Γαστρεντερίτιδα στα παιδιά: Πρόληψη και θεραπεία

H γαστρεντερίτιδα είναι μια ίωση που απασχολεί πολλούς γονείς. Μάλιστα τα ερωτήματα γύρω από αυτή τη λοίμωξη είναι πολλά και εμείς θα προσπαθήσουμε μέσα από αυτό το άρθρο να απαντήσουμε στα περισσότερα από αυτά.

Τι είναι η γαστρεντερίτιδα;

Η ιογενής γαστρεντερίτιδα είναι μια εντερική λοίμωξη που οφείλεται σε διάφορους ιούς. Οι συχνότεροι από αυτούς είναι οι νοροϊοί, οι ροταϊοί και οι αδενοϊοί. Οι νοροϊοί αποτελούν το πλέον συχνό αίτιο οξείας γαστρεντερίτιδας στις ανεπτυγμένες χώρες στο σύνολο του πληθυσμού και οι ροταϊοί σε παιδιά ηλικίας μικρότερης των 5 ετών. Στην πλειονότητα των ατόμων τα συμπτώματα είναι ήπια και υποχωρούν χωρίς να απαιτείται η επίσκεψη στο γιατρό.

Σύμφωνα με την παιδίατρό μας, Μαριαλένα Κυριακάκου, οι λοιμώδεις γαστρεντερίτιδες αποτελούν μια από τις κύριες αιτίες νοσηρότητας και θνησιμότητας παγκοσμίως. Ειδικότερα, η εμφάνιση οξείας διάρροιας αποτελεί σοβαρό και συχνό παράγοντα εισαγωγής στο νοσοκομείο, που συνοδεύεται με αυξημένο ποσοστό νοσηρότητας και θνησιμότητας, ιδιαίτερα σε παιδιά κάτω των 5 ετών, αλλά και σε άτομα άνω των 60 ετών.

Η κατανομή των ιογενών γαστρεντερίτιδων εμφανίζει τη μεγαλύτερη επίπτωση κατά τους χειμερινούς μήνες σε αντίθεση με τις βακτηριακές ή παρασιτικές γαστρεντερίτιδες,, που εμφανίζουν έξαρση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και συνδέονται περισσότερο με την πλημμελή συντήρηση τροφίμων και ποτών .Οι rotaviruses (ροταϊοί) αποτελούν την πρώτη αιτία οξείας διάρροιας παγκοσμίως σε παιδιά (30-60%), ακολουθούμενοι από τους noroviruses (νοροϊούς) (8-30%), τους astrovirus (6-9%) και τους adenoviruses (αδενοϊούς-ομάδας F) (6-9%).

Αίτια και συμπτώματα γαστρεντερίτιδας στα παιδιά

• Αίτια γαστρεντερίτιδας

Πολλοί διαφορετικοί ιοί μπορούν να προκαλέσουν ιογενή γαστρεντερίτιδα, όπως είναι οι νοροϊοί, ροταϊοί, αδενοϊοί, σαποϊοί και αστροϊοί. Οι ιοί αυτοί μολύνουν μόνο τους ανθρώπους και προκαλούν παρόμοια συμπτώματα.

• Συμπτώματα γαστρεντερίτιδας

Η γαστρεντερίτιδα παρουσιάζεται συνήθως με διάρροια. Το παιδί εκτός από τη διάρροια μπορεί να παρουσιάσει πυρετό, εμετό ή κοιλιακό άλγος. Συνήθως τα συμπτώματα της γαστρεντερίτιδας ξεκινούν με έντονο κοιλιακό άλγος. Ακολουθεί η διάρροια. Αυτό διαρκεί μερικές μόνο μέρες. Στη βακτηριακή γαστρεντερίτιδα οι κενώσεις μπορεί να περιέχουν αίμα και βλέννα.

Πόσο διαρκούν τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα της ιογενούς γαστρεντερίτιδας μπορεί να διαρκέσουν από 1 έως 10 ημέρες, ανάλογα με τον ιό που προκάλεσε το νόσημα. Συνήθως όμως διαρκούν 24-48 ώρες. Τα ηλικιωμένα άτομα ή τα άτομα που είναι ανοσοκατεσταλμένα (ογκολογικοί ασθενείς, άτομα που λαμβάνουν κορτικοστεροειδή κ.ά.) συνήθως χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αναρρώσουν πλήρως.

Σε πόσες μέρες φαίνεται αν έχει κολλήσει ένα παιδί γαστρεντερίτιδα;

Ο χρόνος που μεσολαβεί από την επαφή (έκθεση) με έναν από τους ιούς που προκαλούν ιογενή γαστρεντερίτιδα μέχρι την εμφάνιση των συμπτωμάτων κυμαίνεται μεταξύ 12 και 72 ωρών. Συνήθως, όμως, ο χρόνος αυτός είναι 1 με 2 ημέρες.

Αντιμετώπιση γαστρεντερίτιδας στα παιδιά

Όπως αναφέρει και το onmed.gr τα παιδιά θα πρέπει:

Να πίνουν άφθονα υγρά: Η υπερβολική απώλεια υγρών κατά τη διάρκεια της γαστρεντερίτιδας μπορεί να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα όπως η αφυδάτωση. Εξαιτίας αυτού, η κατανάλωση υγρών είναι ιδιαίτερα σημαντική. Είναι σημαντικό να καταναλώνουν νερό σε μικρή ποσότητα ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να μην προκαλείται εμετός.

Η απώλεια υγρών οδηγεί σε μείωση του επιπέδου των ηλεκτρολυτών. Με αυτή την έννοια, τα ισοτονικά ποτά είναι επίσης ενδεδειγμένα για να ανακτήσουν τα παιδιά τα άλατα που το σώμα τους έχει χάσει λόγω του εμέτου, της διάρροιας και του ιδρώτα.

Φυσικά, αποφύγετε άλλους τύπους υγρών που μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της γαστρεντερίτιδας, όπως ζεστή σοκολάτα. Προτιμήστε χαμομήλι, τσάι και άλλα αφεψήματα από βότανα της φύσης.

Αποφύγετε να δώσετε τροφές που περιέχουν φυτικές ίνες: Αποφύγετε τα λαχανικά και προτιμήστε να δώσετε μια φρυγανιά με λίγο βούτυρο και μέλι, έναν λαπά, βραστό κοτόπουλο με ρύζι, βραστό ψάρι που συνοδεύεται από πατάτες βραστές, ή μακαρόνια με λίγο βούτυρο.

Αποφύγετε τα καρυκεύματα.

Γιαούρτι: Συνιστάται να τρώνε τα παιδιά γιαούρτι λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε γαλακτικό οξύ. Το γαλακτικό οξύ ενισχύει την ανταπόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος στη θεραπεία της οξείας γαστρεντερίτιδας. Ωστόσο, αν τα παιδιά έχουν δυσανεξία στη λακτόζη θα πρέπει να το αποφύγετε.

Γαστρεντερίτιδα και παιδί - Πότε να επικοινωνήσουν με τον γιατρό οι γονείς

• Καλέστε τον παιδίατρο όταν το παιδί παρουσιάζει σοβαρό ή παρατεινόμενο επεισόδιο διάρροιας ή πυρετού ή ακατάσχετους εμέτους ή έντονο κοιλιακό άλγος.
• Εάν τα κόπρανα του παιδιού περιέχουν βλέννα ή αίμα ή όταν το παιδί φαίνεται αφυδατωμένο.

Πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί έχει αφυδατωθεί;

• Τα χείλη του και η γλώσσα είναι στεγνά
• Έχει μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια
• Δεν έχει ενέργεια και όρεξη
• Δεν πηγαίνει συχνά στην τουαλέτα και τα βρέφη δεν βρέχουν λιγότερες από 6 πάνες την ημέρα.

Θεραπεία γαστρεντερίτιδας

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε αν το παιδί σας έχει γαστρεντερίτιδα είναι να αναπληρώσετε τα υγρά και τους ηλεκτρολύτες που χάνει με τη διάρροια και τον εμετό.

Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Εκείνος ενδεχομένως να σας συστήσει μια δίαιτα με υγρά, πλούσια σε ηλεκτρολύτες.

Αν δεν δείχνει να βελτιώνεται η εικόνα του παιδιού, τότε ίσως να χρειαστεί ενδονοσοκομειακή θεραπεία και ενδοφλέβια χορήγηση υγρών.

Πρόληψη

• Συχνό πλύσιμο χεριών, κυρίως μετά την επίσκεψη στο αποχωρητήριο και πριν το φαγητό.
• Σωστός καθαρισμός μπάνιου με τη χρήση οικιακής χλωρίνης.
• Το φαγητό ή το νερό μπορεί επίσης να μεταδώσει μικρόβιο που προκαλεί γαστρεντερίτιδα. Πλένετε τα φρούτα, λαχανικά με άφθονο νερό.
• Καλή ψύξη, καλό ψήσιμο των κρεάτων.
• Αποφυγή χρήσης σκευών (ποτήρια, πιάτα κ.α.) και άλλων προσωπικών αντικειμένων από κοινού με άλλα άτομα.
• Εμβολιασμός έναντι του ροταϊού που προκαλεί ιογενή γαστρεντερίτιδα κυρίως σε βρέφη και παιδιά.

Προφυλάξεις που πρέπει να πάρουν οι νοσούντες για την αποφυγή μετάδοσης

Τι μπορεί να κάνει κανείς όταν νοσεί από ιογενή γαστρεντερίτιδα για να μην μεταδώσει το νόσημα στα άτομα του περιβάλλοντός του; Όπως αναφέρει και το ΚΕΕΛΠΝΟ όταν κάποιος νοσεί από ιογενή γαστρεντερίτιδα, θα πρέπει για όσο διαρκούν τα συμπτώματά
του και για διάστημα 48 ωρών μετά την υποχώρησή τους:

• Να μην συμμετέχει στην προετοιμασία του φαγητού ή στην παροχή φροντίδας υγείας
  σε άλλα άτομα και να περιορίσει την άμεση επαφή με τους οικείους του
• Να απέχει από τον παιδικό σταθμό ή το σχολείο (είτε είναι μαθητής, είτε εργάζεται εκεί)
• Να αποφεύγει την επίσκεψη σε χώρους όπως νοσοκομεία, γηροκομεία ή άλλα ιδρύματα,
  όπου φιλοξενούνται άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες
• Να μην συμμετέχει σε δραστηριότητες, όπως κολύμβηση σε πισίνα, επίσκεψη σε σπα,
  ομαδικά αθλήματα.

^{με πληροφορίες από το eody.gov.gr / ΚΕΕΛΠΝΟ}