο), δυσκαταποσία, διόγκωση των αμυγδαλών με λευκωπό επίχρισμα, διόγκωση των λεμφαδένων και αιμορραγικά στίγματα (πετέχειες) στην υπερώα. Σε σπάνιες περιπτώσεις ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μπορεί να προκαλέσει διεισδυτική νόσο στον άνθρωπο (iGAS-invasive Group A Streptococcus) , δηλαδή πολύ σοβαρή λοίμωξη που χωρίς την κατάλληλη και άμεση αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο. Μορφές διεισδυτικής νόσου του βακτηριδίου αποτελούν η νεκρωτική περιτονίτιδα (necrotizing fasciitis) και το στρεπτοκοκκικό σύνδρομο τοξικής καταπληξίας (Streptococcal Toxic Shock Syndrome).

Ποια είναι τα μέτρα πρόληψης;

Τα μέτρα πρόληψης της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο περιλαμβάνουν:

• Σωστή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και της υγιεινής των χεριών
• Εφαρμογή των μέτρων ατομικής προστασίας
• Αποφυγή του συγχρωτισμού και σωστό αερισμό των χώρων
• Σωστή καθαριότητα και απολύμανση των επιφανειών και των συχνά χρησιμοποιούμενων αντικειμένων, σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών
• Περιορισμός των ατόμων που νοσούν σε κατ’ οίκον νοσηλεία, τουλάχιστον για ένα εικοσιτετράωρο μετά την έναρξη της αντιβιοτικής τους αγωγής

Πώς μπορεί να διαγνωστεί μια λοίμωξη από στρεπτόκοκκο ομάδας Α;

Υπάρχουν διάφορες εξετάσεις για τη διάγνωση της λοίμωξης από τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α ανάλογα με την κλινική εικόνα του ασθενούς. Για παράδειγμα η στρεπτοκοκκική φαρυγγοαμυγδαλίτιδα μπορεί γρήγορα να διαγνωσθεί με καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος καθώς επίσης και με ένα ταχύ τεστ ανίχνευσης του αντιγόνου του στρεπτοκόκκου, γνωστό ως step test.

Ποια είναι η θεραπεία;

Η στρεπτοκοκκική λοίμωξη από τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α πρέπει εγκαίρως να αντιμετωπίζεται με τα κατάλληλα αντιβιοτικά, ανάλογα με τη βαρύτητα της λοίμωξης.

Πότε πρέπει να ζητήσετε βοήθεια;

Ο πυρετός που επιμένει, η έντονη κυνάγχη, η δυσκαταποσία, ο πυρετός σε συνδυασμό με εξάνθημα, η έντονη καταβολή είναι συμπτώματα που πρέπει να αναζητήσουμε άμεσα ιατρική βοήθεια. Η διεισδυτική λοίμωξη από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο εξελίσσεται ταχύτατα γι’ αυτό οποιαδήποτε υποψία νόσου χρήζει άμεσης ιατρικής εκτίμησης.

Η διεισδυτική λοίμωξη από τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α επιτηρείται στην Ελλάδα;

Στη χώρα μας, οι λοιμώξεις από διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α δεν επιτηρούνταν μέσω του συστήματος υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων. Ο ΕΟΔΥ απέστειλε ενημερωτικό σημείωμα με οδηγίες σε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας σχετικά με την αναγκαιότητα να δηλώνονται στον ΕΟΔΥ όλα τα περιστατικά της διεισδυτικής λοίμωξης από στρεπτόκοκκο ομάδας Α. Εστάλησαν οδηγίες στις Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας σχετικά με τη διαχείριση κρουσμάτων iGAS στο οικιακό και σχολικό περιβάλλον και ενημερώθηκε η επιστημονική κοινότητα.

Το ECDC, ο WHO και το CDC παρακολουθούν στενά τα επιδημιολογικά δεδομένα και συστήνουν επαγρύπνηση τόσο των αρμοδίων φορέων όσο και του κοινού για αναζήτηση άμεσης ιατρικής φροντίδας σε περίπτωση ύποπτων συμπτωμάτων. Σύμφωνα με το ECDC πιθανολογείται ότι η αύξηση των κρουσμάτων διεισδυτικής νόσου από τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α συσχετίζεται με την πρόσφατη αύξηση της κυκλοφορίας πολλών αναπνευστικών ιών, όπως ο ιός της γρίπης και ο RSV ιός, καθώς η συλλοίμωξη ιών με τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α, ευνοεί την εκδήλωση διεισδυτικής νόσου. Για το λόγο αυτό η εφαρμογή των προαναφερθέντων μέτρων πρόληψης αποτελούν την καλύτερη ασπίδα στην πρόληψη των λοιμωδών νοσημάτων.