Θετική Ψυχολογία: Τι είναι και πόσο βοηθά παιδιά και γονείς

Οι ψυχικές και συναισθηματικές ανάγκες των παιδιών δεν είναι πάντα εμφανείς.

Γι΄αυτό και οι γονείς πρέπει να φροντίζουν ώστε το παιδί τους να γνωρίζει ότι το αγαπούν ανεξάρτητα από τα επιτεύγματά του.

Επίσης, μπορούν να εφαρμόσουν τη θετική ψυχολογία προς όφελος όλης της οικογένειας.

Παρεμβάσεις Θετικής Ψυχολογίας: Τι είναι

Οι παρεμβάσεις της Θετικής Ψυχολογίας αφορούν επιστημονικά εργαλεία και στρατηγικές που στοχεύουν στην ενίσχυση της ευτυχίας και της ευημερίας, μέσω θετικών σκέψεων και θετικών συναισθημάτων καθώς και στην διατήρηση σε βάθος χρόνου αυτών.

Τα πεδία όπου έχουν αναπτυχθεί παρεμβάσεις Θετικής Ψυχολογίας σύμφωνα με την Α’ Ψυχιατρική Κλινική του Εθνικού και Καποδιαστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών μπορούν να διακριθούν στις εξής κατηγορίες:

Παρεμβάσεις «απολαμβάνειν»

Η βασική αρχή αυτών των παρεμβάσεων είναι να ενθαρρύνει το άτομο να σταθεί σε κάθε μικρή πτυχή της εμπειρίας του, σωματικής, αισθητηριακής, συναισθηματικής ή κοινωνικής και να αποκτήσει ενημερότητα για τις «άπειρες» μικρές χαρές που μπορεί να του προσφέρει ή να υποκρύπτει και να αρχίσει να τις απολαμβάνει. Μπορεί να συνδεθούν με καθημερινές εμπειρίες, όπως φαγητό, μυρωδιά ή παρατήρηση, μόνο με λίγο περισσότερο προσανατολισμό και εστίαση σε αυτό που παρακολουθούμε συνειδητά.

Παρεμβάσεις ευγνωμοσύνης

Η ευγνωμοσύνη γεννά συναίσθημα ευτυχίας, γιατί επιδρά ταυτόχρονα στον εαυτό και στον άλλον. Σε αυτό αποσκοπούν οι παρεμβάσεις της Θετικής Ψυχολογίας που βασίζονται στην ευγνωμοσύνη. Η ευγνωμοσύνη , όπως αναφέρει το ΕΚΠΑ, προκαλεί ισχυρά θετικά συναισθήματα τόσο σε αυτόν που δίνει, όσο και στο άτομο που παίρνει. Οι παρεμβάσεις ευγνωμοσύνης περιλαμβάνουν δύο μεγάλες κατηγορίες:

• Αναστοχαστικές πρακτικές: Γράφοντας, για παράδειγμα, ένα ημερολόγιο ευγνωμοσύνης προς τον εαυτό μας, που μας δίνει την ευκαιρία για μιλήσουμε ή καθώς πίνουμε τον πρωινό καφέ μας, μπορούμε να σκεφτούμε τα πράγματα για τα οποία είμαστεευγνώμονες ή όταν συμβαίνει κάτι στενάχωρο, μπορούμε να αναλογιστούμε: Τι μπορώ να μάθω από αυτό που συμβαίνει; Πώς μπορώ να ωφεληθώ από αυτό; Υπάρχει κάτι στην κατάσταση για το οποίο μπορώ να νιώσω ευγνώμων;
• Αλληλεπιδραστικές πρακτικές: Όπως όταν εκφράζουμε ενεργά την ευγνωμοσύνη μας σε άλλους λέγοντας «ευχαριστώ», όταν προβαίνουμε σε μικρά δείγματα εκτίμησης ή ότανπραγματοποιούμε επισκέψεις ευγνωμοσύνης ή γράφοντας ένα γράμμα ευγνωμοσύνης σε κάποιον, κ.λπ.

Ανεξάρτητα από το είδος της πρακτικής που ακολουθούμε, οι παρεμβάσεις ευγνωμοσύνης έχουν αποδεδειγμένα οφέλη στην αύξηση της ευτυχίας και της ικανοποίησης. Είναι ένα τόσο ισχυρό συναίσθημα, που και μόνο αναλογιζόμενοι τους λόγους ή/και τους ανθρώπους που θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε, ενισχύουμε και αυξάνουμε θετικά συναισθήματα και εσωτερικά κίνητρα.

Παρεμβάσεις «καλοσύνης»

Η ψυχική χάρη και ψυχική ευγένεια, κοινώς καλοσύνη, είναι ένα χαρακτηριστικό που διαθέτουν όλοι οι ευτυχείς άνθρωποι. Μελέτες έχουν δείξει ότι η ευτυχία και η καλοσύνη συμβαδίζουν και αλληλοσυμπληρώνονται. Σχετικές παρεμβάσεις της Θετικής Ψυχολογίας εστιάζουν στη συμπόνια μπορεί να αφορούν απλές πράξεις, όπως η προσφορά ενός μικρού συμβολικού δώρου αγάπης, ο εθελοντισμός για κάποιον ευγενή σκοπό, το να δωρίσεις κάτι ή η βοήθεια σε έναν ξένο που έχει ανάγκη. Ένα σχετικό παράδειγμα αποτελούν οι «κοινωνικές δαπάνες», δηλαδή το να αγοράσεις πρόθυμα κάτι για κάποιον ως χειρονομία καλής θέλησης, ή να βγαίνεις με τη σύζυγό σου για ρομαντικό δείπνο στο αγαπημένο σου μέρος, να δίνεις στο παιδί σου το παιχνίδι που ζητά ή να αγοράσεις ένα γεύμα στον άστεγο που βλέπεις καθημερινά στη στάση του λεωφορείου. Δεν πρόκειται για το χρηματικό ποσό που ξοδεύεις. Ο στόχος των δραστηριοτήτων καλοσύνης είναι να προωθήσει την ευτυχία, μέσω μιας τέτοιας αλτρουιστικής και ανιδιοτελούς ικανοποίησης.

Παρεμβάσεις ενσυναίσθησης

Τέτοιες παρεμβάσεις, προσανατολισμένες στην ανάπτυξη ενσυναίσθησης, επικεντρώνονται στην ενίσχυση των θετικών συναισθημάτων στις διαπροσωπικές σχέσεις, τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο, απαραίτηταγια την ευτυχία και την έσωθεν ηρεμία. Τέτοιες παρεμβάσεις αφορούν δραστηριότητες όπως διαλογισμό, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη της αγάπης του εαυτού και mindfulness πρακτικές, με έμφαση στο να αναπτύξουν οι άνθρωποι θετικά συναισθήματα για τον εαυτό και τους άλλους, στο «εδώ και τώρα».

Παρεμβάσεις οικοδόμησης δύναμης

Ο όρος δύναμη στη Θετική Ψυχολογία αναφέρεται σε εσωτερικές ικανότητες και αξίες. Μελέτες έχουν δείξει ότι η συνειδητοποίηση και η αναγνώριση της δύναμης, των εσωτερικών ικανοτήτων και αξιών, συμβάλλουν στη μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης και αυξάνουν την ικανοποίηση. Οι παρεμβάσεις ανάπτυξης δύναμης βασίζονται στην αρχή ότι οι πηγές δύναμης εμπεριέχονται εντός μας, αρκεί να τις ανακαλύψουμε.

Παρεμβάσεις εύρεσης νοήματος

Στοχεύουν στην κατανόηση του τι έχει νόημα για τον καθέναν από εμάς προσωπικά και τι μπορούμε να κάνουμε για να το επιτύχουμε. Ένα άτομο που έχει σαφήνεια στόχων και προσδοκιών είναι πιο πιθανό να αισθάνεται πιο ευτυχισμένο και ικανοποιημένο.