Το άγχος στα παιδιά: Πώς θα το αναγνωρίσετε και πώς θα το αντιμετωπίσετε

Για παράδειγμα, στη βρεφική ηλικία, το βρέφος βιώνει άγχος όταν απομακρύνεται από τα οικεία πρόσωπα, «τους σημαντικούς άλλους», δηλαδή τους γονείς και κυρίως την μητέρα του. Στη νηπιακή ηλικία, το νήπιο βιώνει άγχος αποχωρισμού όταν οι γονείς πρέπει να πάνε για δουλειά ή όταν το παιδί πρέπει να ξεκινήσει τον παιδικό σταθμό. Στη σχολική ηλικία, το παιδί μπορεί να έχει άγχος για τα μαθήματα και τις εξετάσεις. Οι έφηβοι βιώνουν άγχος για τις ερωτικές σχέσεις , τις σχέσεις με τους άλλους, την εικόνα τους, τη σχέση με τους γονείς τους. Στην ενήλικη ζωή, βιώνουμε άγχος για το αν είμαστε καλοί στην εργασία μας, τις σχέσεις μας, για το αν είμαστε καλοί σύζυγοι, εραστές, γονείς. Τέλος, στην τρίτη ηλικία μπορεί να υπάρχει το άγχος για την υγεία και το φόβο θανάτου.

Διαβάζοντας όλα τα παραπάνω καταλαβαίνουμε πώς καθ' όλη την διάρκεια της ζωής μας έχουμε άγχος για πολλά και διάφορα θέματα που μας απασχολούν. Ας δούμε παρακάτω όμως τι πραγματικά είναι το άγχος.

Το άγχος είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα. Το άτομο που βιώνει άγχος έχει ένα αίσθημα πως κινδυνεύει και δεν μπορεί να ελέγξει και να διαχειριστεί τη συγκεκριμένη κατάσταση. Το άγχος μπορεί να είναι παραγωγικό, που είναι φυσιολογικό και βοηθά το άτομο να εξελιχθεί αλλά μπορεί να είναι και παθολογικό, που είναι δυσλειτουργικό και επηρεάζει την καθημερινότητα του ατόμου. Όταν το άγχος εμφανίζεται σε υπερβολικό βαθμό, συνοδεύεται συνήθως από σωματικές εκδηλώσεις και συμπτώματα τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά .

Μερικά από τα σημάδια που δείχνουν πως το παιδί έχει άγχος:

-Τρώει τα νύχια του
-Δεν κοιμάται καλά
-Δεν είναι συγκεντρωμένο
-Έχει νυχτερινή ενούρηση
-Τραβά τα φρύδια του
-Έχει αλλάξει η όρεξή του για φαγητό
-Έχει ασυνήθιστη προσκόλληση στους γονείς
-Βλέπει άσχημα όνειρα
-Αρνείται να πάει στο σχολείο
-Έχει νευρικότητα

Για να βοηθήσετε τα παιδιά που βιώνουν άγχος :

-Διαθέστε χρόνο και χώρο στο παιδί για να εκφραστεί (βοηθήστε το εάν δυσκολεύεται).
-Ακούστε προσεχτικά αυτά που έχει να σας πει, μείνετε στο συναίσθημά του.
-Συζητήστε μαζί του , χαϊδέψτε το και καθησυχάστε το για τις ανησυχίες του έτσι ώστε να αισθανθεί πως το καταλαβαίνετε και είστε κοντά του.
-Παροτρύνετέ το να έχει εξωσχολικές δραστηριότητες , να ασχοληθεί με κάτι που του αρέσει και το ευχαριστεί.
-Ενθαρρύνετε την ανεξαρτησία του σε περίπτωση που υπάρχει προσκόλληση σε εσάς.
-Προτείνετέ του να βγει με φίλους, να παίξει και να μιλήσει μαζί τους (σε μικρή ηλικία πηγαίνετε το παιδί στην παιδική χαρά για να συναναστραφεί με άλλα παιδάκια).
-Βοηθήστε το παιδί να φτιάξει ένα πρόγραμμα για τις υποχρεώσεις του, που να μην είναι πολύ πιεστικό και φορτωμένο, έτσι ώστε να μην το αγχώνει.
- Αναρωτηθείτε αν οι ίδιοι είστε αγχωμένοι και περνάτε άθελά σας στο παιδί τους δικούς σας φόβους και τα δικά σας άγχη.

Σε περίπτωση που τα συμπτώματα επιμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και δυσκολεύεστε να βοηθήσετε το παιδί σας να αντιμετωπίσει το άγχος του, μπορείτε να καλέσετε δωρεάν στην συμβουλευτική γραμμή 11525 «Γραμμή μαζί για το παιδί» καθημερινά (9:00-21:00) για να συζητήσετε εκτενέστερα το θέμα με έναν ψυχολόγο / σύμβουλο ψυχικής υγείας.

Ευαγγελία Πατερδή - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Εθελόντρια στο «Μαζί για το παιδί»
Πανελλαδική Γραμμή 115 25 και Συμβουλευτικό Κέντρο για μητέρες, γονείς, παιδιά και εφήβους
Επιμέλεια: Κλεοπάτρα Τσουχνικά